Ból przy oddawaniu moczu – co może oznaczać?

Czym jest ból przy oddawaniu moczu? Jak może się objawiać?

Ból lub dyskomfort przy oddawaniu moczu określa się jako dysurię. Może być on oznaką bardzo wielu schorzeń. W większości przypadków świadczy o toczącym się w drogach moczowych zapaleniu, ale może być związany także z innymi dolegliwościami, takimi jak rozwijający się nowotwór, kamica nerkowa, czy problemy ginekologiczne u kobiet.

Jeśli przy oddawaniu moczu (mikcji) pojawia się kłujący ból, pieczenie, swędzenie, szczypanie czy uczucie parcia na pęcherz warto skonsultować się z lekarzem. Częstomocz i ból przy oddawaniu moczu sam w sobie nie jest chorobą, ale przykrym objawem, który może mieć różne podłoże. Dysuria może wystąpić u osób w każdym wieku i niezależnie od płci, choć jest bardziej powszechna u kobiet.

Najczęstsze przyczyny bólu podczas mikcji

Przyczyn bólu i pieczenia przy oddawaniu moczu jest wiele.  Do najczęstszych zalicza się:

• zakażenie układu moczowego,
• zapalenie pęcherza,
•  zapalenie cewki moczowej,
• kamicę nerkową i pęcherza,
• odmiedniczkowe zapalenie nerek,
• choroby przenoszone drogą płciową,
• zapalenie lub przerost prostaty u mężczyzn,
• zapalenie pochwy u kobiet,
• zmiany hormonalne u kobiet,
• podrażnienia chemiczne lub urazy mechaniczne miejsc intymnych.

Ból podczas oddawania moczu może zwiastować również rozwój nowotworów układu moczowego - takich jak rak pęcherza lub cewki moczowej.

Precyzyjne określenie przyczyny dysurii jest kluczowe do zastosowania skutecznego leczenia. Dlatego tak ważna jest pilna wizyta u lekarza, który po wnikliwym wywiadzie zleci kluczowe badania.

Ból przy oddawaniu moczu u kobiet a u mężczyzn – jakie są różnice?

Ból przy oddawaniu moczu przytrafia się częściej u kobiet, ze względu na budowę anatomiczną układu moczowego. Wynika to z tego, że cewka moczowa kobiet jest bardzo krótka, a jej ujście zlokalizowane jest bezpośrednio nad pochwą.

Najczęstszą przyczyną bólu przy oddawaniu moczu u kobiet jest zapalenie pęcherza. Pierwszym objawem tej przypadłości jest lekkie pieczenie cewki, pojawiające się przy oddawaniu moczu. Następnym, odczuwalnym objawem jest skąpomocz i uczucie ciągłego zawilgocenia cewki moczowej. W miarę postępu stanu zapalnego pieczenie i ból przy oddawaniu moczu przybiera na intensywności. Za infekcję pęcherza moczowego u kobiet odpowiada zwykle pałeczka okrężnicy (Escherichia coli), chlamydie, dwoinka rzeżączki i gronkowce. Na zakażenia dróg moczowych szczególnie narażone są kobiety w ciąży, chorujące na cukrzycę i kamicę nerkową.

Ból przy oddawaniu moczu u kobiet może też być objawem innych dolegliwości, takich jak:

• zapalenie pochwy,
• zapalenie sromu,
• zapalenie szyjki macicy,
• wypadanie macicy,
• nowotwory żeńskiego narządu rozrodczego.

Ból przy oddawaniu moczu u mężczyzn w większości przypadków jest wynikiem dolegliwości ze strony cewki moczowej. Do infekcji dochodzi najczęściej w sytuacji, gdy w trakcie stosunku dojdzie do podrażnienia prącia. Pierwszym objawem zapalenia cewki moczowej jest szczypanie, pieczenie i ból przy mikcji, zaczerwienienie i obrzęk prącia oraz ból przy oddawaniu moczu po stosunku. Wraz z postępem choroby zauważalny może być  krwiomocz, bolesne parcie na mocz, uczucie pełnego pęcherza nawet po oddaniu moczu, a nawet gorączka.

Inną przyczyną bólu przy oddawaniu moczu u mężczyzn może być łagodny przerost prostaty, czyli gruczołu krokowego.

Wśród innych, męskich dolegliwości, w których obserwowany jest ból przy oddawaniu moczu, można wymienić zapalenie jąder i najądrza. Objawia się ono obrzękiem i tkliwością jądra, moszny, zaczerwienieniem powrózka nasiennego oraz gorączką.

Co oznacza ból przy oddawaniu moczu na końcu mikcji?

Ból na końcu oddawania moczu objawia się jako pieczenie, kłucie, nieprzyjemny ucisk w okolicy cewki moczowej lub pęcherza moczowego. Ten objaw często pojawia się po opróżnieniu pęcherza. Najczęstszą przyczyną bólu na końcu oddawania moczu są zakażenia dróg moczowych bakteriami, które dostają się do cewki moczowej i rozprzestrzeniają się w kierunku pęcherza moczowego. Inne możliwe przyczyny to kamica nerkowa, problemy ginekologiczne u kobiet lub zapalenie prostaty u mężczyzn.

Diagnostyka dysurii – jakie badania wykonać, aby znaleźć przyczynę?

Pierwszym krokiem do poznania przyczyny występowania bólu podczas mikcji jest ogólne badanie moczu oraz wnikliwy wywiad lekarski. Jeśli badanie to wykaże obecność bakterii, to diagnostyka rozszerzona zostanie o posiew moczu wraz z antybiogramem. Te wyniki pozwolą określić, na którą grupę antybiotyków wrażliwe są drobnoustroje kolonizujące układ moczowy. Lekarz pierwszego kontaktu lub specjalista urolog może również zalecić wykonanie badań laboratoryjnych z krwi.

W określeniu przyczyny bólu podczas oddawania moczu pomocne mogą być również inne badania takie jak:

• wymaz z cewki moczowej, szyjki macicy lub pochwy, który pozwoli potwierdzić lub wykluczyć choroby przenoszone drogą płciową,
• USG układu moczowego, które pozwala na ocenę pracy nerek i pęcherza moczowego. Wykonanie tego badania jest najczęściej zlecane przy podejrzeniu kamicy nerkowej,
• urografia, która pozwala na ocenę czynności nerek. Przy jej wykonaniu konieczne jest podanie środka kontrastującego.

Zobacz także: Objawy i diagnostyka chorób układu moczowego

Jak leczyć ból przy oddawaniu moczu?

Ból przy oddawaniu moczu może mieć wiele przyczyn. Ich ustalenie jest kluczowe w wyborze odpowiedniej terapii. Niekiedy dysuria ustępuje po zastosowaniu naturalnych sposobów leczenia takich jak napary z nawłoci, natki pietruszki, czy z owoców żurawiny. Bardzo popularne są również nasiadówki z kory dębu, nagietku czy rumianku. Mają one działanie przeciwzapalne i łagodzące ból.

Chociaż domowe sposoby przynoszą ulgę, niekiedy włączenie leczenia farmakologicznego staje się koniecznością. Jeśli  dolegliwości bólowe spowodowane są obecnością w drogach moczowych bakterii, to na podstawie wyniku badania posiewu moczu i antybiogramu lekarz dobiera odpowiedni antybiotyk. W leczeniu zapalenia dróg moczowych stosuje się też chemioterapeutyki, takie jak furagina oraz leczenie przeciwbólowe i rozkurczające. Bardzo ważne jest przyjęcie pełnej kuracji zaleconej przez lekarza i niestosowanie leków na własną rękę. Prawidłowe leczenie przynosi szybką ulgę i poprawia jakość funkcjonowania.

Działaniem profilaktycznym w zapaleniach układu moczowego u kobiet i mężczyzn jest higiena i picie dużej ilości wody. Za pomocne uznaje się suplementowanie organizmu witaminą C i picie soków zakwaszających mocz, takich jak sok z pigwy, żurawiny czy porzeczki. Niskie pH przeciwdziała rozwojowi mikroorganizmów odpowiedzialnych za infekcje dróg moczowych.

Ból przy oddawaniu moczu – kiedy skonsultować się z lekarzem?

W przypadku wystąpienia bólu w okolicy lędźwiowej, bólu podczas oddawania moczu, czy niemożności oddania moczu należy zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu. Inne, niepokojące objawy, których nie należy lekceważyć to wysoka gorączka i dreszcze. Chociaż ból przy oddawaniu moczu to najczęściej dyskomfort, który po zastosowaniu odpowiedniego leczenia szybko mija, to niestety w nielicznych przypadkach może zwiastować poważne konsekwencje zdrowotne.