Wrzody żołądka i dwunastnicy – objawy, przyczyny, sposoby leczenia
Udostępnij na:
Wrzody żołądka i dwunastnicy inaczej określane są jako choroba wrzodowa. Uważa się je za najczęstszą chorobę przewodu pokarmowego. To ubytki w błonie śluzowej, za powstanie których najczęściej odpowiada zakażenie Helicobacter pylori i przyjmowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych.
Spis treści
Szacuje się, że wrzody żołądka i dwunastnicy dotyczą 5-10% populacji. Typowym ich objawem jest ból w nadbrzuszu 1-3 godziny po jedzeniu. Towarzyszyć im mogą też inne objawy ze strony układu pokarmowego. Dowiedz się, w jaki sposób stawia się rozpoznanie wrzodów żołądka i dwunastnicy oraz na czym polega ich leczenie.
Czym są wrzody żołądka i dwunastnicy?
Wrzody żołądka i dwunastnicy opisać można jako ograniczony ubytek tkankowy, który sięga w głąb wyściełającej przewód pokarmowy błony śluzowej i towarzyszą mu stan zapalny i skrzepowa martwica w bezpośrednim otoczeniu. Wrzody trawienne zlokalizowane są przeważnie przy opuszce dwunastnicy i odźwierniku żołądka.
Choroba wrzodowa – przyczyny
Choroba wrzodowa rozwija się w wyniku zaburzeń równowagi między odpornością błony śluzowej a ilością substancji o działaniu wrzodotwórczym. Do głównych przyczyn jej powstania zalicza się:
- zakażenie bakterią Helicobacter pylori,
- przyjmowanie niektórych leków, np. NLPZ
- spożywanie produktów drażniących żołądek (np. ocet, mocny alkohol, pieprz czarny, ostra papryka, kawa, napoje gazowane),
- palenie papierosów,
- narażenie na przewlekły stres i napięcie nerwowe.
Wrzody żołądka i dwunastnicy rozwinąć mogą się również w przebiegu wielu chorób, w tym m.in.: zespołu Zollingera i Ellisona, choroby Leśniowskiego i Crohna, sarkoidozy, zespole rakowiaka. Zdarzają się też przypadki, kiedy niemożliwe jest określenie przyczyny choroby wrzodowej. Mówi się wówczas o idiopatycznych wrzodach żołądka i dwunastnicy.
Zobacz także: Rak żołądka – objawy, diagnostyka, przerzuty i leczenie
Jak umówić wizytę
Wrzody żołądka – objawy
Charakterystycznym objawem wrzodów żołądka i dwunastnicy jest ból w nadbrzuszu, który pojawia się około 1-3 godzin po posileniu się. Dolegliwości bólowe ustępują po zażyciu środków, które hamują/zobojętniają kwas solny oraz zaraz po jedzeniu. Pojawić się może również na czczo, czyli ranem lub nocą. Objawami wrzodów żołądka i dwunastnicy mogą być również: wymioty, nudności, wzdęcia, zaparcia na przemian z biegunkami, brak apetytu, pieczenie za mostkiem (zgaga), spadek masy ciała, niesmak w ustach, gorzkie/kwaśne odbijanie. Zdarzyć się może również, że choroba wrzodowa będzie miała przebieg bezobjawowy. W ciężkich przypadkach może dojść w wyniku stanu zapalnego do zwężenia odźwiernika, krwawienia i perforacji wrzodu.
Zobacz także: Ból brzucha - przyczyny, choroby, badania i leczenie
Jak wykryć wrzody żołądka i dwunastnicy?
Podstawowym badaniem wykonywanym w celu ustalenia rozpoznania choroby wrzodowej jest gastroskopia. Pozwala na ocenę górnego odcinka przewodu pokarmowego. Polega na wprowadzeniu do niego endoskopu, czyli giętkiego przewodu, który posiada układ rejestrujący i przekazujący obraz. W przypadku umiejscowienia wrzodów trawiennych w żołądku pobiera się wycinki do analizy histopatologicznej. Pozwoli to na wykluczenie procesu nowotworowego. Z dwunastnicy wycinki pobiera się, jeżeli za chorobę wrzodową odpowiada inny czynnik niż zakażenie Helicobacter pylori. Sporadycznie w rozpoznaniu wrzodów żołądka i dwunastnicy wykonuje się badanie rentgenoskopowe. Ma ono mniejszą dokładność niż gastroskopia.
Aby stwierdzić zakażenie Helicobacter pylori, wykonać można m.in.:
- test ureazowy – polega na pobraniu wycinka błony śluzowej i umieszczeniu go na płytce z mocznikiem i barwiącym wskaźnikiem, jeśli występują bakterie, mocznik rozkłada się do amoniaku i zmienia się kolor podłoża,
- hodowla bakteryjna,
- testy serologiczne – badanie z krwi stwierdzające obecność przeciwciał przeciwko antygenom Helicobacter pylori,
- badanie histologiczne wycinka błony śluzowej,
- test oddechowy – pacjent spożywa mocznik, który znakowany jest izotopem 13C/14C, bakteryjny enzym ureazy powoduje jego hydrolizę do amoniaku i CO₂, które są usuwane płucami i oznaczane,
- test wykrywający w kale antygeny Helicobacter pylori.
Zobacz także: Jak objawia się perforacja jelita?
Jak leczyć wrzody żołądka i dwunastnicy?
W przypadku zakażenia Helicobacter pylori stosowana jest antybiotykoterapia. W leczeniu wrzodów żołądka i dwunastnicy zastosowanie znajdują również leki IPP i H2-blokery, które zmniejszają kwaśność soku żołądkowego. Rzadkością jest postępowanie operacyjne. Wskazaniem do niego jest brak efektów dotychczasowego leczenia lub pojawienie się powikłań ze strony wrzodu, takich jak perforacja, krwotok, zwężenie odźwiernika.
Leczenie wrzodów żołądka i dwunastnicy opiera się w dużej mierze na odpowiednim sposobie odżywiania. We wrzodach żołądka niewskazane są potrawy smażone, kiszone, marynowane, wzdymające, tłuste, mocno przyprawione. Dieta przy wrzodach żołądka wiąże się również z unikaniem spożywania alkoholu, mocnej herbaty, kawy, kakao, słodyczy, napoi gazowanych, barwionych i aromatyzowanych, białego cukru, sera żółtego, wędzonego, topionego, pleśniowego. Chorzy powinni również unikać stresu. W chorobie wrzodowej wskazane jest zaprzestanie palenia papierosów i niestosowanie leków działających drażniąco na śluzówkę żołądka.
Jak umówić wizytę
Udostępnij na:
Zobacz także
Krwiomocz – czym jest? Kiedy zgłosić się do lekarza?
Krew w moczu – krwiomocz lub hematuria – to objaw, który może sygnalizować różnorodne schorzenia: od niegroźnych do poważnych. Dlatego każdy przypadek, niezależnie od nasilenia, wymaga konsultacji lekarskiej, aby ustalić źródło problemu i wdrożyć właściwe leczenie. Sprawdź, jakie mogą być przyczyny obecności krwi w moczu i dowiedz się, jak przebiega diagnostyka.
Różowy październik – miesiąc świadomości raka piersi.
Październik oznacza nie tylko kalendarzową jesień, lecz także miesiąc świadomości dotyczącej raka piersi – stąd często spotykana nazwa „Różowy Październik” lub „Pink October”. To czas licznych inicjatyw mających na celu zwiększenie wiedzy na temat profilaktyki, diagnostyki oraz leczenia nowotworów piersi. Symbolem kampanii jest różowa wstążka, czyli wyraz solidarności z kobietami dotkniętymi tą chorobą. Sprawdź, jakie badania warto wykonać z tej okazji!
Przysadka mózgowa – funkcje i choroby związane z tym organem
Przysadka mózgowa, nazywana również gruczołem nadrzędnym, odgrywa kluczową rolę w regulacji wielu podstawowych funkcji organizmu. Mimo swoich niewielkich rozmiarów – ma zaledwie 1 cm średnicy – jest odpowiedzialna za produkcję hormonów, które wpływają na wzrost, rozwój, metabolizm, rozrodczość oraz reakcje organizmu na stres. Zaburzenia w funkcjonowaniu tego organu mogą prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Dowiedz się, jak zbudowana jest przysadka mózgowa, jakie hormony wytwarza oraz jakie choroby mogą jej dotyczyć.
