Badanie sodu

Czym jest badanie sodu?

Sód to jeden z kluczowych pierwiastków w organizmie, koniecznych do jego prawidłowego funkcjonowania. Odpowiada za pracę mięśni i nerek. Reguluje funkcjonowanie błon komórkowych, a także bierze udział w komunikowaniu się komórek między sobą. Niezbędny jest do zachowania równowagi wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej.

Sód dostarczamy do organizmu głównie z pożywieniem i w suplementach diety. Nadmiar sodu wydalany jest z organizmu wraz z moczem dzięki pracy nerek. Badanie sodu polega na oznaczeniu jego stężenia we krwi. Nierzadko jednocześnie wykonywane jest badanie sodu i potasu, składniki te współdziałają bowiem ze sobą w regulowaniu zawartości wody w organizmie.

Wskazania do wykonania badania sodu

Wskazaniem do badania sodu we krwi są objawy sugerujące jego nieprawidłowy poziom. Zbyt wysokiemu stężeniu sodu w organizmie towarzyszyć mogą m.in.: silne uczucie pragnienia, nudności, wymioty, spadek apetytu, osłabienie, zwiększona męczliwość, znużenie. Wraz z rosnącym poziomem sodu we krwi pojawić mogą się dodatkowe objawy, w tym: zaburzenia psychiczne, wzrost pobudliwości nerwowo-mięśniowej (wzmożenie odruchów i napięcia mięśni), senność. Z kolei o zbyt niskim stężeniu sodu we krwi informować mogą m.in.: łagodne zaburzenia toku myślenia, zaburzenia koncentracji i uwagi, zaburzenia równowagi, splątanie, bóle głowy, nudności i wymioty, nadmierna senność.

Wskazaniem do oznaczenia stężenia sodu we krwi są:

• zaburzenia pragnienia,
• choroby, w których dochodzi do hiperwentylacji,
• zmiany w obrębie związków mineralnych odpowiadających za budowę kości,
• zaburzenia funkcjonowania kory nadnerczy,
• choroby nerek,
• nadciśnienie tętnicze,
• obrzęki kończyn dolnych i twarzy,
• stany z zaburzeniem równowagi kwasowo-zasadowej i elektrolitowej,
• duża utrata płynów.

Sód badany jest również w celu monitorowania prowadzonego już leczenia, aby ocenić jego efektywność czy dokonać ewentualnych zmian. Oznaczenia tego pierwiastka dokonuje się też do kontroli terapii lekami, które wpływają na poziom sodu, np. lekami moczopędnymi.

Dowiedz się, jakie badania składają się na pakiet badań laboratoryjnych.

Przebieg badania sodu

Pacjent zgłasza się do punktu pobrań, gdzie po dopełnieniu niezbędnych formalności kierowany jest na badanie. Materiałem do analizy jest krew. Pobiera się ją przeważnie z naczynia biegnącego w zgięciu łokciowym. Procedura pobrania krwi wygląda tak samo, jak w przypadku morfologii krwi. Po uzyskaniu próbek zostaną one przekazane do analizy laboratoryjnej, a Pacjent informowany jest o sposobie odbioru wyników.

Po badaniu Pacjent powinien pozostać w placówce przez kilka minut na wypadek pogorszenia samopoczucia i w celu uciskania miejsca wkłucia, aby zapobiec powstaniu krwiaka. Z wynikami powinien zgłosić się do lekarza, który dokona ich interpretacji. Celem uzyskania pełnego obrazu gospodarki elektrolitowej w organizmie zlecić może on dodatkowo oznaczenie poziomu potasu, magnezu, fosforu i innych pierwiastków. Wówczas wyniki tych parametrów interpretowane są zarówno oddzielnie, jak i łącznie.

Jak przygotować się do badania sodu?

Pacjent powinien zgłosić się na badanie sodu we krwi w godzinach porannych 7.00–10.00. Związane jest to ze zmiennością dobową tego parametru. W przypadku kolejnych już badań sodu zalecane jest zachowanie pory pobierania krwi do analizy.

Badanie sodu przeprowadza się na czczo. Pacjent powinien zachować minimum 12 godzinną przerwę w przyjmowaniu posiłków-. ostatni  należy spożyć poprzedniego dnia do godziny 18.00. Osoby stosujące leki na stałe powinny skonsultować z lekarzem ewentualną konieczność zmiany dawek czy zrezygnowania z ich przyjmowania przed badaniem. Ze względu na małą ilość pobieranej krwi nie ma przeciwwskazań do badania poziomu sodu w surowicy.

Pakiet badań przed zabiegiem operacyjnym – sprawdź, jakie testy należy przeprowadzić przed operacją.

Jakie choroby wykrywa badanie sodu?

Co oznacza podwyższony poziom sodu we krwi? Stan zbyt wysokiego stężenia sodu we krwi określa się jako hipernatremię. Może on być skutkiem m.in.:

• zwiększonej utraty wody w przebiegu schorzeń dróg oddechowych, chorób przebiegających z wymiotami, biegunką lub wielomoczem,
• zwiększonej utraty wody przez nerki – ostrego uszkodzenia nerek, obturacji dróg moczowych, diurezy osmotycznej,
• nadmiernej podaży sodu,
• hipodypsji (zmniejszonego pragnienia) – uszkodzenia ośrodka regulacji pragnienia w ośrodkowym układzie nerwowym,
• zwiększonej utraty wody przez skórę – schorzenia przebiegającego ze wzmożoną potliwością lub gorączką (np. nadczynności tarczycy).

Co oznacza niski poziom sodu w organizmie? Stan zbyt niskiego stężenia sodu we krwi określa się jako hiponatremię. Może on być skutkiem m.in.:

• większej utraty sodu niż wody – niewydolności nerek z oligurią, zasadowicy metabolicznej, diurezy osmotycznej, zapalenia trzustki, niedoborów mineralokortykosteroidów,
• zwiększonej ilości wody w organizmie – niedoczynności tarczycy, zespołu Schwartza i Barttera, niedoboru glikokortykosteroidów,
• retencji większej ilości wody niż sodu – ostrej i przewlekłej niewydolności nerek, niewydolności mięśnia sercowego, marskości wątroby.

Krok do zdrowia dla mężczyzn – sprawdź, jakie badania profilaktyczne zalecane są mężczyznom.