Rezonans magnetyczny stawów skroniowo-żuchwowych

Czym jest rezonans magnetyczny stawów skroniowo-żuchwowych?

Stawy skroniowo-żuchwowe odpowiadają za ruchy żuchwy podczas mówienia, połykania, żucia czy innych czynności związanych z ruchem ust. Rezonans magnetyczny to badanie obrazowe, które ma na celu precyzyjną ocenę budowy oraz stanu tych stawów. Na jego podstawie można określić różnego rodzaju patologie i nieprawidłowości w obrębie stawów skroniowo-żuchwowych, np.: stany zapalne, zmiany zwyrodnieniowe, uszkodzenie krążka, przemieszczenie, zwichnięcie. Dodatkowo badanie pozwala zobaczyć stan więzadeł, mięśni żwaczowych czy tkanek miękkich. Rezonans wykorzystuje się również w diagnostyce wad wrodzonych oraz bólu, który może ograniczyć ruchomość żuchwy.

Zobacz także: Staw skroniowo-żuchwowy.

Jak zdiagnozować dolegliwości stawów skroniowo-żuchwowych?

W diagnozowaniu dolegliwości związanych ze stawami skroniowo-żuchwowymi stosuje się kilka etapów. Pierwszym z nich jest wywiad lekarski, podczas którego istotne są takie informacje, jak: występujące objawy, ich nasilenie i czas trwania, przebyte urazy, choroby lub inne dolegliwości. Następnie przeprowadzane jest badanie mające na celu wstępną analizę funkcjonalności żuchwy. Kolejnym krokiem jest obrazowanie medyczne za pomocą takich badań, jak: tomografia komputerowa szczęki i żuchwy, rezonans magnetyczny stawów skroniowo-żuchwowych czy tomografia komputerowa piramid kości skroniowych    .                                 

Wskazania do wykonania rezonansu magnetycznego stawów skroniowo-żuchwowych

Lekarz może zlecić rezonans magnetyczny twarzoczaszki bądź bardziej precyzyjnie – stawów skroniowo-żuchwowych w takich sytuacjach, jak:

• ból w okolicach żuchwy,
• zwyrodnienia w obrębie stawów skroniowo-żuchwowych,
• szumy uszne,
• wady rozwojowe stawów, np. nieprawidłowe położenie szczęki, zespół stawu skroniowo-żuchwowego,
• uczucie przeskakiwania w stawie,
• bruksizm, czyli zgrzytanie zębami,
• stany zapalne w obrębie stawów skroniowo-żuchwowych,
• podejrzenie zwichnięcia lub przemieszczenia się krążka stawowego,
• zaburzenia prawidłowych czynności stawu skroniowo-żuchwowego,
• złamania, urazy żuchwy,
• problemy z otwieraniem ust,
• planowane leczenie chirurgiczno-protetyczne lub ortodontyczne.

Przeciwwskazania do wykonania rezonansu magnetycznego stawów skroniowo-żuchwowych

Rezonans magnetyczny to bezpieczna metoda diagnostyczna, jednakże istnieją przeciwwskazania, które dla bezpieczeństwa Pacjenta należy wziąć pod uwagę. Należą do nich:

• ciąża,
• metalowe implanty w ciele, np. rozrusznik serca, metale w uzębieniu,
• schorzenia nerek (w przypadku podawania kontrastu nerki muszą dobrze funkcjonować, aby móc wydalić z ciała środek kontrastujący),
• nadciśnienie,
• metalowe odłamki w ciele,
• pompa insulinowa,
• klaustrofobia (badanie odbywa się w zamkniętej i dość ciasnej tubie).               

Zobacz także: Zapalenie zatok.

Przebieg badania rezonansem magnetycznym stawów skroniowo-żuchwowych

Pacjent, zanim wejdzie do pomieszczenia z urządzeniem, musi pozostawić wszystkie metalowe przedmioty, takie jak: pasek, telefon, biżuteria, spinki do włosów. W trakcie badania leży w specjalnej zamykanej tubie – istotne, aby był cały czas nieruchomo. W środku jest dość ciasno i głośno. Podczas badania naświetlana jest tylko okolica głowy, a nie całe ciało. Pacjent może zostać poproszony o otwarcie i zamknięcie ust.

Ile trwa badanie?

Badanie trwa około 20–60 minut.

Jak przygotować się do badania?

Zaleca się założyć luźną, wygodną odzież, pozbawioną metalowych elementów, takich jak guziki, zamki, fiszbiny. Tego dnia nie należy wykonywać makijażu ani smarować skóry kremami, balsamami czy innymi kosmetykami. Jeśli podczas badania nie podaje się kontrastu, wówczas nie ma potrzeby pozostawania na czczo. Z kolei gdy rezonans planowany jest ze środkiem kontrastującym, zaleca się nie jeść i nie pić na 6 godzin przed badaniem plus posiadać aktualne wyniki badania na stężenie kreatyniny we krwi. Na wizytę warto zabrać ze sobą wcześniejsze wyniki innych badań obrazowych (jeśli Pacjent takie posiada) – tomografię komputerową twarzoczaszki, RTG czaszki.

Jakie choroby wykrywa rezonans magnetyczny stawów skroniowo-żuchwowych?

Rezonans magnetyczny to obrazowe badanie, które pozwala na perfekcyjną wizualizację anatomicznych struktur konkretnego obszaru. W przypadku stawów skroniowo-żuchwowych umożliwia wykrycie w nich wszelkiego rodzaju urazów, patologii oraz schorzeń, takich jak:

• zwichnięcie, przemieszczenie krążka stawowego,
• złamania w obrębie stawów skroniowo-żuchwowych,
• zmiany zwyrodnieniowe, np. obrzęki stawów, osteofity, czyli wyrośla kostne na powierzchni stawów,
• zespół Costena, inaczej zespół bolesnego stawu skroniowo-żuchwowego,
• stany zapalne stawów,
• guzy, nowotwory.

Jak leczy się uszkodzony staw skroniowo-żuchwowy?

Po przeprowadzonych badaniach i analizie przyczyn konkretnych dolegliwości stawu skroniowo-żuchwowego lekarz podejmuje decyzję o leczeniu. Zwykle polega ono na przyjmowaniu środków farmakologicznych, np. leków rozluźniających mięśnie, leków przeciwzapalnych czy znieczulających w przypadku silnego bólu. W fizjoterapii wykorzystuje się najczęściej masaże, ćwiczenia rozluźniające okolice żuchwy czy leczenie zimnem. W celu rozluźnienia stawu stosuje się także szyny/płytki doustne bądź aparaty okluzyjne. Przy bardzo zaawansowanych zwyrodnieniach stawów niekiedy niezbędna jest interwencja chirurgiczna.

Od czego boli staw skroniowo-żuchwowy?

Ból stawów skroniowo-żuchwowych może mieć wiele przyczyn. Najczęściej są to:

• mechaniczne urazy żuchwy, co może prowadzić do przemieszczenia się krążka stawowego,
• rozwijające się zmiany zapalne i zwyrodnieniowe,
• wady rozwojowe,
• nadmierne napięcie mięśni, np. po włożeniu rurki krtaniowej przed zabiegiem operacyjnym,
• niewłaściwie nawyki, np. zaciskanie szczęk, zgrzytanie zębami.