Poligrafia – test zaburzeń oddychania w czasie snu

Czemu służy badanie poligraficzne snu? Co to za badanie?

Jak wynika z raportu CBOS^[1] na temat społecznego zasięgu zakłóceń snu, na różnego rodzaju problemy ze snem skarży się ponad połowa polskiego społeczeństwa. Trudności te to nie tylko trudności z zasypianiem czy budzenie się w środku nocy, lecz również uczucie ciągłego zmęczenia w ciągu dnia. Jeśli pojawiają się one, gdy śpisz odpowiednio długo i przestrzegasz zasad higieny snu, warto poszukać przyczyny problemu. Powodem może być obturacyjny bezdech senny (OBS), czyli choroba, w której przebiegu dochodzi do spłycenia lub zatrzymania oddechu. W przypadku braku diagnozy i leczenia niesie ona ze sobą groźne powikłania w postaci chorób serca, nadciśnienia, refluksu, cukrzycy czy depresji.

Badanie poligraficzne snu to podstawowy test diagnostyczny, który pozwala potwierdzić lub wykluczyć OBS. Za pomocą specjalnego urządzenia – poligrafu – mierzone są takie parametry jak przepływ powietrza, wysiłek oddechowy czy saturacja. Aparat zapisuje także dane na temat pozycji snu i chrapania.

Wskazania do wykonania badania poligraficznego

Zanim zaczniesz szukać źródeł problemów ze snem w psychice, sprawdź, czy te trudności nie są objawem choroby. Taki kierunek diagnostyki proponuje również lekarz psychiatra, dla którego zdrowie fizyczne i psychiczne są ze sobą nierozerwalnie związane.

Zgłoś się na badanie poligraficzne snu, jeśli:

• głośno chrapiesz lub masz przerwy w oddychaniu w trakcie snu – te objawy trudno stwierdzić samemu, dlatego kieruj się sugestiami partnera lub partnerki;
• często masz wrażenie, że brakuje ci powietrza;
• masz wrażenie, że żadna ilość snu nie jest wystarczająca i nie daje ci wypoczynku;
• w ciągu dnia odczuwasz zmęczenie i zasypiasz podczas wykonywania rutynowych obowiązków;
• cierpisz na poranne bóle głowy;
• jesteś rozdrażniony i masz wyraźne problemy z koncentracją.

Jak wygląda badanie poligraficzne snu?

Badanie poligraficzne poprzedza wizyta u lekarza, który zbiera szczegółowy wywiad na temat twoich przyzwyczajeń związanych ze snem, problemów z nocnym wypoczynkiem, a także uciążliwych objawów, jakie pojawiają się w ciągu dnia i mogą mieć związek z kiepską jakością snu. Na podstawie udzielonych przez ciebie informacji lekarz odpowiednio programuje poligraf. To specjalne urządzenie wyposażone w pasy przeznaczone do założenia na klatkę piersiową, kaniule (rurki) nosowe oraz pulsoksymetr do założenia na palec. Specjalista dokładnie wyjaśni ci zasady działania sprzętu oraz udzieli niezbędnych instrukcji, jak podłączyć urządzenie w domu i na co zwrócić uwagę, by nie zaburzyć wyniku badania.

Poligraf zabierasz ze sobą do domu i podłączasz o godzinie, o której zazwyczaj kładziesz się spać. Badanie jest więc całkowicie bezbolesne i bezinwazyjne – elementy urządzenia mogą powodować pewien dyskomfort, ale nie ma on nic wspólnego z bólem. Twoim zadaniem jest wyłącznie spanie w swojej naturalnej pozycji – w tym czasie urządzenie zmierzy wszystkie niezbędne parametry. Następnego dnia po badaniu zanieś poligraf do miejsca, w którym je otrzymałeś i czekaj na wyniki.

Jak przygotować się do badania bezdechu?

Przygotowanie do badania poligraficznego snu obejmuje przede wszystkim naukę obsługi poligrafu. Przed badaniem nie bierz żadnych środków ułatwiających zasypianie, które mogłyby wpłynąć na wynik badania i pamiętaj, że rezultat testu będzie ważny również wtedy, gdy będziesz się wybudzać i ponownie zasypiać w trakcie badania. Pamiętaj, aby przed założeniem pulsoksymetru zmyć lakier do paznokci.

Ile trwa badanie poligraficzne?

Badanie poligraficzne trwa zazwyczaj 5–6 godzin i w zdecydowanej większości przypadków odbywa się w godzinach nocnych. Czas, w którym poligraf zakończy pracę, nie musi być równoznaczny z godziną pobudki. Kiedy urządzenie przestanie dokonywać pomiarów, możesz je odłączyć i spać dalej.

Co wykrywa badanie poligraficzne snu?

Leczenie zaburzeń snu warto zacząć od kompleksowej diagnostyki. Badanie poligraficzne pozwala wykryć obturacyjny bezdech senny, czyli jedno z najpoważniejszych zaburzeń snu, które – w przypadku zaniedbania i braku odpowiedniego leczenia – może mieć poważne skutki dla zdrowia. Jeśli poligraf nie wykryje OBS, a ty nadal będziesz odczuwać uciążliwe objawy, zgłoś się na bardziej szczegółowe badanie, czyli polisomnografię. Oprócz czynności oddechowej w czasie snu sprawdza ono bioelektryczną czynność mózgu (badanie EEG), rejestruje czynność serca (badanie EKG), pozwala ocenić pracę nerwów i napięcie mięśni w czasie snu (badanie EMG) oraz monitoruje ruchy gałki ocznej podczas snu (EOG).

Jeśli twoje problemy ze snem mają podłoże psychiczne, skonsultuj się z psychologiem, poznaj źródło tych trudności i wypracuj pozytywne schematy radzenia sobie z nimi podczas terapii poznawczo-behawioralnej.

^[1] https://cbos.pl/SPISKOM.POL/1996/K_103_96.PDF