Usunięcie macicy histeroskopowo

Czym jest zabieg usunięcia macicy?

Histerektomia to zabieg usunięcia macicy. Chirurgia ginekologiczna dysponuje różnymi rodzajami histerektomii. Możliwa jest:

• histerektomia nadszyjkowa – usunięcie górnej części macicy (trzonu), z pozostawieniem szyjki macicy;
• histerektomia całkowita – usunięcie trzonu i szyjki macicy;
• histerektomia radykalna – usunięcie trzonu, szyjki i sąsiednich tkanek.

Niekiedy operacja obejmuje też usunięcie jajników lub jajowodów. Zazwyczaj ma to miejsce przy wskazaniach onkologicznych lub zaawansowanej endometriozie. Zakres zabiegu ustalany jest indywidualnie, w zależności od potrzeb pacjentki. Każdy z tych rodzajów histerektomii może być wykonany zarówno techniką otwartą, jak i laparoskopową.

Wskazania do zabiegu usunięcia macicy

Histerektomia to metoda leczenia wybierana w przypadku wielu chorób układu rozrodczego. Wskazaniami do usunięcia macicy są m.in.:

• sporych rozmiarów lub liczne mięśniaki macicy;
• choroby nowotworowe, takie jak rak jajnika, rak endometrium, rak trzonu macicy; stosuje się tę metodę również jako element profilaktyki onkologicznej w przypadku występowania predyspozycji do nowotworu;
• endometrioza (nieprawidłowy rozrost błony śluzowej macicy poza jej fizjologiczne występowanie);
• nieprawidłowe krwawienia z macicy, przedłużające się, obfite i krwotoczne miesiączki trwające nawet do 10 dni;
• ciężkie przypadki wypadania narządu rodnego, występujące głównie u kobiet w podeszłym wieku, które w przeszłości przebyły kilka trudnych porodów lub ciężko pracowały fizycznie;
• przewlekle i silne bóle w podbrzuszu (zespół bólowy miednicy mniejszej);
• wskazania położnicze, takie jak krwotok z macicy, łożysko przyrośnięte, atonia macicy.

Przeciwwskazania do zabiegu usunięcia macicy

Mimo że zabieg usunięcia macicy wiąże się u wielu pacjentek z licznymi korzyściami, istnieją pewne przeciwwskazania do przeprowadzenia go. Głównymi z nich są:

• chęć posiadania potomstwa – usunięcie macicy to trwały zabieg, który uniemożliwia zajście w ciążę;
• ciężkie problemy zdrowotne – współistniejące zaburzenia w stanie zdrowia, ogólny zły stan pacjentki.

Pozostałe przeciwwskazania rozpatruje się indywidualnie dla każdego przypadku. Przykładowo, przeciwwskazaniami do pochwowego zabiegu usunięcia macicy są m.in.:

• przebyte cesarskie cięcie;
• wąska i długa pochwa;
• nierództwo;
• wąski kąt łonowy;
• nieruchoma macica, np. konsekwencja stanów zapalnych miednicy mniejszej;
• bardzo duży rozmiar macicy;
• zrosty po przebytych operacjach;
• zaawansowana endometrioza;
• konieczność usunięcia przydatków.

Jak przebiega operacja usunięcie macicy?

Operacja macicy może być przeprowadzona na kilka sposobów – przezbrzusznie, pochwowo, laparoskopowo. Coraz rzadziej zabieg wykonywany jest klasycznie, przez otwarcie powłok brzusznych. Rośnie natomiast odsetek zabiegów drogą pochwową lub laparoskopową. Metody te wiążą się bowiem z wieloma zaletami, takimi jak mniejsza inwazyjność, szybszy powrót do zdrowia, krótsza i mniej obciążająca hospitalizacja, mniejsza blizna. W szczególnych przypadkach technika zabiegu może być zmieniona podczas jego wykonywania.

Zabieg usunięcia macicy przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym. Czas trwania operacji jest różny – w zależności od zakresu usuwanych tkanek może zająć od 1 do 4 godzin. Usunięcie macicy wiąże się z krótkotrwałym pobytem w szpitalu. Bez względu na metodę przeprowadzenia zabiegu usunięcie macicy to poważna procedura, dlatego pacjentka kilka miesięcy powinna prowadzić oszczędzający tryb życia. Szczegółowe zalecenia pozabiegowe omawia lekarz.

W histerektomii przezpochwowej macica jest usuwana przez pochwę. To podejście bez naruszania ciągłości przedniej ściany brzucha. Uważa się je za tzw. złoty standard i powinno być rozważane jako pierwszy wybór dla wycięcia macicy. Główne ryzyko związane z tym zabiegiem to skrócenie lub uszkodzenie pochwy. Histerektomia przezpochwowa może być wspomagana laparoskopowo. Podczas operacji wykorzystuje się wówczas technologię wideo. Ma ona za zadanie zapewnić chirurgowi lepszą widoczność. Użycie laparoskopu wiąże się z koniecznością wykonania kilku niewielkich nacięć w powłokach brzusznych (jedno w pępku, dwa w rejonie podbrzusza).

Najbardziej inwazyjną metodą usunięcia macicy jest histerektomia brzuszna. Zabieg ten przeprowadza się przez cięcie pośrodkowo od spojenia łonowego do pępka lub wyżej albo poprzecznie na granicy owłosienia łonowego, powyżej spojenia łonowego. Zastosowanie dostępu otwartego wiąże się jednak z większym ryzykiem powikłań niż w przypadku dostępu pochwowego lub laparoskopowego. Może dojść do zakażenia rany, krwawienia oraz uszkodzenia tkanek i nerwów. Zwykle ten rodzaj zabiegu wymaga też dłuższego pobytu w szpitalu i wydłużonego okresu rekonwalescencji.

Przygotowanie do zabiegu

Zabieg usunięcia macicy poprzedza odpowiednie przygotowanie. Pacjentka poddawana jest badaniu ginekologicznemu, USG i cytologicznemu. Jeśli ginekolog podejrzewa nowotwór, zakres badań rozszerza o biopsję z analizą materiału pod mikroskopem (badanie histopatologiczne) oraz precyzyjne badania obrazowe, takie jak tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny.

Przed usunięciem macicy pacjentka wykonuje standardowy panel badań przedoperacyjnych (m.in. grupa krwi, morfologia, elektrolity, APTT, PT). Zabiera ze sobą posiadaną dokumentację medyczną i niezbędne rzeczy (m.in. przybory toaletowe, ręcznik, ubranie na zmianę, piżama, szlafrok, buty). Lekarz kierujący na zabieg przekaże informacje o dodatkowym przygotowaniu – sposobie przyjmowania leków stosowanych przewlekle, zmianie diety (na co najmniej 3 dni przed zabiegiem należy unikać pokarmów ciężkostrawnych, tłustych, alkoholu, gazowanych płynów i produktów wzdymających), oczyszczeniu jelit (leki przeczyszczające, lewatywa). W dniu zabiegu pacjentka musi być na czczo. Zarówno przed operacją macicy, jak i po niej zaleca się konsultację z fizjoterapeutą uroginekologicznym.