Wysoką jakość treści zapewnia Harmonia Poradnia Zdrowia Psychicznego

LOGO HARMONIA LXM RGB.svg
15.05.2024

Zespół Otella to zaburzenie psychiczne, które jest charakterystyczne dla osób nadużywających alkoholu. Najważniejszy objaw tego syndromu stanowi występowanie patologicznej zazdrości. Zespół Otella może być niezwykle niebezpieczny, zarówno dla pacjenta, jak i dla jego otoczenia. Dowiedz się więcej na ten temat, poznaj objawy i metody leczenia.

Zespół Otella.jpeg

Spis treści

Czym jest zespół Otella?
Czym charakteryzuje się zespół Otella?
Jakie są przyczyny zespołu Otella?
Czy zespół Otella można wyleczyć?

Czym jest zespół Otella?

Zespół Otella, nazywany czasami obłędem zazdrości, cechuje się uporczywą podejrzliwością wobec partnera/partnerki, a także szukaniem dowodów na niewierność. Choroba została po raz pierwszy określona terminem „zespół Otella” w 1955 roku przez angielskiego psychiatrę Johna Todda. Określenie pochodzi od głównej postaci dramatu Szekspira. Tytułowy Otello podejrzewał niesłusznie swoją żonę o zdrady i był ogarnięty obsesją zazdrości. Statystyki wskazują, że syndrom ten w zdecydowanej większości przypadków dotyczy mężczyzn.

Czym charakteryzuje się zespół Otella?

Do najważniejszych objawów zespołu Otella można zakwalifikować:

  • podejrzewanie partnera o zdradę;
  • śledzenie drugiej osoby i przeszukiwanie jej rzeczy (szczególnie ubrań i bielizny);
  • obsesyjne sprawdzanie telefonu partnera;
  • halucynacje i omamy;
  • wzmożony popęd seksualny;
  • szukanie śladów po kontaktach seksualnych na ciele partnera.

Pacjent z zespołem Otella koncentruje całe swoje działania na poszukiwaniu dowodów na niewierność ze strony osoby, z którą jest w relacji małżeńskiej lub partnerskiej. Nie ma tutaj znaczenia wiek partnerki, jej atrakcyjność ani liczba kontaktów z innymi ludźmi. Podejrzanym „kochankiem” staje się praktycznie każdy, nawet nowo poznane osoby. Niestety wszystko to sprawia, że wspólne życie pary staje się niezwykle trudne, pełne scen zazdrości i kłótni, a czasami także przemocy fizycznej lub emocjonalnej. Osoba chora próbuje wymóc na partnerze wyznanie zdrady na różne sposoby – czasami w sposób łagodny, a w innych przypadkach bardziej agresywny. W takiej sytuacji może się zdarzyć, że partnerka przyzna się do niewierności tylko po to, aby mieć spokój. Wywołuje to zwykle kolejną lawinę oskarżeń, a czasami również kolejne działania przemocowe ze strony chorego.

Symptomy zespołu Otella mogą nasilać się w trakcie tzw. ciągów alkoholowych, a słabnąć w okresie trzeźwości. Nieodłączny i typowy objaw choroby stanowi nasilająca się agresja, w tym bicie partnerki, zamykanie jej w pomieszczeniach bez możliwości wyjścia, a nawet próby zabójstwa. Syndrom Otella jest niezwykle niebezpieczny dla otoczenia, dlatego tak duże znaczenie ma szybkie postawienie diagnozy.

Zobacz także: Alkohol i zdrowie.

Jakie są przyczyny zespołu Otella?

Najważniejszą i podstawową przyczyną zespołu Otella jest alkoholizm. Syndrom ten występuje u ok. 30% uzależnionych, częściej u mężczyzn i osób po 40. roku życia. Ryzyko wystąpienia zespołu Otella wzrasta ze względu na takie czynniki jak:

  • osobowość paranoidalna;
  • niska samoocena;
  • obserwowanie podobnych wzorców zachowań w domu rodzinnym;
  • wrogie nastawienie wobec innych;
  • wysoki poziom wrażliwości na odrzucenie.

Psychoterapia indywidualna

Wyżej opisane cechy nie są powiązane z uzależnieniem od alkoholu, tylko osobowością danego pacjenta. Należy zaznaczyć, że choroba ta nie jest dziedziczna.

Zespół Otella może wystąpić także u osób, które nie spożywają alkoholu ani innych substancji psychoaktywnych. Stanowi wówczas następstwo jednej z takich chorób jak: depresja, choroba Parkinsona, schizofrenia paranoidalna.

Przeczytaj także artykuł na temat tego, czym charakteryzuje się związek na odległość.

Czy zespół Otella można wyleczyć?

Wyleczenie zespołu Otella jest niezwykle trudne, jednak można zmniejszyć częstotliwość i natężenie występujących objawów. Podstawę stanowi zwykle podejście interdyscyplinarne do leczenia, a więc połączenie wizyt u psychiatry oraz psychoterapeuty. Psychiatra może zalecić leki lub pobyt w ośrodku odwykowym. Szczególne znaczenie ma psychoterapia uzależnień, koncentrująca się na zaprzestaniu nadużywania alkoholu oraz wyeliminowaniu symptomów zespołu Otella. Zwykle zalecana jest psychoterapia w nurcie poznawczo-behawioralnym oraz w formie grupowej. Osoba chora powinna pozostawać pod stałą kontrolą ze strony specjalisty, ponieważ syndrom Otella ma tendencję do nawracania.

Przeczytaj także, czym jest FAS.

Źródła
  1. G. Cipriani, M. Vedovello, A. Nuti, A. Di Fiorino, Dangerous passion: Othello syndrome and dementia, „Psychiatry and clinical neurosciences”, nr 66, 2012.
  2. M. Rybka, L. Jankowska, J. Przybylska, Opieka pielęgniarska nad pacjentem z zespołem zależności alkoholowej, „Innowacje w Pielęgniarstwie i Naukach o Zdrowiu”, nr 4, 2019.
  3. M. Trąd, Zazdrość patologiczna jako motywacja czynów karalnych na przykładzie zespołu Otella, „Przegląd Seksuologiczny”, nr 2, 2006.

Zobacz także

dziewczyna z zaburzeniem odżywiania
Psychologia

Zespół Pica: przyczyny, objawy i możliwości leczenia spaczonego łaknienia

Łaknienie spaczone, znane jako zespół Pica, to zaburzenie, w którym osoby dotknięte chorobą odczuwają nieodpartą ochotę na spożywanie substancji niejadalnych. Od kredy po ziemię, a nawet włosy – spektrum spożywanych obiektów jest zaskakująco szerokie. Czym dokładnie jest Pica, jakie są jej przyczyny i objawy, a co najważniejsze – jakie możliwości leczenia oferuje współczesna medycyna? Zapraszamy do lektury artykułu, który rzuca światło na to często bagatelizowane, ale poważne zaburzenie.

obsesja na punkcie zdrowego żywienia
Psychologia

Ortoreksja: niebezpieczna obsesja na punkcie zdrowego jedzenia

Aktywny styl życia, sport i zdrowe odżywianie stało się jednym z głównych tematów w mediach społecznościowych, blogach lifestyle’owych i rozmowach przy kawie. Coraz więcej osób rezygnuje z przetworzonej żywności, unika glutenu, cukru, laktozy, a lista „zakazanych” produktów zdaje się nie mieć końca. Troska o zdrowie jest bardzo ważna, jednak warto zachować równowagę, by nie przerodziła się w fiksację na punkcie zdrowego odżywiania.

Ortoreksja to więcej niż tylko zdrowe odżywianie. Sprawdź, jakie są charakterystyczne objawy tej obsesji, co może być jej przyczyną i jakie niesie skutki.

uzależnienie od alkoholu, papierosów i leków
Psychologia

Jakie są najczęstsze uzależnienia? Objawy, leczenie i mechanizmy nałogów

O uzależnieniach słyszymy coraz częściej w wielu różnych sytuacjach. Nałogi przestają kojarzyć nam się jedynie z alkoholem i narkotykami, ale zaczynamy dostrzegać ich bardziej specyficzne formy. Zakupoholizm, pracoholizm, uzależnienie od hazardu, leków, ale również od mediów społecznościowych – stają się częścią naszego życia, a każdy z nas potrafi w swoim otoczeniu wymienić choć jedną osobę, która zmaga się z którąś z opisywanych powyżej trudności. Jak więc zweryfikować czy problem z uzależnieniem istnieje także u nas lub naszych bliskich?

Wszystkie artykuły i poradniki