Telemedycyna – co to jest? Zalety telemedycyny

Telemedycyna, czyli diagnozowanie i leczenie na odległość, pojawiła się wraz z rozwojem środków komunikacji. Intensywny postęp technologiczny i medyczny, umożliwiający m.in. przesyłanie obrazów na odległość, sprawił, że nastąpił również rozwój telemedycyny. W ostatnim okresie w warunkach pandemii i ograniczenia osobistych wizyt telemedycyna zdobyła na stałe miejsce w opiece zdrowotnej jako skuteczna i bezpieczna alternatywa dla istotnej części wizyt stacjonarnych. Sprawdź, jakie są zalety korzystania z tego rozwiązania.

Telemedycyna – co to jest?

Termin „telemedycyna” wywodzi się z języka greckiego i łacińskiego od słów tele ‘na odległość’, i medycyna, czyli ‘sztuka leczenia’. Najogólniej opisać go można jako leczenie sprawowane na odległość. Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia telemedycyna to dostarczanie informacji przez specjalistów usług medycznych przy wykorzystaniu technologii komunikacyjnych w celu diagnostyki, leczenia, profilaktyki, konsultacji czy uzyskania wiedzy medycznej dla polepszenia stanu zdrowia pacjenta. Inną powszechnie stosowaną definicją telemedycyny jest ta stworzona przez Amerykańskie Stowarzyszenie Telemedycyny, która podaje, że jest to wymiana informacji medycznych między co najmniej dwoma użytkownikami przy wykorzystaniu komunikacji elektronicznej w celu poprawy zdrowia pacjentów. 

Telemedycyna a teleopieka i e-zdrowie

Telemedycyna nierzadko mylona bywa z e-zdrowiem, które jest zdecydowanie szerszym pojęciem. To stosowanie narzędzi i usług technologii informacyjnych i komunikacyjnych w szeroko rozumianej opiece zdrowotnej. W skład e-zdrowia wchodzą obok telemedycyny: teleopieka, informatyka medyczna, technologie informacyjno-komunikacyjne w opiece zdrowotnej, zarządzanie informacjami o zdrowiu, platformy informatyczne o charakterze prozdrowotnym, prowadzenie elektronicznej dokumentacji medycznej.

Telemedycynę należy odróżnić od opieki telemedycznej. Zajmuje się ona realizacją zadań z zakresu pomocy społecznej – zapewnieniem bezpieczeństwa poprzez np. monitorowanie funkcjonowania, zapewnienie szybkiego uzyskania pomocy. W tym pomocne są różne rozwiązania technologiczne,np. opaski monitorujące parametry życiowe (ciśnienie, tętno, poziom cukru), tzw. przycisk życia wzywający pogotowie ratunkowe czy czujnik reagujący na zmianę pozycji ciała sygnalizujący upadki.

Dla kogo przeznaczona jest telemedycyna?

Telemedycyna wykorzystywana jest obecnie w diagnostyce i leczeniu wszelkiego rodzaju dolegliwości. Dotyczy w praktyce każdego pacjenta ze względu na powszechność usług medycznych takich jak porada telefoniczna czy czat, badania diagnostyczne oceniane i udostępniane online czy kontrola okresowych wyników badań na odległość. Telemedycyna to doskonałe rozwiązanie zwłaszcza dla osób:

• o utrudnionej mobilności, np. poruszających się na wózku inwalidzkim, leżących, starszych, schorowanych,
• muszących pokonać spore odległości, aby skorzystać ze świadczeń, zamieszkujących wsie i niewielkie miasta, w tym nawet przebywających poza granicami kraju,
• zmagających się ze schorzeniami przewlekłymi, takimi jak astma, cukrzyca, choroby układu krążenia,
• zapracowanych i żyjących w pośpiechu,
• regularnie przyjmujących leki.

Na uwagę zasługuje telemedycyna w psychiatrii, która pozwala osobom z fobiami czy innymi zaburzeniami utrudniającymi dotarcie do placówki medycznej spokojne korzystanie ze świadczeń medycznych.

Jaką formę może mieć telemedycyna?

Telemedycyna realizowana może być w różny sposób. Wyróżnia się dwa główne typy: telemedycynę czasu rzeczywistego oraz opierającą się na wcześniejszym zapisie informacji o pacjencie. Z pewnością jedną z częściej stosowanych form są konsultacje telemedyczne, które mogą mieć postać m.in. porady telefonicznej, porady na czacie czy wideorozmowy. Rozwiązania te są od lat stosowane przez LUX MED, którego pacjenci oceniają zdalne korzystanie ze świadczeń zdrowotnych jako rozwiązanie wygodne i przyjazne. Inną rozwijającą się dziedziną jest telerehabilitacja – prowadzenie niektórych zabiegów rehabilitacyjnych w domu pod zdalnym nadzorem fizjoterapeuty. Telemedycyna opierająca się na wcześniejszym zapisie informacji o pacjencie to np. przygotowanie wyników ucyfrowionych badań obrazowych wykonanych w całej Polsce przez radiologa w centralnej opisowni lub odpowiadanie przez lekarza na pytania pacjenta poprzez funkcjonalność „zadaj pytanie lekarzowi”.

Jakie są zalety telemedycyny?

Telemedycyna to rozwiązanie, które ma wiele zalet. Wśród wybranych atutów telemedycyny wymienić można m.in.:

• ułatwienie dostępu do specjalistycznej opieki medycznej,
• szybką diagnozę i pomoc medyczną, dzięki czemu poprawia się skuteczność leczenia i bezpieczeństwo pacjenta,
• poprawa jakości życia pacjentów z chorobami przewlekłymi,
• szybkie i proste uzyskanie porady medycznej, co z pewnością docenią osoby czynne zawodowo i często podróżujące,
• bezpieczeństwo epidemiczne – zminimalizowanie narażenia na zakażenie,
• oszczędność środków finansowych na dojazd do placówki medycznej i jednoczesne zmniejszenie emisji CO2 dzięki ograniczeniu potrzeby transportu samochodami osobowymi.

Telemedycyna wiąże się nie tylko z korzyściami dla pacjentów, ale i dla systemu opieki zdrowotnej. Oto wybrane jej zalety w tym obszarze:

• pomoc w usługach specjalistycznych dla mniejszych ośrodków medycznych, np. asystowanie w operacjach i zabiegach na odległość, organizowanie konsylium,
• zwiększone możliwości podnoszenia kwalifikacji personelu medycznego,
• możliwość świadczenia usług medycznych niezależnie od czasu i miejsca – zredukowanie konieczności dojazdów do pacjentów,
• łatwiejszy dostęp do dokumentacji medycznej,
• zmniejszone ogólne koszty leczenia i opieki zdrowotnej,
• optymalizacja czasu pracy profesjonalistów medycznych,
• umożliwienie realizacji badań naukowych – scalanie anonimowych danych z różnych jednostek ochrony zdrowia.

Jakie są wady i ograniczenia telemedycyny?

Telemedycyna zapewnia pacjentowi wiele korzyści. Należy jednak pamiętać, że ma pewne ograniczenia. Należą do nich:

• brak możliwości zobaczenia i fizykalnego zbadania pacjenta, koniecznego w przypadku niektórych dolegliwości do pełnej oceny stanu zdrowia pacjenta,
• brak osobistego kontaktu z pacjentem – utrudnione nawiązanie relacji pacjent — lekarz,
• brak możliwości natychmiastowej reakcji w przypadku zagrożenia życia lub zdrowia pacjenta,
• konieczność dostępu do Internetu lub do urządzeń teleinformatycznych,
• konieczność obsługi przez pacjenta urządzeń teleinformatycznych – dotyczy to zwłaszcza pacjentów starszych, którzy mogą mieć problem m.in. z obsługą telefonu,
• brak regulacji prawnych dla niektórych świadczeń zdrowotnych.

Dalszy rozwój telemedycyny w kolejnych latach z pewnością zwiększy łatwość i bezpieczeństwo jej użytkowania zarówno dla pacjentów jak i dla personelu medycznego.