Szczepienie dla niemowląt i dzieci

Szczepienia dla niemowląt i dzieci – dlaczego są ważne?

Działanie szczepionek polega na stymulacji układu odpornościowego do wytworzenia przeciwciał chroniących przed określoną chorobą. Na takiej samej zasadzie działają szczepionki tradycyjne (antygenowe), szczepionki mRNA oraz wektorowe. Antygen zawarty w szczepionce jest rozpoznawany przez organizm i niszczony. Przez to tworzy się tzw. pamięć immunologiczna. Można powiedzieć, że szczepienie to imitowanie naturalnej infekcji i nauczenie układu odpornościowego, jak sobie z nią radzić. Dzięki temu organizm w kontakcie z prawdziwym patogenem będzie w stanie go pokonać. Zaszczepienie powyżej 90% populacji pozwala zahamować i praktycznie zlikwidować rozprzestrzenianie się określonych chorób zakaźnych.

Obowiązkowe szczepienia spowodowały, że udało się w dużym stopniu zapanować nad takimi chorobami, jak:

• ospa prawdziwa (uważana za chorobę wyeliminowaną),
• choroba Heinego-Medina (polio),
• gruźlica,
• dyfteryt,
• odra,
• krztusiec.

Obowiązkowe szczepienia dla dzieci

Wśród szczepień obowiązkowych dla niemowląt i dzieci znajdują się szczepienia przeciwko:

• gruźlicy,
• błonicy,
• polio,
• krztuścowi,
• odrze,
• śwince,
• pneumokokom,
• różyczce,
• tężcowi,
• wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (WZW B),
• rotawirusom,
• Haemophilus influenzae typu B.

Zalecane szczepienia dla dzieci

Poza obowiązkowymi szczepieniami dla dzieci są też szczepienia zalecane. Należą do nich:

• szczepienie przeciw meningokokom,
• szczepienie przeciwko grypie,
• szczepienie przeciwko WZW A,
• szczepienie przeciwko ospie wietrznej,
• szczepienie przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu,
• szczepienie przeciwko HPV,
• szczepienie przeciwko COVID-19.

Schemat szczepienia

Szczepienia dziecięce obowiązkowe odbywają się według kalendarza szczepień. W pierwszej dobie po urodzeniu dziecko powinno być zaszczepione na gruźlicę i przyjąć pierwszą dawkę szczepionki przeciwko WZW B. W pierwszym roku życia podaje się jeszcze szczepionki na błonicę, tężec, krztusiec, pneumokoki, polio i rotawirusy oraz kolejne dawki szczepienia przeciwko WZW B. W drugim roku życia natomiast należy przeprowadzić szczepienia na odrę, świnkę i różyczkę. Niektóre ze szczepień trzeba powtarzać jeszcze w wieku szkolnym.

Obowiązek szczepienia na wyżej wymienione choroby wynika z ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Za szczepienie dziecka odpowiadają rodzice i lekarz podstawowej opieki zdrowotnej. Jeśli rodzice nie dopełnią tego obowiązku, lekarz musi poinformować Sanepid, a Sanepid rozpocznie w tej sprawie postępowanie. Rodzicom może grozić wówczas ograniczenie władzy rodzicielskiej za umyślne naruszenie dobra dziecka oraz grzywna w wysokości 10 tys. zł.

Szczepienie na meningokoki, grypę i ospę wietrzną według kalendarza szczepień można wykonać już w pierwszym roku życia dziecka, na WZW A i odkleszczowe zapalenie mózgu w drugim roku życia, natomiast na HPV w wieku szkolnym. Choć powyższe szczepienia nie są obowiązkowe, warto je wykonać w trosce o zdrowie i bezpieczeństwo nie tylko własnych dzieci, ale także osób, które z powodów zdrowotnych zaszczepić się nie mogą.

Jak wyglądają szczepienia niemowląt i jak się do nich przygotować?

Przed szczepieniem odbywa się wizyta kwalifikacyjna, podczas której lekarz bada dziecko. Jeśli nie ma przeciwwskazań, kieruje je na szczepienie. W przypadku szczepień zalecanych rodzic sam musi kupić szczepionkę i dostarczyć do przychodni.

Samo szczepienie trwa bardzo krótko, może być jednak dla dziecka bolesne i nieprzyjemne. Po szczepieniu mogą pojawiać się takie objawy, jak: podwyższona temperatura, obrzęk w miejscu wkłucia, biegunka czy brak apetytu. Objawy te zazwyczaj przechodzą samoistnie po kilku dniach. Jeśli jednak się nasilają, skonsultuj się z lekarzem.

Szczepienia nie powinny być podane dzieciom, u których wcześniej po danej szczepionce wystąpiła ciężka reakcja alergiczna. Przeciwwskazaniem do części szczepień są również poważne zaburzenia odporności, trwające leczenie przeciwnowotworowe oraz stan po przeszczepieniu narządów. Przeciwwskazania natomiast nie stanowią łagodne infekcje lub niegroźne reakcje alergiczne w postaci drobnej wysypki.