Chrypka dłużej niż 3 tygodnie – kiedy trzeba się martwić?

Z tego artykułu dowiesz się:

• czym jest i jak powstaje chrypka,
• jaki jest przebieg i przyczyny powstawania chrypki,
• dlaczego długotrwająca chrypka jest powodem do niepokoju,
• o czym może świadczyć długotrwała chrypka,
• jakie inne niż długotrwała chrypka objawy powinny być skonsultowane z lekarzem,
• jak wygląda diagnostyka długotrwałej chrypki,
• jakie są sposoby leczenia długotrwałej chrypki,
• co zrobić, by przewlekła chrypka nie wróciła.

Czym jest chrypka

Chrypka, to zmiana barwy głosu na szorstki i matowy. Towarzyszy jej zwykle uczucie suchości i drapania w gardle. Zmiana brzmienia głosu może wystąpić na skutek głośnego mówienia lub przebywania w nagrzanym pomieszczeniu. Jeśli chrypka powstanie w wyniku nadużywania narządu mowy i nie utrzymuje się zbyt długo, to nie ma powodu do niepokoju. Czasami jednak zdarzają się sytuacje, w których ta przypadłość jest niepokojąca. Przewlekła, trwająca ponad 3 tygodnie chrypka, czy chrypka u dziecka zawsze powinny skłonić do wizyty u lekarza.

W tworzeniu ludzkiego głosu bierze udział jama ustna, nosowa, krtań oraz układ oddechowy. Aby możliwe było wydanie dźwięku, najpierw powietrze musi trafić do układu oddechowego. Wydychane powietrze przechodzi naprzemiennie przez napięte i rozluźnione struny głosowe, które drgają. W jamie ustnej zaś, poprzez oddziaływanie języka, warg, policzków i podniebienia, ulega on przekształceniu w dźwięk, który się słyszy.

Przyczyną chrypki jest nieprawidłowy przepływ powietrza przez fałdy głosowe. Podłożem tej nieprawidłowości mogą być uszkodzenia struktur anatomicznych krtani lub ich unerwienia.

Krótkotrwała chrypka – przyczyny i naturalny przebieg

Chrypka może pojawić się u każdego. Zazwyczaj trwa krótko i nie towarzyszą jej żadne inne objawy. Istnieją jednak sytuacje, w których chrypka to jeden z symptomów choroby.

Najczęstsze sytuacje powodujące chrypkę

Zmiana barwy głosu może być wywołana między innymi:

• toczącą się infekcją bakteryjną lub wirusową w obrębie dróg oddechowych,
• reakcją alergiczną powstałą na skutek podrażnienia strun głosowych przez dym, suche powietrze lub klimatyzację,
• nadmierną eksploatacją głosu.

Chrypka to częsty objaw występujący u śpiewaków, nauczycieli, wykładowców, sprzedawców czy osób prowadzących prezentacje. Są to grupy zawodowe, u których dochodzi do przeciążenia głosu.

Zobacz także: Porażenie strun głosowych – przyczyny, objawy i leczenie

Jak długo powinna trwać typowa chrypka

W zależności od czasu trwania chrypki, wyróżnia się:

• postać krótkotrwałą - powstającą na skutek nadwyrężania głosu lub współistniejącą z infekcjami dróg oddechowych. Ten rodzaj chrypki ustępuje po odpoczynku i wyleczeniu chorób towarzyszących.
• postać przewlekłą - trwającą ponad 3 tygodnie. Ten rodzaj chrypki może być pierwszym zauważalnym symptomem wielu groźnych chorób, w tym nowotworów. Dlatego właśnie wymaga konsultacji medycznej. Właściwa diagnostyka i odpowiednio wcześnie podjęte leczenie są kluczowe dla zachowania zdrowia i prawidłowej funkcji głosu.

Długotrwała chrypka i brak poprawy mimo stosowania naturalnych metod to symptomy, które nigdy nie powinny być lekceważone.

Dlaczego chrypka przewlekła jest sygnałem alarmowym

Długotrwała chrypka to taka, która występuje dłużej niż 3 tygodnie, a naturalne metody leczenia i nawilżania gardła nie przynoszą ulgi. Jeśli zmiana barwy głosu utrzymuje się, nie należy czekać z wizytą u specjalisty. Istnieją bowiem sytuacje, kiedy przewlekła chrypka ma bardzo poważne podłoże w postaci procesów nowotworowych rozwijających się w obrębie klatki piersiowej, gardła, krtani i ogólnie - dróg oddechowych.

Możliwe następstwa bagatelizowania objawu długotrwałej chrypki

• obniżony komfort codziennego funkcjonowania,
• ryzyko przeoczenia poważnego schorzenia,
• opóźnienie rozpoznania choroby,
• włączenie leczenia w zaawansowanym stadium choroby,
• gorsze rokowania dla pacjenta.

Najczęstsze poważniejsze przyczyny długotrwałej chrypki

Przyczyn długotrwałej chrypki może być bardzo wiele. Najczęściej występujące i najważniejsze powody tej dolegliwości opisano poniżej.

Refluks żołądkowo-przełykowy i gardłowo-krtaniowy

Długo trwająca chrypka może być objawem choroby refluksowej, czyli przewlekłego zapalenia błony śluzowej przełyku, gardła i krtani, wywołanego zarzucaniem kwaśnej treści żołądka. W przebiegu refluksu może dojść do obrzęku strun głosowych, stąd zmiana barwy głosu. Refluks żołądkowo-przełykowy i gardłowo-krtaniowy to schorzenie, które oprócz chrypki manifestuje się innymi objawami, takimi jak kaszel, zgaga, ból oraz pieczenie w gardle.

Przewlekłe zapalenie krtani

Przewlekłe zapalenie krtani to schorzenie, podczas którego pojawia się przede wszystkim chrypka. Inne objawy to zalegająca wydzielina, męczliwość głosu, suchy kaszel, drapanie lub pieczenie w gardle, a także uczucie ciała obcego w gardle. Przewlekłe zapalenie krtani może być spowodowane przez różne czynniki drażniące, w tym palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu, a także przebywanie w zanieczyszczonym lub przegrzanym pomieszczeniu. Objawy utrzymują się dość długo, dlatego przy ich obecności warto skonsultować się z lekarzem. 

Guzki i polipy strun głosowych

Guzki i polipy strun głosowych to zmiany przeciążeniowe, które występują u osób nadmiernie lub nieprawidłowo eksploatujących głos. Na ich powstawanie narażeni są między innymi nauczyciele i śpiewacy, choć są również przyczyną długotrwałej chrypki u dzieci.

Nowotwory krtani

Długotrwała chrypka to też najwcześniejszy objaw nowotworów krtani, co ma bezpośredni związek z paleniem papierosów i nadużywaniem alkoholu. Wczesne rozpoznanie raka jest kluczowe dla skutecznego leczenia. Dlatego tak ważne jest, aby nie przeoczyć niepokojących objawów i skonsultować się z lekarzem.

Inne możliwe schorzenia

Długotrwała chrypka również może być niespecyficznym objawem chorób neurologicznych, zaburzeń hormonalnych lub ujawnić się na skutek urazów, bądź operacji w obrębie krtani.

Kiedy długotrwała chrypka to objaw alarmowy?

Jeśli po wdrożeniu domowych sposobów łagodzących chrypkę, w ciągu kilku dni nie obserwuje się poprawy, należy zgłosić się do lekarza internisty. Pilnej konsultacji wymagają w szczególności trudności w oddychaniu, połykaniu i krwioplucie. Nie można też bagatelizować nagłej utraty masy ciała, obecności guzków na szyi i ogólnej męczliwości organizmu. Wszystkie te opisane symptomy mogą bowiem świadczyć o chorobie nowotworowej.

Jeśli chrypka utrzymuje się u osób starszych lub palących, czy nadużywających alkoholu, trzeba jak najszybciej rozpocząć rozszerzoną diagnostykę, gdyż ciągła chrypka to pierwszy objaw raka krtani, ale może też wskazywać na inne poważne schorzenia.

Diagnostyka długotrwałej chrypki

Diagnostyka długo trwającej chrypki zajmuje się lekarz laryngolog. W pierwszym kroku przeprowadza on wnikliwy wywiad kliniczny. Pyta, jak długo trwa chrypka i czy towarzyszą jej inne objawy, czy osoba zgłaszająca się na wizytę przyjmuje na stałe jakieś leki, jaki zawód wykonuje oraz czy w niedalekiej przeszłości przeszła zabiegi chirurgiczne lub urazy w obrębie szyi. Wszystkie te pytania mają na celu ustalenie przyczyny długotrwałej chrypki i zastosowanie odpowiedniego leczenia

W kolejnym etapie lekarz wykonuje badanie, polegające na obejrzeniu krtani za pomocą lusterka krtaniowego. Bada również, czy doszło do powiększenia węzłów chłonnych. W przypadku stwierdzenia zmian na strunach głosowych lekarz może zlecić laryngoskopię bezpośrednią wraz z pobraniem wycinka do oceny histopatologicznej oraz USG szyi lub innych specjalistycznych badań.

Leczenie długotrwałej chrypki

Leczenie długo trwającej chrypki uzależnione jest od przyczyny, która ją wywołuje. W przypadku stwierdzenia refluksu zaleca się stosowanie leków hamujących wydzielanie kwasu solnego i zmianę stylu życia. Jeśli przyczyną długo trwającej zmiany głosu jest infekcja, stosuje się leczenie przeciwzapalne, a guzki i polipy strun głosowych wymagają najczęściej leczenia chirurgicznego i następczej terapii głosu.

Rak krtani to poważne schorzenia, a jego terapia uzależniona jest od stanu zaawansowania procesu nowotworowego. Najczęściej obejmuje chemioterapię, radioterapię i zabiegi chirurgiczne.

Profilaktyka problemów z głosem

Bardzo często pojawieniu się chrypki można zapobiec. Kluczowymi działaniami w profilaktyce problemów z głosem są: właściwe nawodnienie oraz odpowiednia emisja głosu, polegająca na unikaniu nadmiernego przeciążenia strun głosowych.

Osoby, które są narażone na częste występowanie chrypki, powinny zadbać o utrzymanie właściwej wilgotności powietrza w mieszkaniu. Najlepszym sposobem jest częste wietrzenie pomieszczeń i stosowanie w okresie grzewczym nawilżaczy powietrza.

Ponieważ bardzo często problemy z głosem są skutkiem palenia papierosów i picia alkoholu - warto podjąć walkę z nałogiem.

Podsumowanie

Chociaż chrypka może pojawić się u każdego i nie wymaga leczenia, to istnieją sytuacje, kiedy pomoc specjalisty jest niezbędna. Utrzymująca się ponad 3 tygodnie chrypka to alarmujący objaw, który może świadczyć o poważnych schorzeniach. Warto więc jej nie bagatelizować i udać się do laryngologa.

Wczesne rozpoznanie choroby jest kluczowe dla skutecznego leczenia, poprawia rokowania i zwiększa szanse na całkowite wyleczenie.