Wysoką jakość treści zapewnia LUX MED Stomatologia.

LX Stomatologia.png
05.05.2025

Dane Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) wskazują, że nawet 60% dzieci między 3. a 4. rokiem życia ma problemy z próchnicą. Dlatego dobre nawyki dotyczące higieny jamy ustnej warto wprowadzać jak najwcześniej. Mycie zębów u niemowlaka to rytuał, którego nie należy pomijać – sprawdź, kiedy najlepiej go rozpocząć, w jaki sposób to robić i jakich akcesoriów do tego używać.

Mama myjąca zęby niemowlakowi

Spis treści

Kiedy zacząć myć zęby niemowlakowi?
Jakie akcesoria wybrać do mycia zębów niemowlakowi?
Jak myć zęby niemowlakowi?
Jak radzić sobie z oporem dziecka?
Kiedy umówić pierwszą wizytę u dentysty?
Wprowadzanie dobrych nawyków

Już od pierwszych dni życia dziąsła malucha są narażone na działanie bakterii, które mogą prowadzić do powstawania próchnicy. Regularne czyszczenie dziąseł i późniejsze dbanie o zęby mleczne zapobiega nie tylko rozwojowi chorób jamy ustnej, ale również wpływa na zdrowie zębów stałych, które pojawią się w późniejszym okresie. Nie można też zapominać o tym, że drobnoustroje z zepsutych zębów mogą przenikać do krwi i powodować choroby ogólnoustrojowe, związane m.in. z układem odpornościowym i oddechowym.

Z danych NFZ wynika, że w Polsce wiele dzieci w wieku przedszkolnym ma już problemy z próchnicą – występuje ona nawet u 60% 4-latków i u prawie 100% dzieci w przedziale wiekowym 6–7 lat. Właściwe nawyki higieniczne oraz regularne przeglądy stomatologiczne w dzieciństwie mogą uchronić przed problemami z uzębieniem w dorosłym życiu.

Zobacz także: Dentofobia – jak leczyć lęk przed dentystą?

Kiedy zacząć myć zęby niemowlakowi?

Higiena jamy ustnej powinna rozpocząć się jeszcze przed pojawieniem się pierwszych zębów. Zaleca się, aby już od pierwszego dnia życia przemywać dziąsła dziecka gazikiem nasączonym przegotowaną wodą. Taki zabieg nie tylko pozwala na usunięcie resztek pokarmowych, ale także przyzwyczaja dziecko do regularnych czynności pielęgnacyjnych.

Pierwsze zęby mleczne zaczynają pojawiać się zazwyczaj około 6. miesiąca życia. W tym momencie warto wprowadzić do codziennej rutyny mycie zębów przy użyciu małej, gumowej szczoteczki i pasty. Czynności te powinny odbywać się przynajmniej 2 razy dziennie – rano i wieczorem.

Jakie akcesoria wybrać do mycia zębów niemowlakowi?

Na początku, gdy dziecko nie ma jeszcze zębów, można używać gazika lub silikonowej nakładki na palec. Gdy pojawią się pierwsze zęby, należy wymienić te akcesoria na szczoteczkę do zębów przeznaczoną dla niemowląt. Powinna mieć ona małą główkę z miękkim włosiem, które nie podrażni delikatnych dziąseł. Ważne jest, aby uchwyt szczoteczki był wygodny zarówno dla rodzica, jak i dla dziecka. Niektórzy rodzice decydują się na zakup szczoteczki sonicznej, dostosowanej do wieku dziecka.

Do tego zalecana jest pasta z fluorem, który wspiera mineralizację szkliwa. Aby mieć pewność, że nie ma w niej substancji nieodpowiedniej dla maluchów, najlepiej sięgać po produkty przeznaczone dla dzieci.

Jak myć zęby niemowlakowi?

Mycie zębów niemowlaka powinno być delikatne i spokojne. Należy unikać silnego tarcia, aby nie uszkodzić wrażliwych dziąseł. Proces mycia można rozpocząć od przemywania dziąseł gazikiem, a następnie umyć zęby szczoteczką.

Podczas mycia najlepiej wykonywać okrężne ruchy – zacząć od dziąseł, a następnie przesuwać się w kierunku zębów. Ważne jest, aby czyścić zarówno wewnętrzną, jak i zewnętrzną stronę zębów, nie pomijając żadnej płaszczyzny. Dziecko nie potrafi jeszcze płukać ust, dlatego po myciu należy usunąć resztki pasty za pomocą wilgotnego gazika.

Jak radzić sobie z oporem dziecka?

Nie każdy niemowlak chętnie myje zęby. Warto więc wprowadzić mycie zębów w trakcie zabawy, na przykład poprzez śpiewanie piosenek lub opowiadanie bajek. Dobrą praktyką jest, aby rodzic mył zęby razem z dzieckiem. Dzieci uczą się przez naśladowanie, więc jeśli maluch zobaczy, że rodzic dba o higienę jamy ustnej, będzie czuł się bardziej zachęcony do współpracy.

Kiedy umówić pierwszą wizytę u dentysty?

Pierwsza wizyta u stomatologa dziecięcego powinna odbyć się najpóźniej około 12. miesiąca życia. Warto wybrać specjalistę, który ma doświadczenie w pracy z najmłodszymi Pacjentami. W trakcie wizyty adaptacyjnej dentysta oceni, czy proces ząbkowania przebiega prawidłowo i czy nie ma oznak próchnicy. Wizyty kontrolne powinny odbywać się regularnie, aby monitorować rozwój i stan zębów dziecka.

Wprowadzanie dobrych nawyków

Dzieci powinny od najmłodszych lat uczyć się prawidłowych nawyków związanych z higieną jamy ustnej. Regularne mycie zębów musi stać się naturalną częścią codziennej rutyny. Maluchy szybko oswajają się z rytuałami, więc warto wykonywać czynności higieniczne o stałych porach, na przykład po śniadaniu i przed snem.

Bardzo ważna jest edukacja – tu najbardziej efektywne jest współdziałanie rodzica z placówką edukacyjną (np. z przedszkolem), która dodatkowo zachęca i potwierdza reguły ustalone w domu. Można wykorzystać do tego książeczki lub filmy edukacyjne, które w przystępny sposób przedstawią temat higieny jamy ustnej. Dzięki temu dziecko szybciej zrozumie, że mycie zębów jest ważne.

Źródła
  1. M. Wochna-Sobańska i in., Stomatologia wieku rozwojowego, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2015.
  2. A.C. Cameron i in., Stomatologia dziecięca, Wydawnictwo Edra Urban&Partner, Wrocław 2012.
  3. P. Puacz, Stomatologia przyjazna dzieciom, „Magazyn Stomatologiczny”, https://www.magazyn-stomatologiczny.pl/a1286/Stomatologia-przyjazna-dzieciom.html/ [dostęp 11.2024].
  4. NFZ, Profilaktyka od najmłodszych lat – higiena jamy ustnej, https://www.nfz.gov.pl/gfx/nfz/userfiles/_public/aktualnosci/aktualnosci_oddzialow/ulotka_–_higiena_jamy_ustnej.pdf [dostęp 11.2024].

Zobacz także

stomatolog pokazujący pacjentowi zdjęcie RTG zęba zatrzymanego
Stomatologia

Czym jest ząb zatrzymany i kiedy konieczna jest interwencja chirurgiczna?

Ząb zatrzymany bardzo często nie daje żadnych objawów, dlatego zdarza się, że pacjenci nie wiedzą o jego istnieniu. Najczęściej dowiadują się o tym podczas rutynowego zdjęcia RTG. Chociaż przez długi czas jego obecność przebiega bezobjawowo, może nieść poważne konsekwencje zdrowotne. W tym artykule wyjaśniamy, czym dokładnie jest ząb zatrzymany, jak go rozpoznać, jakie są dostępne metody leczenia i kiedy warto zdecydować się na interwencję chirurgiczną. Przeczytaj, jeśli chcesz zadbać o zdrowie swojej jamy ustnej i uniknąć groźnych powikłań.

pacjent z dolegliwością suchego zębodołu
Stomatologia

Czym jest suchy zębodół i jak sobie z nim poradzić?

Miejsce po usuniętym zębie zazwyczaj goi się w ciągu kilku dni od zabiegu. W tym czasie zanikają również wszelkiego rodzaju dolegliwości związane z ekstrakcją i procesem gojenia. Zdarza się jednak, że ból zamiast ustępować, nasila się. Może to oznaczać, że w tym miejscu powstał tak zwany suchy zębodół. Jest to bolesne i często uciążliwe powikłanie po usunięciu zęba, które wymaga interwencji stomatologicznej. Z tego artykułu dowiesz się, jak wygląda suchy zębodół, jakie są jego objawy, przyczyny i sposoby radzenia sobie z nim.

Kobieta na fotelu stomatologicznym
Stomatologia

Augmentacja kości - przygotowanie do implantów i odbudowa uśmiechu

Współczesna stomatologia daje niezwykłe możliwości odbudowy utraconych zębów, nawet wtedy, gdy wydaje się to niemożliwe. Implanty zębowe to jedno z najlepszych rozwiązań: trwałe, estetyczne i funkcjonalne. Jednak, aby móc wszczepić implanty, musi być odpowiednia ilość kości w wyrostku zębodołowym. Zdarza się, że jest jej za mało lub jest zbyt cienka. Wówczas można zastosować zabieg augmentacji kości, który pozwala stworzyć solidne fundamenty pod przyszły implant. Dowiedz się, czym dokładnie jest augmentacja kości, kiedy się ją wykonuje, jak przebiega oraz na co trzeba zwrócić uwagę przed i po zabiegu.

Wszystkie artykuły i poradniki