Grypa typu A – objawy, przebieg choroby i leczenie

Grypa typu A – co to jest?

Grypa typu A jest wirusową chorobą zakaźną, która najczęściej atakuje drogi oddechowe. Wywołuje ją wirus grypy typu A, który należy do rodziny Orthomyxoviridae. Jest to wirus o dużej zmienności genetycznej, co sprawia, że co roku pojawiają się nowe szczepy, które mogą prowadzić do epidemii. Różnicuje się na podtypy w zależności od rodzaju białka, które występuje na powierzchni wirusa, stąd określenia takie jak np. wirus H5N1. Wirusy grypy typu A mogą infekować ludzi, ale także inne gatunki, takie jak ptaki czy świnie, co powoduje możliwość wymiany materiału genetycznego pomiędzy tymi gatunkami, prowadząc do powstawania nowych, potencjalnie groźniejszych szczepów.

Warto zaznaczyć, że wirus grypy typu A jest odpowiedzialny za poważniejsze epidemie grypy, w tym pandemie, takie jak pandemia świńskiej grypy H1N1 w 2009 roku, czy hiszpanki, która szacunkowo w latach 1918-1920 zabrała życie nawet 50 milionom osób na świecie. Grypa tego typu jest bardzo zaraźliwa i może prowadzić do ciężkiego przebiegu choroby, szczególnie u osób w grupach ryzyka, takich jak małe dzieci, ludzie z obniżoną odpornością czy osoby w podeszłym wieku.

Sezon grypowy trwa około 3 miesięcy, na przestrzeni od października do kwietnia, ale rzadsze zachorowania mają miejsce również w innym okresie roku.

Grypa typu A – zaraźliwość

Grypa typu A jest wysoce zaraźliwa. Wirus rozprzestrzenia się głównie drogą kropelkową, czyli poprzez kaszel, kichanie lub rozmowę z osobą zakażoną. Do zakażenia wirusem grypy typu A może również dojść poprzez kontakt z zakażonymi przedmiotami, na przykład klamkami, ręcznikami czy telefonami, a także przez dotykanie powierzchni, na których osiadły wirusy.

Osoba zarażona może zacząć zarażać już na 1-2 dni przed pojawieniem się objawów choroby i pozostaje zakaźna przez 5-7 dni od momentu wystąpienia symptomów. U dzieci zaraźliwość może trwać dłużej, nawet do 10 dni. U osób przewlekle chorych z istotnym obniżem odporności wirus może być wydalany nawet przez kilka miesięcy.

Najskuteczniejszą metodą zapobiegania grypie typu A jest szczepienie przeciw grypie. Regularne, coroczne szczepienia są zalecane, ponieważ pozwalają zminimalizować ryzyko zakażenia i ograniczyć rozprzestrzenianie się wirusa grypy. Warto skorzystać z oferty placówek LUX MED, które oferują łatwy dostęp do szczepionek przeciwko grypie. Szczepienia są szczególnie ważne dla osób z grup ryzyka, takich jak seniorzy, dzieci, kobiety w ciąży oraz osoby z chorobami przewlekłymi. W Polsce w zależności od wieku istnieją różne refundacje szczepionek.

Charakterystyczne objawy grypy typu A

Objawy grypy typu A mogą różnić się m.in. w zależności od stanu zdrowia pacjenta. Wśród typowych symptomów wymienia się:

• gorączkę – wysoka temperatura, często powyżej 38°C,
• kaszel – suchy, męczący, który może utrzymywać się przez kilka dni,
• ból gardła – uczucie drapania lub bólu podczas połykania,
• bóle mięśni i stawów – ogólne osłabienie i ból ciała,
• zawroty głowy – uczucie lekkiej dezorientacji, które może wystąpić szczególnie w wyniku wysokiej gorączki,
• bóle głowy – intensywne bóle, najczęściej w okolicy czoła i skroni,
• osłabienie i zmęczenie – pacjenci często czują się wyczerpani, nawet po krótkim wysiłku.

Warto zaznaczyć, że objawy grypy typu A mogą różnić się również w zależności od wieku pacjenta. U dorosłych najczęściej występują objawy takie jak gorączka, kaszel i ból mięśni, natomiast u dzieci mogą pojawić się dodatkowo nudności, wymioty oraz biegunka. U starszych osób dolegliwości mogą być znacznie bardziej nasilone oraz częściej dochodzi do powikłań.

Przebieg grypy typu A

Grypa typu A ma tendencję do nagłego przebiegu, z bardzo szybkim narastaniem objawów. Zwykle objawy pojawiają się po 24-48 godzinach od momentu zakażenia. Choroba przechodzi przez kilka faz:

1. Faza inkubacji – trwa od 1 do 4 dni, kiedy wirus już jest w organizmie, ale nie występują jeszcze widoczne objawy.
2. Początek choroby – pojawiają się pierwsze objawy, takie jak gorączka, dreszcze i ból głowy.
3. Okres szczytowy – objawy osiągają szczytową intensywność, pacjent czuje się bardzo osłabiony, zmęczony, a bóle mięśniowe mogą utrudniać normalne funkcjonowanie.
4. Faza rekonwalescencji – w tym czasie objawy stopniowo ustępują, a pacjent wraca do zdrowia. Może to trwać od kilku dni do dwóch tygodni, w zależności od intensywności przebiegu choroby oraz kondycji chorego.

Ile zazwyczaj trwa grypa typu A?

To, ile grypa typu A trwa, zależy od układu odpornościowego danej osoby, ale zazwyczaj dolegliwości utrzymują się od 7 do 10 dni (chociaż niektóre objawy, takie jak kaszel, mogą utrzymywać się dłużej). W większości przypadków choroba ustępuje samoistnie, bez konieczności hospitalizacji. Ważne jest, aby pacjenci w czasie choroby odpoczywali, nawadniali organizm i unikali nadmiernego wysiłku fizycznego, aby wspomóc organizm w walce z wirusem.

Przeczytaj także: Grypa typu B – objawy, powikłania, leczenie. Jak uchronić się przed infekcją?

Grypa typu A – powikłania

Choć większość przypadków grypy typu A kończy się poprawą zdrowia, w niektórych przypadkach choroba może prowadzić do powikłań. Wśród najczęstszych wymienia się:

• zapalenie płuc – stan zapalny płuc, który może być wynikiem nadkażenia bakteryjnego i wymaga dodatkowego leczenia antybiotykiem,
• zapalenie oskrzeli – stan zapalny dróg oddechowych, który powoduje kaszel, duszność i wyczerpanie,
• zapalenie ucha środkowego – infekcja ucha, która może wystąpić jako wynik grypy, zwłaszcza u dzieci,
• zaostrzenie chorób przewlekłych – u osób z przewlekłymi schorzeniami, takimi jak astma czy choroby serca, grypa typu A może prowadzić do powikłań i zaostrzenia objawów.

Ryzyko powikłań jest wyższe u osób z grupy ryzyka, w tym:

• dzieci – szczególnie grypa typu A u niemowlaka może mieć cięższy przebieg,
• osób starszych – powyżej 65. roku życia,
• osób z chorobami przewlekłymi – takimi jak cukrzyca, choroby serca czy choroby płuc,
• kobiet w ciąży – szczególnie w drugim i trzecim trymestrze.

Jak wygląda diagnoza i leczenie grypy typu A?

Diagnoza grypy typu A opiera się głównie na objawach klinicznych, ale może być potwierdzona za pomocą badań wirusologicznych. Testy mogą wykrywać obecność wirusa w próbce pobranej z nosa lub gardła. Warto skorzystać z oferty diagnostycznej, jaką oferuje LUX MED, gdzie dostępne są szybkie testy na grypę, pozwalające na wczesne wykrycie choroby i rozpoczęcie odpowiedniego leczenia.

Leczenie grypy typu A obejmuje przede wszystkim leczenie objawowe, w tym:

• leki przeciwgorączkowe – takie jak paracetamol czy ibuprofen, które pomagają obniżyć gorączkę i złagodzić ból,
• leki przeciwbólowe – łagodzące bóle głowy i mięśni,
• syropy na kaszel – łagodzące kaszel i podrażnienia gardła.

W niektórych przypadkach lekarz może zalecić leki przeciwwirusowe, które pomagają skrócić czas trwania choroby, szczególnie gdy leczenie jest rozpoczęte w pierwszych 48 godzinach od pojawienia się objawów. Do leczenia w pierwszej kolejności stosuje się oseltamiwir.

Wspomagająco zaleca się odpoczynek, nawadnianie organizmu i unikanie kontaktu z innymi osobami, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się wirusa. W przypadku rozpoznania grypy u domownika choroby z osłabioną odpornością zaleca się podanie profilaktycznie oseltamiwiru.

W przypadku cięższego przebiegu choroby, gdy występują objawy wymienione poniżej, chory może wymagać leczenia i monitorowania w warunkach szpitalnych:

• problemy z oddychaniem,
• zaburzenia świadomości – utrata przytomności, drgawki, problemy z przebudzeniem chorej osoby,
• znaczne osłabienie prowadzące do zaburzenia chodu lub ruchów w kończynach górnych,
• długo utrzymująca się wysoka gorączka powyżej 40°C,
• wypluwanie wydzieliny zabarwionej krwią,
• zasinienia na skórze warg i skóry wokół ust.

W razie wystąpienia nasilonych dolegliwości należy pilnie zgłosić się na badanie lekarskie, aby w porę rozpocząć niezbędne leczenie.

Czy grypa typu A jest groźna?

Choć w większości przypadków grypa typu A ma łagodny przebieg i ustępuje samoistnie, to jednak może być groźna, szczególnie dla osób z grup ryzyka. Osoby starsze, dzieci, kobiety w ciąży oraz osoby z chorobami przewlekłymi są bardziej narażone na powikłania, które mogą prowadzić do hospitalizacji, a w najgorszym przypadku – do śmierci. Dlatego tak ważne jest, aby w przypadku pojawienia się objawów grypy, szczególnie w tych grupach, jak najszybciej skontaktować się z lekarzem.

Dodatkowo warto pamiętać, że szczepienia przeciw grypie stanowią najskuteczniejszą metodę profilaktyki. Regularne szczepienie może zmniejszyć ryzyko zachorowania, a jeśli do niego dojdzie, może znacząco złagodzić przebieg choroby.

Wnioski? Grypa typu A to choroba, która może mieć poważne konsekwencje, ale odpowiednia profilaktyka i wczesna diagnoza pozwalają skutecznie zminimalizować ryzyko powikłań. Szczepienia przeciw grypie oraz przestrzeganie podstawowych zasad higieny są kluczowe, aby chronić siebie i innych przed tym groźnym wirusem. Należy pamiętać, że w grupach ryzyka – takich jak grypa typu A w ciąży – wymaga konsultacji lekarskiej i pilnego rozpoczęcia leczenia.