Babeszjoza – jak ją rozpoznać i dlaczego jest niebezpieczna?

23.04.2024

Babeszjoza to choroba odzwierzęca wywołana przez pierwotniaki z rodzaju Babesia. Chociaż jest rzadka u ludzi, może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie są kluczowe dla skutecznej walki z tą chorobą. W tym artykule omówimy przyczyny, objawy, diagnostykę i leczenie choroby.

Babeszjoza.jpeg

Spis treści

Jakie są przyczyny babeszjozy?
Jakie są objawy babeszjozy?
Na czym polega diagnostyka babeszjozy?
Jak leczy się babeszjozę?
Zapobieganie babeszjozie

Jakie są przyczyny babeszjozy?

Babeszjoza jest przenoszona przez kleszcze, które są wektorem zakażenia. Pierwotniaki z rodzaju Babesia bytują wewnątrz krwinek czerwonych zwierząt takich jak gryzonie, bydło, psy i koty. Człowiek może zarazić się babeszjozą, gdy zostanie ugryziony przez zakażonego kleszcza. Istnieje również możliwość transmisji pierwotniaka przez przetoczenie zakażonej krwi, przeszczep narządu lub na drodze wertykalnej z matki na płód.

Sprawdź też, co wywołuje chorobę kociego pazura i w jaki sposób się ją rozpoznaje.

Jakie są objawy babeszjozy?

Objawy babeszjozy mogą być różnorodne i zależą od stanu odporności zakażonej osoby. W niektórych przypadkach choroba przebiega bezobjawowo. W początkowej fazie mogą wystąpić objawy grypopodobne, takie jak gorączka z dreszczami, bóle głowy, mięśniowe, wzmożona potliwość, złe samopoczucie, nudności, wymioty i bóle brzucha, powiększone węzły chłonne, powiększenie śledziony i wątroby.

U osób o obniżonej odporności, np. dzieci, osób starszych, pacjentów chorujących przewlekle lub onkologicznych, babeszjoza miewa ciężki przebieg podobny do malarii i prowadzi do poważniejszych powikłań. Może powodować niedokrwistość, uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego i narządów wewnętrznych, takich jak wątroba, śledziona, nerki oraz niewydolność wielonarządową.

W przypadku wystąpienia objawów sugerujących babeszjozę należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem.

Na czym polega diagnostyka babeszjozy?

Diagnostyka babeszjozy opiera się na różnych metodach. Testy molekularne, takie jak PCR, mogą wykrywać materiał genetyczny pierwotniaka w organizmie. Ponadto lekarz może zlecić badania serologiczne, oceniające poziom przeciwciał skierowanych przeciwko pierwotniakowi. Jednak pojedyncze badania serologiczne nie są wystarczające do postawienia pewnego rozpoznania. W badaniach laboratoryjnych stwierdza się podwyższone stężenie bilirubiny, niedokrwistość hemolityczną i małopłytkowość, podwyższoną aktywność AST i ALT, ALP, LDH. W badaniu ogólnym moczu rozpoznaje się białkomocz i hemoglobinurię.

W przypadku podejrzenia babeszjozy ważnym czynnikiem jest wywiad epidemiologiczny. Narażenie na kleszcze na terenach endemicznych zwiększa ryzyko zachorowania. Wizyta u lekarza i wykonanie specjalistycznych badań jest niezbędne do potwierdzenia diagnozy i ustalenia odpowiedniego leczenia.

Przeczytaj też, kiedy przeprowadza się badania bakteriologiczne.

Jak leczy się babeszjozę?

Leczenie babeszjozy opiera się na podawaniu leków przeciwpierwotniakowych. W przypadku łagodnej i umiarkowanej babeszjozy stosuje się atowakwon i azytromycynę. W ciężkiej postaci choroby prowadzone jest leczenie klindamycyną i chininą. W razie konieczności farmakoterapię uzupełnia się o dodatkowe leki.

Czas trwania leczenia może się różnić w zależności od ciężkości infekcji i stanu pacjenta. W niektórych przypadkach konieczna bywa hospitalizacja i podawanie preparatów dożylnie. Ważne jest również leczenie objawowe, np. podawanie leków przeciwgorączkowych oraz łagodzących bóle mięśniowe. W przypadku powikłań, takich jak niedokrwistość, konieczna może być transfuzja krwi lub leczenie wspomagające.

Dowiedz się też, kiedy wskazana jest wizyta u lekarza medycyny podróży.

Zapobieganie babeszjozie

Najważniejszą metodą zapobiegania babeszjozie jest unikanie ugryzień kleszczy. Należy w miarę możliwości omijać obszary o wysokim ryzyku zakażenia, czyli lasy i miejsca z dużą ilością roślinności. Podczas przebywania w takich miejscach zaleca się stosowanie odpowiednich środków odstraszających owady oraz noszenie długich ubrań i nakryć głowy.

Po powrocie z obszarów z wysokim ryzykiem zakażenia ważne jest dokładne sprawdzenie ciała pod kątem obecności kleszczy. Jeśli zauważysz tego pajęczaka, usuń go jak najszybciej, unikając przy tym uszkodzenia jego ciała.

Źródła
  1. A. Boroń-Kaczmarska, A. Wiercińska-Drapało, Choroby zakaźne i pasożytnicze. Tom 1–2, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.
  2. J. Szymczak, A. Syta, K. Tołkacz i wsp., Babeszjoza – nowe wyzwanie w transfuzjologii?, „Journal of Transfusion Medicine” 2017, t. 10, nr 3, s. 90–98.
  3. W. Zygner, G. Kotomski, Drogi szerzenia się babeszjozy u zwierząt, „Życie Weterynaryjne” 2022, t. 97, nr 8, s. 524–532.


Zobacz także

Ból gardła przy przełykaniu – o czym świadczy? Jakie badania zrobić?
Pierwsze objawyZdrowie na co dzieńLaryngologia

Ból gardła przy przełykaniu – o czym świadczy? Jakie badania zrobić?

Dolegliwość określana jako ból przy przełykaniu (odynofagia) to problem, który może mieć swoje źródło w stanach zapalnych, infekcjach, chorobach przełyku, a nawet nowotworach. Właściwa diagnoza oraz wdrożenie odpowiedniego leczenia są kluczowe dla zdrowia i poprawy komfortu codziennego życia. Sprawdź, jakie badania zrobić, do jakiego lekarza się udać i jak leczyć ból gardła przy przełykaniu.

Zaparcia – co warto o nich wiedzieć? Przyczyny, dieta, leczenie
GastrologiaDietetykaZdrowie na co dzień

Zaparcia – co warto o nich wiedzieć? Przyczyny, dieta, leczenie

Zaparcia to dokuczliwy problem, z którym boryka się wiele osób. Choć często postrzega się je jako niegroźne, mogą one znacząco wpływać na jakość życia i ogólne samopoczucie.  Istnieje wiele skutecznych sposobów radzenia sobie z tą dolegliwością. Sprawdź, jakie są przyczyny zaparć, poznaj sprawdzone metody łagodzenia nieprzyjemnych objawów, a także główne zasady diety przy tej dolegliwości.

Jęczmień na oku – przyczyny, objawy, leczenie
OkulistykaZdrowie na co dzień

Jęczmień na oku – przyczyny, objawy, leczenie

Jęczmień na oku to dość powszechna i nieprzyjemna dolegliwość. Choć w większości przypadków nie stanowi zagrożenia dla zdrowia, warto wiedzieć, skąd się bierze i jak sobie z nim radzić. Sprawdź, jakie są przyczyny i główne symptomy tej przypadłości i poznaj skuteczne metody leczenia jęczmienia na oku, zarówno te domowe, jak i wymagające konsultacji lekarskiej.