Katar sienny: Co radzi alergolog? Objawy i skuteczne domowe sposoby

Wysoką jakość treści zapewnia LUX MED.

GLX bez bupa DIGITAL-RGB.jpg
16.04.2025
lek. Andrzej Omernik - specjalista alergologii i chorób wewnętrznych

Katar sienny to potoczna nazwa sezonowego alergicznego nieżytu nosa związanego z uczuleniem na pyłki drzew, traw czy chwastów. Często też pod tą nazwą ujmuje się towarzyszące nieżytowi nosa objawy ze strony spojówek, takie jak zaczerwienienie i świąd oraz łzawienie oczu. Warto więc wiedzieć, jakie są objawy kataru siennego i jak można złagodzić jego objawy zarówno medycznymi, jak i domowymi sposobami.

Katar sienny.jpg

Uczulają nas głównie pyłki roślin wiatropylnych, które produkują je w ogromnych ilościach i mogą być przenoszone na wiele kilometrów od miejsca pylenia. Nie musimy nawet widzieć danej rośliny, aby mieć kontakt z jej pyłkami. Co ważne, różne gatunki roślin pylą w różnych miesiącach, a objawy alergii mogą występować zarówno w wyniku kontaktu z pyłkiem jednej konkretnej rośliny, jak i kilku różnych. Dlatego okres, w jakim występują objawy kataru siennego i alergii może trwać od jednego do nawet ponad 8 miesięcy.

Jakie są objawy kataru siennego?

Jeśli jesteśmy uczuleni, czyli nasz organizm produkuje duże ilości przeciwciał klasy IgE przeciwko białkom pyłków roślin, to kontakt tych pyłków ze śluzówkami nosa i spojówek może wywołać objawy kataru siennego. Mówimy wówczas o reakcji alergicznej, czyli potocznie o alergii. Jakie są objawy kataru siennego? Do najczęściej obserwowanych należą:

  • katar (wyciek wodnistej wydzieliny, ale także uczuciem spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła),
  • blokada nosa,
  • świąd nosa,
  • kichanie - często seriami.

Alergiczny nieżyt nosa (katar sienny) należy podejrzewać i diagnozować, gdy obserwujemy u siebie wymienione powyżej objawy przy jednoczesnym wykluczeniu infekcji (nie występuje gorączka, silny ból gardła, bóle mięśniowe). Zwróćmy też uwagę na charakterystyczne objawy kataru siennego zwłaszcza wtedy, gdy corocznie pojawiają się o podobnej porze roku.

W celu diagnostyki warto udać się do alergologa, który zleci badania mające wykryć uczulenie, czyli testy skórne lub oznaczenie w surowicy swoistych IgE. Wykrycie alergenu, który powoduje objawy, umożliwi właściwe leczenie.

Konsultacja alergologa

Jak leczyć katar sienny?

Objawy kataru siennego zwłaszcza wodnista wydzielina z nosa, kichanie, jak i łzawienie spojówek leczymy lekami przeciwhistaminowymi. Część z nich jest dostępna bez recepty, a ich stosowanie można rozpocząć już po kontakcie z farmaceutą. W nasilonych objawach ze strony nosa stosowane są steroidy donosowe.
Donosowa postać zapewnia bezpieczeństwo stosowania (stosowane są bardzo niskie dawki, a lek działa w miejscu choroby i nie wchłania się do krwi), przy jednoczesnym  zachowaniu ich silnego działania przeciwzapalnego.

W przyczynowym leczeniu kataru siennego skutecznie stosuje się także immunoterapię, czyli odczulanie. Metoda ta prowadzona pod kontrolą alergologa ma za zadanie zwiększyć tolerancję organizmu na alergen, na który pacjent jest uczulony, co zapewni zmniejszenie lub nawet niewystępowanie objawów w okresie pylenia uczulających roślin. Metoda jest długotrwała, ale może wykluczyć konieczność przyjmowania leków opisanych powyżej i zapobiec rozwojowi astmy, która może być konsekwencją nieleczonego kataru siennego.

Domowe sposoby na katar sienny – jak łagodzić objawy?

Domowe sposoby radzenie sobie z katarem siennym to przede wszystkim zachowania, w wyniku których ograniczymy kontakt z pyłkami. W okresie występowania uczulających pyłków (ich obecność na bieżąco można sprawdzić na stronie www.alergen.info.pl) zaleca się:

  1. Spanie przy zamkniętych oknach.
  2. Unikanie spacerów w dni z wysokimi stężeniami pyłków.
  3. Noszenie okularów przeciwsłonecznych maksymalnie zabudowanych, by unikać kontaktu alergenu ze spojówkami.
  4. Po spacerze należy zmienić ubrania i wykąpać się, aby usunąć osadzone ziarna pyłku, zostawiać ubranie poza sypialnią.
  5. Nie suszyć prania na dworze.
  6. Unikać jazdy samochodem z otwartymi oknami, stosować w samochodzie filtr antypyłkowy, pamiętając o jego regularnej wymianie.
  7. Unikać prac w ogrodzie. Przy uczuleniu na pyłki traw warto ją kosić przed wytworzeniem kwiatostanów.

Objawy kataru siennego dotyczą coraz większej grupy osób. Odpowiednia diagnoza i leczenie może jednak umożliwić cieszenie się kontaktem z przyrodą przy jednoczesnym braku uciążliwych objawów alergii.

Zobacz także

Wszystkie artykuły i poradniki