Światłolecznictwo

Czym jest światłolecznictwo?

Światłolecznictwo to zabieg z zakresu fizykoterapii, w którym wykorzystywane jest promieniowanie elektromagnetyczne w zakresie widma promieniowania podczerwonego, promieniowania widzialnego i promieniowania ultrafioletowego. Światłolecznictwo odnosi się zatem do naświetlań urządzeniami generującymi fale o różnym zakresie. Dla określania tych zabiegów używane są także nazwy: fototerapia lub światłoterapia.

Zobacz również: Terapia falą uderzeniową.

Wskazania do światłolecznictwa

Lista wskazań do światłolecznictwa jest bardzo długa. Znajdują się na niej m.in.:

• przewlekłe stany zapalne stawów;
• przeciążenia stawów, mięśni, ścięgien;
• nerwobóle;
• zespół bolesnego barku, zespół łokcia tenisisty;
• wzmożone napięcie mięśniowe;
• migreny;
• stan zapalny ucha lub zatok, choroby gardła i nosa, problemy z oskrzelami;
• zmiany reumatoidalne w początkowej fazie;
• problemy ze snem, zaburzenia rytmu dobowego;
• obniżony nastrój, depresja sezonowa;
• zespół napięcia przedmiesiączkowego;
• choroby układu pokarmowego;
• rany, odleżyny i blizny;
• nadpobudliwość, apatia.

Szeroko jest stosowane światłolecznictwo w kosmetologii. Stanowi uzupełnienie terapii wielu chorób dermatologicznych – m.in. łuszczycy, trądziku pospolitego i różowatego, liszaja płaskiego, atopowego zapalenia skóry, łysienia plackowatego i całkowitego, bielactwa. Zabiegi światłolecznictwa wykorzystywane są również w celu spłycenia zmarszczek, poprawy wyglądu skóry, ujędrnienia jej i poprawy kolorytu. Wskazaniem do zabiegów światłoterapii jest zmniejszenie widoczności blizn, rozstępów, cellulitu, redukcja widocznych naczyń krwionośnych, optymalizacja działania preparatów kosmetycznych aplikowanych na skórę.

Przeciwwskazania do światłolecznictwa

Mimo korzystnego wpływu na organizm zabieg światłolecznictwa nie są dla wszystkich. Przeciwwskazaniem do tej metody fizykoterapii są m.in.:

• uczulenie na światło;
• albinizm;
• fotodermatozy i choroby pęcherzowe skóry;
• choroba nowotworowa;
• wszczepiony rozrusznik serca, niewydolność krążenia, skłonność do krwawień, żylaki;
• uogólnione choroby bakteryjne, wirusowe, grzybicze;
• ciąża, okres karmienia piersią;
• miesiączka (dotyczy zabiegów w okolicy brzucha i kręgosłupa w odcinku lędźwiowo-krzyżowym);
• gruźlica płuc;
• tężyczka;
• padaczka;
• choroby oczu (jaskra, problemy z siatkówką);
• przyjmowanie leków i ziół światłouczulających, leczenie ogólne pochodnymi witaminy A;
• przewlekłe zapalenie wątroby;
• choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy;
• znamiona barwnikowe;
• toczeń układowy;
• nadczynność tarczycy;
• niewyrównana cukrzyca;
• obrzęki.

Kwalifikację do zabiegów światłolecznictwa zawsze wystawia uprawniony do tego lekarz lub fizjoterapeuta, aby wykluczyć wszelkie powikłania, a tym samym ryzyko niepożądanych działań.

Przebieg zabiegu

Urządzenia wykorzystywane do światłoterapii emitują światło o różnej długości fal, a jego poszczególne rodzaje różnią się pod względem właściwości leczniczych i zastosowania. Specjalista dobiera indywidualnie typ, czas trwania i częstotliwość zabiegów do przypadku danego pacjenta. Jedne z częściej stosowanych rodzajów zabiegów w światłolecznictwie to:

• Naświetlania IR (ang. Infrared) – to promieniowanie podczerwone emitowane przez lampy SOLLUX. Zabiegom poddaje się wybrane partie ciała i z reguły stosowane są filtr niebieski o działaniu uspokajającym oraz czerwony o działaniu rozgrzewającym. Podczas zabiegu zostają pobudzone zakończenia nerwowe, przemiana materii się nasila i następuje miejscowe rozszerzenie naczyń krwionośnych. Naświetlanie IR łagodzi ból, rozluźnia mięśnie, przyspiesza proces naprawczy tkanek. Często stanowi zabieg wstępny przed relaksacją poizometryczną i stretchingiem mięśni, masażem ręcznym, ćwiczeniami kinezyterapeutycznymi, zabiegami mobilizacji stawów oraz zabiegami elektroterapii.
• Naświetlania promieniowaniem UV (nadfioletowym) – w zależności od długości wyróżniamy fale UV A o zakresie 380–315 nm, UV B o zakresie 315–280 nm oraz UV C o zakresie 280–100 nm. W światłolecznictwie wykorzystuje się promieniowanie naturalne w formie kąpieli słonecznych i sztuczne przy użyciu lamp kwarcowych. Zabiegi światłolecznictwa z promieniowaniem UV nasilają wydzielanie i wchłanianie witaminy D3, przyśpieszają przemianę materii, obniżają ciśnienie krwi, pobudzają gruczoły wewnętrzne i pracę układu krążenia.
• Lampa Bioptron – emituje światło zbliżone do promieniowania słonecznego pozbawione ultrafioletu. Zakres długości fal obejmuje wiele kolorów światła widzialnego i część widma podczerwieni, wspomaga regenerację i przywrócenie równowagi organizmu, przyspiesza gojenie ran i owrzodzeń, łagodzi ból.
• Laseroterapia – dzięki promieniowaniu o długości fali około 300 nm mieści się w zakresie promieniowania UVB. Przy tym jest jednak bardziej precyzyjna i wybiórcza niż zabiegi z promieniowaniem nadfioletowym, wspomaga procesy regeneracyjne, działa przeciwbólowo, rozluźnia mięśnie, przyspiesza gojenie ran oraz wzmocnienia układ immunologiczny.

Zabiegi światłolecznictwa przeprowadzane są w osobnym pomieszczeniu. Pacjent zajmuje wygodną pozycję w celu wyeksponowania miejsca poddawanego zabiegowi. Światłolecznictwu nie towarzyszą żadne dolegliwości bólowe – to zabieg nieinwazyjny.

Przygotowanie do zabiegu

Przed zabiegiem światłolecznictwa fizjoterapeuta prosi o usunięcie wszystkich metalowych przedmiotów (np. wsuwki lub spinki do włosów, biżuteria, okulary, pasek z metalową klamrą, proteza zębowa). Skóra w miejscu poddawanym zabiegowi powinna być dokładnie oczyszczona. Nie należy aplikować na nią żadnych kosmetyków, maści ani żelu. W przypadku zabiegów w obrębie twarzy konieczne jest usunięcie makijażu, a u mężczyzn zgolenie zarostu.

Zobacz również: Elektrostymulacja