Diagnostyka obrazowa

Na czym polega diagnostyka w stomatologii?

Tak jak w przypadku każdego innego problemu zdrowotnego, tak również w przypadku schorzeń jamy ustnej nie ma możliwości skutecznego leczenia bez odpowiedniego rozpoznania problemu. Celem diagnostyki jest identyfikacja nieprawidłowości w obrębie jamy ustnej, które są odpowiedzialne za pojawienie się dolegliwości u pacjenta. Diagnostyka pozwala ocenić  rodzaj, stopień i podłoże schorzeń jamy ustnej oraz, na podstawie uzyskanych wyników, przygotować najlepszy dla danego pacjenta plan leczenia, a po jego wdrożeniu - ocenić skuteczność terapii.

Diagnostyka sprawia, że leczenie jest bardziej przewidywalne i kontrolowane, a tym samym ryzyko niepowodzeń znacznie mniejsze.

Wywiad medyczny

Diagnostyka rozpoczyna się od wnikliwego wywiadu medycznego. Pacjent pytany jest o cel wizyty, ogólny stan zdrowia, historię medyczną, przebyte zabiegi i choroby, towarzyszące problemy zdrowotne, przyjmowane leki, alergie, prowadzony styl życia.

Następnie lekarz przechodzi do pytań dotyczących jamy ustnej – higieny, ostatniej wizyty u dentysty, przebytego leczenia stomatologicznego, urazów, doświadczanych dolegliwości (rodzaj, czas trwania, częstotliwość, nasilenie, czynniki, które je łagodzą i nasilają). Pacjent powinien zabrać ze sobą na wizytę wyniki badań, w tym stomatologicznych, wykonywanych w ostatnim czasie. Ich analiza może dostarczyć lekarzowi wielu cennych informacji.

Zadbaj o zdrowy uśmiech, sprawdź, czym jest pakiet stomatologiczny.

Badanie wewnątrz- i zewnątrzustne

Kolejnym etapem diagnostyki jest badanie wewnątrz- i zewnątrzustne. Pierwsze z nich polega na wzrokowej i dotykowej ocenie stanu warg, języka, wewnętrznej strony policzków. Lekarz sprawdza wysklepienie i wygląd podniebienia oraz tkliwość i kolor dziąseł. Dokonuje oceny kształtu i wyglądu łuków zębowych.

Badanie zewnątrzustne rozpoczyna się od wzrokowej oceny symetrii głowy. Lekarz sprawdza stan skóry i obecność ewentualnych zmian i przebarwień. Następnie ocenia sposób oddychania i kształt nosa, ułożenie warg.

Kolejnym etapem jest badanie palpacyjne, podczas którego lekarz sprawdza ruchomość stawu skroniowo-żuchwowego. Ocenia też ewentualną bolesność podczas uciskania ujścia nerwu trójdzielnego.

Sprawdź, kiedy konieczne jest leczenie kanałowe i na czym  polega.

Badania obrazowe

Wielu cennych informacji dostarczają badania obrazowe. Pozwalają one na jakościowe i ilościowe określanie zmian chorobowych w tkankach zębów i okolicznych strukturach. W diagnostyce stomatologicznej wykorzystuje się wiele różnych metod obrazowania. Najczęściej stosowanym badaniem jest pantomogram, który pozwala m.in. uwidocznić zmiany próchnicowe, określić stopień mineralizacji zębów, sprawdzić, które zęby są leczone kanałowo.

Inne badania obrazowe to punktowe RTG zęba. Badanie to służy do wizualizacji pojedynczych zębów. Wykorzystywane jest zwłaszcza w leczeniu kanałowym i zachowawczym. Skutecznie obrazuje tkanki zmienione próchnicowo już na początkowym etapie zaawansowania choroby, kiedy głębokość ubytku sięga do 0,5 mm. RTG zęba pozwala określić stan kości i tkanek, obecność stanu zapalnego, liczbę i kształt poszczególnych kanałów korzeniowych.

Kolejnym badaniem obrazowym wykonywanym w stomatologii, zwłaszcza w ortodoncji, jest RTG boczne czaszki – tzw. cefalometria. To zdjęcie RTG, które uwidacznia proporcje twarzy widzianej z profilu. Na jego podstawie można ustalić podłoże wady zgryzu. Obrazuje ono zgryz, czaszkę, zatoki przynosowe, podniebienie, tkanki twarzy.

Najdokładniejszym i najnowocześniejszym badaniem obrazowym jest tomografia komputerowa, a zwłaszcza badanie CBCT. Pod tym skrótem kryje się tomografia wiązki stożkowej, w której podczas jednego obrotu aparatu wokół głowy pacjenta wykonywanych jest wiele zdjęć pozwalających na skonstruowanie obrazu w 3D. Podczas tomografii CBCT można uwidocznić strukturę twarzy, szczęk, zębów, zatok, jamy nosowej. Obrazuje elementy kostne i tkanki miękkie.

Badania dodatkowe

Jeśli stomatolog uzna, że uzyskane informacje są niewystarczające do postawienia rozpoznania, przeprowadzi u pacjenta dodatkowe badania. Mogą to być m.in.:

• diafanoskopia, czyli podświetlanie zębów silnym światłem, co ma na celu wykrycie próchnicy, pęknięć szkliwa, ubytków na powierzchniach stycznych zębów;
• testy termiczne i elektryczne, które sprawdzają żywotność miazgi;
• posiewy mikrobiologiczne.