Dlaczego występuje szczękościsk? Najczęstsze przyczyny i sposoby radzenia sobie z problemem

Szczękościsk – co to jest?

Należy przede wszystkim podkreślić, że szczękościsk nie jest chorobą samą w sobie, a jedynie objawem. Dlatego też jego skuteczne leczenie jest zależne przede wszystkim od poznania przyczyny pojawienia się dolegliwości. Podczas szczękościsku dochodzi do niekontrolowanego skurczu mięśni stawu skroniowo-żuchwowego. Jest to o tyle problematyczne, że w trakcie jego trwania nie można otworzyć ust lub można to zrobić jedynie częściowo.

Szczękościsk pojawia się z różnym stopniem nasilenia i zależy od wielu różnych czynników. Także rozluźnienie tego mięśnia wymaga specjalistycznej wiedzy oraz umiejętności, aby pomóc, a nie dodatkowo zaszkodzić pacjentowi zmagającemu się z tym problemem.

Jak wygląda szczękościsk? Objawy

Objawy szczękościsku nie zawsze są takie same. Różnią się w zależności od tego, co jest jego przyczyną. Szczękościsk na tle nerwowym będzie się różnić od szczękościsku po ekstrakcji zęba. Wśród najczęstszych objawów możemy wymienić:

• problemy z otwieraniem ust lub brak możliwości ich otwarcia,
• promieniujący ból w okolicy stawu skroniowo-żuchwowego, 
• bóle głowy, uszu, karku,
• zwiększone napięcie mięśni ramion i szyi,
• sztywności mięśni twarzy,
• ograniczony zakres ruchów żuchwy,
• trzeszczenie, strzelanie i świstanie w stawie.

Szczękościsk – przyczyny

Aby skutecznie leczyć szczękościsk, należy poznać jego przyczynę. Wśród najczęstszych z nich można wymienić:

• bruksizm,
• powikłania po zabiegach stomatologicznych,
• urazy w obrębie szczęki i żuchwy,
• stan zapalny jamy ustnej i gardła,
• przewlekły stres lub napięcie nerwowe,
• choroby neurologiczne,
• tężec,
• zaburzenia hormonalne,
• zażywanie narkotyków.

Jednym z najczęstszych przypadków jest szczękościsk na tle nerwowym. Przewlekły stres wpływa nie tylko na nasze samopoczucie, ale również na niekontrolowane skurcze mięśni, zwłaszcza w okolicy szyi, ramion i twarzy. U osób, które prowadzą stresujący tryb życia najczęściej szczękościsk pojawia się w nocy. Rano budzą się z silnym uczuciem napięcia twarzy, bólem głowy, a nierzadko też dochodzi do szczękościsku. Mówi się, że bruksizm jest chorobą cywilizacyjną, ponieważ nadmierny stres towarzyszy nam w codziennych sytuacjach. Dlatego ważne jest, aby zwrócić się do stomatologa jak najszybciej, gdy zauważymy u siebie pierwsze objawy, takie jak zgrzytanie zębami czy ich zaciskanie.

Innym rodzajem szczękościsku jest ten po usunięciu zęba. Może być on jednym z powikłań pozabiegowych. Szczękościsk po wyrwaniu ósemki lub innego zęba zazwyczaj pojawia się w ciągu kilku pierwszych godzin po zabiegu i często znika samoistnie w ciągu 48 godzin. Warto jednak zwrócić się wtedy do stomatologa, który skontroluje czy zębodół goi się prawidłowo.

Jakie badania wykonuje się w diagnostyce przyczyn szczękościsku?

W diagnostyce szczękościsku najważniejsze jest przeprowadzenie szczegółowego wywiadu lekarskiego oraz badania stomatologicznego, aby móc ustalić jego przyczynę. Tylko dzięki poznaniu przyczyny można wdrożyć efektywne leczenie. Dodatkowo stomatolog może zlecić wykonanie pantomogramu (zdjęcia rentgenowskiego wszystkich zębów), tomografii komputerowej szczęki i żuchwy lub rezonansu magnetycznego.

W celu dalszej diagnostyki pacjent może zostać skierowany również do laryngologa, neurologa lub na badania laboratoryjne, aby wykluczyć inne podłoże szczękościsku.

Szczękościsk – jak leczyć?

Wybór metody leczenia szczękościsku jest zależny przede wszystkim od jego przyczyny. Stomatolog może zalecić m.in.:

• stosowanie szyny relaksacyjnej – istnieje wiele rodzajów szyn dostosowanych do potrzeb pacjenta, które są wykonywane indywidualnie przez technika,
• fizjoterapia stomatologiczna – wdrożenie odpowiednich ćwiczeń w domu lub wizyty u specjalisty, który pomoże w rozluźnieniu mięśni stawu skroniowo-żuchwowego,
• stosowanie leków – rozluźniających, przeciwbólowych, przeciwzapalnych lub przepisanych przez psychiatrę (w przypadku silnego stresu),
• wstrzyknięcie toksyny botulinowej – która czasowo blokuje przepływ impulsu nerwowego do mięśni, przez co obniża się ich napięcie i stają się rozluźnione,
• leczenie chirurgiczne – stosowane zazwyczaj u pacjentów, u których szczękościsk jest wynikiem nieprawidłowego ustawienia zębów – wówczas należy połączyć leczenie ortodontyczne z przeprowadzeniem zabiegu chirurgicznego,
• akupunkturę – dzięki której może dojść do rozluźnienia mięśni żwaczy,
• ciepłe okłady – działają rozluźniająco na mięśnie i mogą przynieść ulgę w przypadku nagłego skurczu,
• terapię relaksacyjną.