Sinica – przyczyny, objawy i rodzaje

Czym jest sinica?

Sinica jest objawem chorobowym, który charakteryzuje się zmianą zabarwienia skóry i błon śluzowych na siny, niebieskawy odcień. Do sinicy dochodzi w wyniku:

• zbyt wysokiego poziomu we krwi tzw. hemoglobiny odtlenowanej (>5 g/dl) przenoszącej dwutlenek węgla, który jest usuwany z krążenia;
• zbyt wysokiego poziomu we krwi tzw. hemoglobiny patologicznej, zazwyczaj methemoglobiny (>0,5 g/dl), która nie ma zdolności do przyłączania tlenu oraz przenoszenia go po organizmie.

Prawidłowa hemoglobina ma kolor czerwony, a odtlenowana niebieski. Wyjaśnia to, dlaczego w sinicy niedobór tlenu powoduje zmianę zabarwienia tkanek.

Sprawdź, czym jest hemoglobina glikowana (HbA1c) i kiedy się oznacza jej poziom.

Jak dochodzi do sinicy?

Wyróżnia się sinicę centralną i obwodową. Do sinicy centralnej dochodzi w sytuacji, gdy ciśnienie parcjalne tlenu jest mniejsze niż 60 mm Hg, a wysycenie hemoglobiny krwi tętniczej tlenem wynosi poniżej 85%. Ciśnienie parcjalne, zwane też cząsteczkowym, to siła wymiany gazowej, która zachodzi między pęcherzykami płucnymi a krwią i komórkami ciała. Sinica obwodowa, jak sama nazwa wskazuje, jest związana ze spadkiem perfuzji tkanek na obwodzie. Perfuzja stanowi proces przepuszczania substancji przez naczynia krwionośne.

Jakie są przyczyny sinicy?

Może się rozwinąć w przebiegu rozmaitych schorzeń. Do sinicy centralnej często prowadzi niewydolność oddechowa wynikająca z nieprawidłowego stosunku wentylacji do perfuzji. Stan ten pojawić się może w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc lub zapaleniu płuc oraz we wrodzonych wadach serca. Na sinicę centralną narażone są osoby przebywające na dużych wysokościach, gdzie wysycenie powietrza tlenem jest niższe. Sinica centralna może być skutkiem zatruć takimi związkami jak sulfonamidy czy azotany.

Czynnikiem ryzyka w przypadku sinicy obwodowej jest przede wszystkim znaczne wychłodzenie ciała, zwłaszcza części dystalnych, czyli znajdujących się na końcu ciała (płatków uszu, dłoni, stóp). Sinica obwodowa związana może być ze zmniejszeniem objętości wyrzutowej serca. Stan ten to m.in. konsekwencja zwężenia zastawek lub wstrząsu kardiogennego. Sinica obwodowa jest objawem zaburzeń układu tętniczego w postaci zakrzepowo-zatorowego zapalenia naczyń lub zatoru tętniczego. Może towarzyszyć również zaburzeniom naczynioruchowym typu choroba Raynauda czy nerwica oraz wynikać ze zwiększonej lepkości krwi, która występuje w czerwienicy, gammapatiach, krioglobulinemii.

Objawy sinicy

Charakterystyczna dla sinicy centralnej jest zmiana zabarwienia skóry w miejscach dobrze ukrwionych, takich jak błona śluzowa jamy ustnej, , język, wargi (sine usta).

Sinica obwodowa pojawia się wyłącznie na skórze dalszych części ciała. Najczęściej jej przejawem są sine palce. Niekiedy towarzyszą jej takie objawy jak mrowienie i drętwienie kończyn, przejmujące uczucie zimna, owrzodzenia żylne, osłabienie siły kończyn.

Zobacz także: Choroba niedokrwienna serca – jak się objawia i w jaki sposób się ją leczy?

Jak rozpoznaje się sinicę?

Rozpoznanie sinicy nie nastręcza trudności. Badanie przedmiotowe i charakterystyczny wygląd zmian pozwalają na łatwe jej stwierdzenie. Uzupełnieniem jest szczegółowo przeprowadzony wywiad medyczny. Pacjenta kieruje się na podstawowe badania z krwi, gazometrię w celu oceny procesów wymiany gazowej organizmu, pulsoksymetrię, czyli oznaczanie wysycenia krwi tlenem.

W różnicowaniu sinicy centralnej i obwodowej pomaga badanie objawu Lewisa. Energiczne masowanie płatka ucha powoduje napływ zwiększonej ilości krwi. W sinicy obwodowej krew, oprócz dystalnych części ciała, jest prawidłowo utlenowana, więc sinica płatka ucha ustępuje. W sinicy centralnej z kolei nie dochodzi do zmiany zabarwienia płatka ucha w wyniku masażu. Jeśli lekarz uzna to za stosowne, zlecone zostaną dodatkowe badania układu krążenia lub układu oddechowego.

Sinica – jak leczyć?

Leczenie sinicy polega na zwalczaniu choroby odpowiadającej za jej powstanie i zależy od nasilenia dolegliwości. Jednocześnie w razie konieczności objawowo prowadzona może być tlenoterapia (podawanie choremu tlenu). Pacjentom z chorobami potencjalnie związanymi z możliwością wystąpienia sinicy  zaleca się rzucenie palenia, ograniczenie narażenia na dym, spacerowanie, przebywanie na świeżym powietrzu oraz, w niektórych przypadkach, regularne sprawdzanie stężenia utlenowanej hemoglobiny we krwi za pomocą pulsoksymetru.

Przeczytaj, czym zajmuje się pulmonolog i kardiolog. Kiedy należy zgłosić się do tych specjalistów?