Dane Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) wskazują, że nawet 60% dzieci między 3. a 4. rokiem życia ma problemy z próchnicą. Dlatego dobre nawyki dotyczące higieny jamy ustnej warto wprowadzać jak najwcześniej. Mycie zębów u niemowlaka to rytuał, którego nie należy pomijać – sprawdź, kiedy najlepiej go rozpocząć, w jaki sposób to robić i jakich akcesoriów do tego używać.

Spis treści
Już od pierwszych dni życia dziąsła malucha są narażone na działanie bakterii, które mogą prowadzić do powstawania próchnicy. Regularne czyszczenie dziąseł i późniejsze dbanie o zęby mleczne zapobiega nie tylko rozwojowi chorób jamy ustnej, ale również wpływa na zdrowie zębów stałych, które pojawią się w późniejszym okresie. Nie można też zapominać o tym, że drobnoustroje z zepsutych zębów mogą przenikać do krwi i powodować choroby ogólnoustrojowe, związane m.in. z układem odpornościowym i oddechowym.
Z danych NFZ wynika, że w Polsce wiele dzieci w wieku przedszkolnym ma już problemy z próchnicą – występuje ona nawet u 60% 4-latków i u prawie 100% dzieci w przedziale wiekowym 6–7 lat. Właściwe nawyki higieniczne oraz regularne przeglądy stomatologiczne w dzieciństwie mogą uchronić przed problemami z uzębieniem w dorosłym życiu.
Zobacz także: Dentofobia – jak leczyć lęk przed dentystą?
Kiedy zacząć myć zęby niemowlakowi?
Higiena jamy ustnej powinna rozpocząć się jeszcze przed pojawieniem się pierwszych zębów. Zaleca się, aby już od pierwszego dnia życia przemywać dziąsła dziecka gazikiem nasączonym przegotowaną wodą. Taki zabieg nie tylko pozwala na usunięcie resztek pokarmowych, ale także przyzwyczaja dziecko do regularnych czynności pielęgnacyjnych.
Pierwsze zęby mleczne zaczynają pojawiać się zazwyczaj około 6. miesiąca życia. W tym momencie warto wprowadzić do codziennej rutyny mycie zębów przy użyciu małej, gumowej szczoteczki i pasty. Czynności te powinny odbywać się przynajmniej 2 razy dziennie – rano i wieczorem.
Jakie akcesoria wybrać do mycia zębów niemowlakowi?
Na początku, gdy dziecko nie ma jeszcze zębów, można używać gazika lub silikonowej nakładki na palec. Gdy pojawią się pierwsze zęby, należy wymienić te akcesoria na szczoteczkę do zębów przeznaczoną dla niemowląt. Powinna mieć ona małą główkę z miękkim włosiem, które nie podrażni delikatnych dziąseł. Ważne jest, aby uchwyt szczoteczki był wygodny zarówno dla rodzica, jak i dla dziecka. Niektórzy rodzice decydują się na zakup szczoteczki sonicznej, dostosowanej do wieku dziecka.
Do tego zalecana jest pasta z fluorem, który wspiera mineralizację szkliwa. Aby mieć pewność, że nie ma w niej substancji nieodpowiedniej dla maluchów, najlepiej sięgać po produkty przeznaczone dla dzieci.
Jak myć zęby niemowlakowi?
Mycie zębów niemowlaka powinno być delikatne i spokojne. Należy unikać silnego tarcia, aby nie uszkodzić wrażliwych dziąseł. Proces mycia można rozpocząć od przemywania dziąseł gazikiem, a następnie umyć zęby szczoteczką.
Podczas mycia najlepiej wykonywać okrężne ruchy – zacząć od dziąseł, a następnie przesuwać się w kierunku zębów. Ważne jest, aby czyścić zarówno wewnętrzną, jak i zewnętrzną stronę zębów, nie pomijając żadnej płaszczyzny. Dziecko nie potrafi jeszcze płukać ust, dlatego po myciu należy usunąć resztki pasty za pomocą wilgotnego gazika.
Jak radzić sobie z oporem dziecka?
Nie każdy niemowlak chętnie myje zęby. Warto więc wprowadzić mycie zębów w trakcie zabawy, na przykład poprzez śpiewanie piosenek lub opowiadanie bajek. Dobrą praktyką jest, aby rodzic mył zęby razem z dzieckiem. Dzieci uczą się przez naśladowanie, więc jeśli maluch zobaczy, że rodzic dba o higienę jamy ustnej, będzie czuł się bardziej zachęcony do współpracy.
Kiedy umówić pierwszą wizytę u dentysty?
Pierwsza wizyta u stomatologa dziecięcego powinna odbyć się najpóźniej około 12. miesiąca życia. Warto wybrać specjalistę, który ma doświadczenie w pracy z najmłodszymi Pacjentami. W trakcie wizyty adaptacyjnej dentysta oceni, czy proces ząbkowania przebiega prawidłowo i czy nie ma oznak próchnicy. Wizyty kontrolne powinny odbywać się regularnie, aby monitorować rozwój i stan zębów dziecka.
Wprowadzanie dobrych nawyków
Dzieci powinny od najmłodszych lat uczyć się prawidłowych nawyków związanych z higieną jamy ustnej. Regularne mycie zębów musi stać się naturalną częścią codziennej rutyny. Maluchy szybko oswajają się z rytuałami, więc warto wykonywać czynności higieniczne o stałych porach, na przykład po śniadaniu i przed snem.
Bardzo ważna jest edukacja – tu najbardziej efektywne jest współdziałanie rodzica z placówką edukacyjną (np. z przedszkolem), która dodatkowo zachęca i potwierdza reguły ustalone w domu. Można wykorzystać do tego książeczki lub filmy edukacyjne, które w przystępny sposób przedstawią temat higieny jamy ustnej. Dzięki temu dziecko szybciej zrozumie, że mycie zębów jest ważne.