Movember - zapuść wąsy dla zdrowia! Profilaktyka raka prostaty i jąder

30.10.2025

Listopad to miesiąc, w którym świat spogląda z większą uwagą na zdrowie mężczyzn. To właśnie wtedy odbywa się kampania Movember 2025, znana również jako Wąsopad, która ma na celu podniesienie świadomości na temat męskich chorób, ze szczególnym uwzględnieniem nowotworów prostaty i jąder. Pomysł zrodził się w 1999 roku w Australii, a dziś ma zasięg globalny. W listopadzie więcej niż zwykle mówi się o profilaktyce, wczesnym rozpoznawaniu objawów, badaniach genetycznych i odpowiedzialności za własne zdrowie. Na czym polega akcja Movember?

Movember-2025.jpg

Spis treści

Movember w praktyce – jak wygląda akcja?
Dlaczego Movember jest ważny?
Jak wziąć udział w Movember? Praktyczny przewodnik
Jak wykonać wspomniane wyżej samobadanie jąder?
Wyzwania i ograniczenia kampanii Movember
Podsumowanie – przesłanie Movember

Movember w praktyce – jak wygląda akcja?

Nazwa kampanii to połączenie słów moustache (wąsy) i November (listopad). Wąsy jako symbol akcji, mają być pretekstem do rozmowy, na poważne tematy. W związku z tym w listopadzie tysiące mężczyzn wrzucają do sieci swoje zdjęcia z wąsami, odbywają się dziesiątki wydarzeń, darmowych badań profilaktycznych i akcji edukacyjnych. W wielu miastach można bezpłatnie wykonać badanie PSA, USG jąder czy zasięgnąć porady specjalisty. Do akcji włączają się media, influencerzy, lekarze i organizacje społeczne, przypominając, że profilaktyka nie musi być tematem wstydliwym, a raczej wyrazem odpowiedzialności.

Dlaczego Movember jest ważny?

Mężczyźni wciąż rzadziej niż kobiety korzystają z profilaktyki, rzadziej zgłaszają się do lekarzy i  jak wskazują dane Głównego Urzędu Statystycznego: żyją krócej. Choroby układu krążenia i nowotwory pozostają najczęstszymi przyczynami ich zgonów. Tymczasem wiele z tych problemów można wykryć i skutecznie leczyć, jeśli zostaną rozpoznane odpowiednio wcześnie.

Nadciśnienie

Jednym z poważnych wyzwań zdrowotnych mężczyzn jest nadciśnienie tętnicze, które coraz częściej dotyka także młodszych dorosłych. Za zbyt wysoki poziom ciśnienia krwi odpowiada szereg czynników, w tym m.in.: narażenie na stres, uwarunkowania genetyczne, nadmierna masa ciała, miażdżyca. Nadciśnienie tętnicze przez lata może nie dawać objawów, ale powodować zmiany w budowie serca. Dolegliwościami, które mu towarzyszą, są: ból z tyłu głowy, zawroty głowy, szumy w uszach, kołatanie serca. Z kolei miażdżyca, wynikająca głównie z diety bogatej w tłuszcze zwierzęce, zwiększa ryzyko udaru, choroby wieńcowej i zawału serca.

Konsultacja kardiologa

Odżywianie

Nie bez znaczenia pozostaje również styl odżywiania. U panów dominują posiłki tłuste, mięsne i ubogie w błonnik, co sprzyja problemom trawiennym: od niestrawności i refluksu po chorobę wrzodową żołądka czy dwunastnicy.

Choroby płuc

Do listy należy dodać także przewlekłą obturacyjną chorobę płuc oraz rak płuca, schorzenia, które przez długi czas potrafią rozwijać się niemal niezauważenie. Ich podstępny przebieg sprawia, że diagnoza często pojawia się zbyt późno. Rak płuca pozostaje dziś jednym z największych zagrożeń dla mężczyzn – odpowiada już za niemal jedną trzecią wszystkich zgonów z powodu chorób nowotworowych.

Męskie nowotwory

Szczególnej uwagi wymagają jednak tzw. męskie nowotwory – rak jąder i prostaty. To właśnie im poświęcona jest kampania Movember. Rak jąder coraz częściej dotyka młodych mężczyzn w wieku 20–44 lat. Wczesne wykrycie, często możliwe dzięki samobadaniu daje niemal stuprocentowe szanse na wyleczenie. Natomiast rak prostaty jest drugim najczęściej diagnozowanym nowotworem u mężczyzn na świecie. Co roku rozpoznaje się ponad milion jego nowych przypadków, co stanowi około 15% rozpoznań nowotworów złośliwych w populacji mężczyzn. Przyczyny raka prostaty nie zostały do końca poznane. Duże znaczenie w rozwoju choroby przypisuje się czynnikom genetycznym. Ryzyko choroby podnoszą: palenie tytoniu, choroby przenoszone drogą płciową, otyłość, starszy wiek. Objawami raka prostaty są m.in.: zwiększone parcie na mocz, ból podczas oddawania moczu, zaburzenia erekcji, częste oddawanie moczu, trudności w rozpoczęciu oddawania moczu, ból w okolicy miednicy mniejszej.

Pakiet badań profilaktycznych dla mężczyzn

Jak wziąć udział w Movember? Praktyczny przewodnik

Co zrobić, żeby stać się częścią akcji Movember? To proste, wystarczy, że:

  • zapuścisz wąsy – niech staną się symbolem wsparcia i pretekstem do rozmowy,
  • umówisz się na badania profilaktyczne – wykonaj PSA, USG lub rezonans jąder, na własną rękę lub w ramach darmowych akcji, których harmonogramy bez problemu znajdziesz w internecie,
  • naucz się samobadania jąder – to proste, a może uratować życie,
  • rozmawiaj z bliskimi o zdrowiu – przełam tabu i stereotypy i zachęć innych do profilaktyki, włącz się w kampanię – w pracy, na uczelni lub w mediach społecznościowych. Każda rozmowa ma znaczenie.

Zobacz także: Rezonans prącia i moszny

Jak wykonać wspomniane wyżej samobadanie jąder?

Najlepiej po gorącej kąpieli lub ciepłym prysznicu, kiedy mięśnie moszny są najbardziej rozluźnione. Chwyć jedno jądro obiema dłońmi i delikatnie obracaj je między kciukami a pozostałymi palcami, sprawdzając jego powierzchnię. Jądro powinno być gładkie i nie boleć. Zwróć uwagę na powrózek nasienny i najądrze – poznaj dokładnie budowę swoich jąder. Regularne badanie pozwala szybko wychwycić niepokojące zmiany, takie jak zgrubienia, wypukłości, zmiana kształtu lub koloru skóry. Pamiętaj, że jedno jądro może być nieco mniejsze od drugiego: to normalne. W razie wątpliwości skonsultuj się z urologiem lub lekarzem rodzinnym.

Wyzwania i ograniczenia kampanii Movember

Mimo rosnącej popularności Movember wciąż mierzy się z barierami. Wielu mężczyzn nadal unika badań, kierując się niewłaściwie pojmowanymi stereotypami męskości. Tematy chorób jąder czy prostaty wciąż bywają krępujące, a działania kampanii najczęściej kończą się wraz z listopadem. Dlatego głównym celem Movember jest zachęta to złamania tabu na temat chorób dotyczących mężczyzn i zburzenie fałszywego przekonania o tym, że męskość nie współwystępuje z chorobą, albo że choroba jest oznaką słabości.

Podsumowanie – przesłanie Movember

Movember to coś więcej niż akcja z wąsem – to manifest troski o męskie zdrowie przez cały rok. Wczesna profilaktyka, regularne badania i otwarta rozmowa mogą naprawdę uratować życie. Zapuść wąsy, zrób badanie, zachęć innych, bo wielkie zmiany zaczynają się czasem od małych działań. Już dziś sprawdź, gdzie odbywają się lokalne badania i wydarzenia Movember i weź zdrowie we własne ręce!

Zobacz także

Wszystkie artykuły i poradniki