Leczenie ortodontyczne – etapy, koszt i czas

Na czym polega leczenie ortodontyczne?

Ortodoncja to dział stomatologii, który specjalizuje się w leczeniu wad zgryzu i nieprawidłowego ułożenia zębów. Celem leczenia ortodontycznego jest korekta problemów zgryzowych oraz poprawa ustawienia zębów, czego efektem jest piękny, zdrowy uśmiech i poprawa samopoczucia. Na konsultację do ortodonty warto zgłosić się ze względów zarówno estetycznych, jak i funkcjonalnych. Pamiętaj, że wady zgryzu mogą wiązać się z szeregiem konsekwencji zdrowotnych. Należą do nich m.in.:

• problemy z gryzieniem i żuciem,
• nadmierne napinanie mięśni twarzy,
• utrudniona, a przez to niewystarczająca higiena jamy ustnej, która sprzyja powstawaniu próchnicy,
• schorzenia przyzębia,
• zaburzenia funkcjonowania stawów skroniowo-żuchwowych,
• uszkodzenie błony śluzowej warg i policzków.

Leczenie ortodontyczne przeprowadzane jest przez lekarza ortodontę, który może doradzić w wyborze najlepszej metody leczenia oraz zaproponować rozwiązania dostosowane do potrzeb pacjenta. Warto pamiętać o tym, że leczenie ortodontyczne jest procesem czasochłonnym, dlatego ważne jest, aby pacjent znał i rozumiał każdy z etapów.

Zobacz także: Dlaczego powinienem leczyć się ortodontycznie?

Etapy leczenia ortodontycznego

Leczenie ortodontyczne jest zawsze przeprowadzane indywidualnie. Lekarz ortodonta ustala plan leczenia ortodontycznego i na jego podstawie wdraża kolejne kroki – od przygotowania zębów do leczenia po wybór retencji. Każdy z etapów leczenia ortodontycznego jest ważny i potrzebny. Współczesna ortodoncja dysponuje wieloma technikami leczenia wad zgryzu. Dzięki nim możliwe jest przywrócenie pełnej czynności narządu żucia i poprawa estetyki uśmiechu.

Zastanawiasz się, jak wygląda leczenie ortodontyczne? Zazwyczaj składają się na niego następujące etapy:

Konsultacja ortodontyczna 

Pierwszym etapem leczenia ortodontycznego jest konsultacja ortodontyczna, podczas której przeprowadzany jest szczegółowy wywiad lekarski i kompletna diagnostyka ortodontyczna uwzględniająca zdjęcia fotograficzne i RTG, pobranie wycisków niezbędnych do przygotowania modeli diagnostycznych, ewentualnie dodatkowe badania. Wśród zalecanych zdjęć RTG jest pantomogram (zdjęcie rentgenowskie wszystkich zębów) oraz cefalometria (zdjęcie boczne czaszki).

Omówienie planu leczenia

Drugim etapem leczenia ortodontycznego jest konsultacja z omówieniem planu leczenia ortodontycznego, podczas której pacjent zapoznawany jest dokładnie z przebiegiem terapii. Na tej wizycie ortodonta przedstawia pacjentowi wszystkie możliwe metody leczenia oraz rodzaje aparatów ortodontycznych. Aktualnie do wyboru są stałe aparaty metalowe, estetyczne, lingwalne czy samoligaturujące.

Przygotowanie zębów do założenia aparatu ortodontycznego

Następnie należy przygotować jamę ustną do rozpoczęcia leczenia ortodontycznego. Przed założeniem aparatu konieczne jest wykonanie zabiegów higienizacyjnych – dokładne usunięcie kamienia i osadu nazębnego oraz wyleczenie zębów objętych próchnicą. Nie zakłada się aparatu ortodontycznego na niewyleczone zęby, ponieważ próchnica znacznie je osłabia, przez co mogą pękać w trakcie przesuwania. Oprócz tego, w razie nieprzewidzianych sytuacji w trakcie leczenia (np. pęknięcia korony zęba, konieczności usunięcia zębów) ortodonta może zmienić plan leczenia ortodontycznego jeszcze przed założeniem zamków.

Założenie aparatu ortodontycznego

Założenie aparatu to najbardziej ekscytujący moment leczenia ortodontycznego. Wizyta trwa zazwyczaj około godziny, aby ortodonta mógł nakleić zamki i założyć pozostałe elementy aparatu. Na tej wizycie pacjent również dowiaduje się, jak postępować z aparatem na zębach – przestrzeganie wszystkich zaleceń lekarskich jest kluczem do prawidłowo przeprowadzonego leczenia ortodontycznego.

Wizyty kontrolne u ortodonty

Wizyty kontrolne, które odbywają się zgodnie z zaleceniem lekarza prowadzącego, mają na celu m.in. weryfikację efektów leczenia ortodontycznego i regulowanie aparatu. W trakcie całego procesu leczenia ortodonta sprawdza też, czy w zębach nie rozwija się próchnica i nie osadza kamień nazębny. W razie konieczności kieruje pacjenta do stomatologa lub higienistki stomatologicznej.

Co ważne, jeśli pomiędzy wizytami kontrolnymi odpadł Ci zamek, drut bardzo rani policzek lub wydarzyły się inne nieplanowane sytuacje – nie czekaj na zaplanowaną wizytę, tylko skontaktuj się z gabinetem jak najszybciej.

Zdjęcie aparatu ortodontycznego

Kolejnym etapem leczenia ortodontycznego jest zdjęcie aparatu. Na tej wizycie ortodonta zdejmuje zamki ortodontyczne za pomocą specjalnych narzędzi i usuwa klej z zębów. Jest to zabieg całkowicie bezpieczny, bez ingerencji w szkliwo – wiertło służące do ściągania kleju ślizga się po zębach, nie naruszając ich. Na koniec wizyty wykonywane są zdjęcia fotograficzne oraz wyciski pod modele ortodontyczne.

Retencja

Po zdjęciu aparatu ortodontycznego na zęby naklejany jest retainer – cienki drut pomiędzy trójkami. Jego zadaniem jest trzymanie i stabilizacja zębów po zakończonym leczeniu ortodontycznym. Ortodonta może również zalecić wykonanie ruchomych aparatów retencyjnych zakładanych na noc. Wybór metody stabilizacji uzyskanego efektu leczniczego (aparatu retencyjnego) zależny jest od wady zgryzu i czasu leczenia ortodontycznego.

Wizyty kontrolne po zdjęciu aparatu ortodontycznego

Po zakończonym leczeniu ortodontycznym pacjent zobligowany jest również do odbywania wizyt kontrolnych co pół roku lub według wskazań lekarza prowadzącego. Mają one na celu kontrolę uzyskanego efektu – ortodonta sprawdza, czy zęby nie przesuwają się i nie wracają na miejsce sprzed leczenia.

Leczenie ortodontyczne nakładkami

Leczenie ortodontyczne nakładkowe różni się nieco od leczenia aparatami stałymi. Już na etapie planowania zamiast standardowych wycisków pobierane są skany komputerowe, które przekazane zostają do pracowni protetycznej. Na ich podstawie wykonywane są nakładki ortodontyczne. Każdy pacjent otrzymuje indywidualny zestaw nakładek Invisalign dostosowanych do swoich potrzeb.

Nakładki są przezroczyste i ich noszenie nie wymaga tylu wyrzeczeń, co noszenie aparatu stałego. Pacjent zdejmuje je do jedzenia i mycia zębów, nie mają żadnych elementów, które mogłyby podrażniać śluzówkę. Zazwyczaj nosi się od początku nakładki na górny i dolny łuk jednocześnie. Dodatkowym plusem leczenia ortodontycznego nakładkami jest to, że skanując specjalny kod QR pacjent może zobaczyć wizualizację swojego uśmiechu już na etapie planowania leczenia ortodontycznego.

Leczenie ortodontyczne dzieci

Leczenie ortodontyczne można rozpocząć już na bardzo wczesnym etapie życia – dlatego ważne jest, aby regularnie odwiedzać stomatologa od momentu pojawienia się pierwszych zębów. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek nieprawidłowości zgryzowych i z zębami stomatolog może skierować małego pacjenta na konsultację ortodontyczną. Ortodonta wskaże wówczas najlepsze możliwe rozwiązanie i zaproponuje aparat dostosowany do wieku. Wczesne leczenie ortodontyczne przynosi bardzo dobre efekty, zwłaszcza w przypadku wad kostnych. Regularne noszenie aparatu ortodontycznego ruchomego może być na tyle skuteczne, że uchroni małego pacjenta przed leczeniem ortodontycznym w przyszłości.

Ile trwa leczenie ortodontyczne?

Nie sposób jednoznacznie odpowiedzieć, ile będzie trwało leczenie ortodontyczne. Zależy to przede wszystkim od momentu rozpoczęcia terapii – leczenie podjęte w dzieciństwie zajmie mniej czasu z uwagi na większą podatność układu kostnego na zmiany. Kości są bardziej elastyczne w fazie rozwoju, co sprawia, że łatwiej jest na nie wpływać. Nie oznacza to jednak, że z leczenia ortodontycznego nie mogą korzystać dorośli. Nawet jeśli okres wzrastania masz już za sobą, to nic nie stoi na przeszkodzie, abyś zdecydował się na leczenie ortodontyczne. Zgłoś się na konsultację, a specjalista zaplanuje terapię najbardziej odpowiednią do Twoich potrzeb.

Poza wiekiem kolejnym ważnym czynnikiem wpływającym na czas trwania leczenia ortodontycznego jest rodzaj wady i systematyczność w terapii. Można przyjąć, że leczenie trwa średnio od 1 roku do 3 lat. Pamiętaj jednak, że zdjęcie aparatu nie jest równoznaczne z zakończeniem leczenia. Dla stabilizacji i utrzymania efektu stosuje się m.in. nakładki retencyjne.

Ile kosztuje leczenie ortodontyczne?

Cena leczenia ortodontycznego, podobnie jak czas jego trwania, jest bardzo trudna do określenia. Wpływ na nią ma bowiem wiele czynników, w tym m.in.:

• koszt diagnostyki ortodontycznej (np. konsultacja, modele diagnostyczne, zdjęcia rentgenowskie – pantomogram, cefalometria) i opracowania planu leczenia,
• przygotowanie do leczenia ortodontycznego (dokładne usunięcie kamienia i osadu nazębnego, wyleczenie zębów objętych próchnicą),
• ewentualne dodatkowe zabiegi (np. usunięcie zęba),
• rodzaj aparatu ortodontycznego,
• częstotliwość i liczba wizyt u specjalisty,
• okres leczenia,
• rodzaj aparatu retencyjnego.

Na pierwszych wizytach u ortodonty przeprowadzana jest kalkulacja kosztów, którą lekarz przedstawia pacjentowi do akceptacji. W przypadku leczenia ortodontycznego cena jest więc ustalana bardzo indywidualnie. Warto mieć na uwadze, że wybór estetycznego aparatu stałego jest droższy niż klasyczny aparat metalowy. Oba systemy działają równie dobrze, dlatego decyzja co do wyboru systemu zamków stoi przede wszystkim po stronie pacjenta.

Zobacz także: Ile kosztuje aparat na zęby i dlaczego warto zainwestować w leczenie ortodontyczne?