Wysoką jakość treści zapewnia LUX MED Stomatologia.

LX Stomatologia.png
05.05.2025

Nagryz pionowy to częsta wada zgryzu, polegająca na tym, że górne zęby są nadmiernie wysunięte względem dolnych zębów.. Jest to problem natury estetycznej, który może mieć również poważne konsekwencje zdrowotne, takie jak podwyższone ryzyko uszkodzeń szkliwa czy zaburzeń w obrębie stawu skroniowo-żuchwowego. Dowiedz się, czy nagryz pionowy ma charakter wrodzony i jakie są najlepsze metody jego korygowania.

Nagryz pionowy.jpeg

Spis treści

Czym jest nagryz pionowy?
Skąd bierze się nagryz pionowy?
Jakie konsekwencje powoduje nagryz pionowy?
Jak leczyć nagryz pionowy?
Czy w przypadku nagryzu pionowego można zastosować leczenie nakładkowe?

Czym jest nagryz pionowy?

Nagryz pionowy to termin stomatologiczny, który określa sposób, w jaki zęby górne i dolne stykają się ze sobą podczas zamykania ust. W prawidłowej sytuacji zęby górne lekko zachodzą na dolne, tworząc harmonijny i funkcjonalny układ. Omawiana wada polega na tym, że górne zęby są nadmiernie wysunięte wobec dolnych, powodując nieestetyczny wygląd twarzy i zwiększając ryzyko wielu problemów stomatologicznych.

W literaturze fachowej wyróżnia się 3 podstawowe rodzaje tej wady:

  • nagryz pionowy horyzontalny – to sytuacja, gdy pomiędzy górnymi siekaczami a dolnymi zębami powstaje bardzo duża przestrzeń;
  • nagryz pionowy wertykalny – ten rodzaj schorzenia powoduje, że górne zęby  zakrywają ponad 40% dolnych;
  • nagryz pionowy mieszany – łączy cechy dwóch poprzednich typów, co w praktyce oznacza najpoważniejszy rodzaj wady, gdy zęby są nie tylko nadmiernie wysunięte, ale również nachodzą na siebie.

Przeczytaj także: Aparat ortodontyczny dla dorosłych.

Skąd bierze się nagryz pionowy?

Nagryz pionowy może być wynikiem wrodzonej wady zgryzu, ale nie jest to reguła. Do rozwoju tego defektu może prowadzić utrata zębów – jeśli nie zostaną one na czas zastąpione np. implantami, puste przestrzenie mogą powodować przesuwanie się pozostałych zębów i tworzenie nieprawidłowego ustawienia. Niekiedy przyczyną problemu są choroby przyzębia – zapalenie dziąseł i przyzębia (periodontitis) – które prowadzą do utraty kości i mogą spowodować zmiany w układzie zębowym..

Uważa się również, że na rozwój nagryzu pionowego wpływają niektóre nawyki, np. obgryzanie paznokci, gryzienie długopisu czy zgrzytanie zębami. W każdym przypadku warto skonsultować się z ortodontą, który oceni stopień zaawansowania wady i zaproponuje najlepszą metodę leczenia.

Jakie konsekwencje powoduje nagryz pionowy?

Nagryz pionowy wpływa na wygląd zewnętrzny, jednak estetyka nie jest jedynym problemem w tym przypadku. Jak się okazuje, defekt ten niesie bardzo poważne konsekwencje dla zdrowia zębów i nie tylko. Punktowe obciążenie zębów sprawia, że może dojść do szybszego zużycia i uszkodzenia zębów, które są nadmiernie eksploatowane. Co więcej, nadmierna siła zgryzu i nieprawidłowe ustawienie zębów mogą prowadzić do bólu w obrębie stawów skroniowo-żuchwowych, ograniczenia ruchomości żuchwy oraz „trzasków” i „kliknięć” podczas otwierania i zamykania ust. Nagryz pionowy może także utrudniać prawidłowe rozgryzanie i żucie pokarmów, co prowadzi do problemów trawiennych.

Do najbardziej widocznych i odczuwalnych konsekwencji omawianej wady należą:

  • ból zębów promieniujący do różnych części głowy lub twarzy;
  • szybsze ścieranie szkliwa z nadmiernie obciążonych zębów;
  • pęknięcia zębów;
  • wady wymowy;
  • cofnięta broda;
  • wydłużona twarz.

Przeczytaj także: Jak działa i dla kogo jest przeznaczony retainer?

Jak leczyć nagryz pionowy?

Najlepszym sposobem jest leczenie ortodontyczne. Wybrana metoda zależy od takich czynników, jak wiek Pacjenta, stopień zaawansowania wady, jej przyczyna oraz indywidualne cechy budowy szczęki i zębów. Podstawowym badaniem, które pomaga lekarzowi ortodoncie wybrać kierunek leczenia, jest pantomogram, czyli panoramiczne, szczegółowe zdjęcie RTG całego uzębienia.

Nagryz pionowy najczęściej koryguje się za pomocą aparatów stałych lub wyjmowanych (szczególnie u dzieci i młodzieży z mało zaawansowanym uzębieniem mlecznym). Możliwe jest również zastosowanie szyn relaksacyjnych, które służą do rozluźnienia mięśni żwaczy i odciążają stawy skroniowo-żuchwowe. W bardziej złożonych przypadkach może być konieczna operacja ortognatyczna, która polega na przywróceniu odpowiedniej pozycji szczęki.

Czy w przypadku nagryzu pionowego można zastosować leczenie nakładkowe?

Leczenie nakładkowe to jedna z metod, która może pomóc w korekcji nagryzu pionowego. Przezroczyste nakładki stopniowo przesuwają zęby do prawidłowej pozycji i – w przeciwieństwie do tradycyjnych aparatów – są praktycznie niewidoczne podczas noszenia.

Ponieważ każdy przypadek wymaga indywidualnego podejścia, warto rozpocząć od kwalifikacji, czyli serii badań, które wykażą, czy leczenie nakładkowe można zastosować u konkretnego Pacjenta.

Źródła
  1. F. Wolf, Kluczowe zasady leczenia ortodontycznego, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2023.
  2. W. Profit i in., Ortodoncja współczesna, t.1, Wydawnictwo Edra Urban&Partner, Wrocław 2015.
  3. I. Karłowska, Zarys współczesnej ortodoncji, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2019.

Zobacz także

kobieta cierpiąca na pulsujący ból zęba
Stomatologia

Pulsujący ból zęba – kiedy to sygnał alarmowy?

Pulsujący ból zęba to dolegliwość, która potrafi skutecznie uprzykrzyć codzienne funkcjonowanie. Może nie tylko promieniować na inne obszary, takie jak szyja czy głowa, ale również wzmagać się o określonych porach dnia i nocy. Pacjenci, u których pojawia się pulsowanie w zębie, powinni więc jak najszybciej udać się do stomatologa, który oceni, co jest przyczyną problemu oraz wdroży skuteczne leczenie. Sprawdź, co oznacza pulsujący ból zęba, jakie są metody leczenia oraz jak radzić sobie z bólem domowymi sposobami.

mężczyzna odczuwający ból zęba w nocy
Stomatologia

Ból zęba w nocy – dlaczego się nasila i co go wywołuje?

Istnieje wiele rodzajów bólu o różnym natężeniu, które mogą nasilać się lub słabnąć w zależności od pory dnia. Jednym z nich jest ból zęba w nocy. Jest to specyficzny rodzaj bólu, który może oznaczać konkretne problemy z zębami. Choć w ciągu dnia może być ledwo odczuwalny, wieczorem i w nocy często staje się bardziej intensywny, pulsujący, a czasem wręcz nie do zniesienia. Sprawdź, co oznacza silny ból zęba w nocy, jak sobie z nim radzić oraz jak zasnąć z bólem zęba.

młoda kobieta odczuwa ból zęba przy gryzieniu
Stomatologia

Ból zęba przy nagryzaniu i nacisku – sygnał, którego nie należy ignorować

Ból zęba przy nagryzaniu jest dosyć częstym problem wśród pacjentów. Istnieje wiele różnych przyczyn jego występowania, dlatego aby skutecznie się go pozbyć należy wykonać́ odpowiednią diagnostykę. Warto wiedzieć, czym charakteryzuje się ból zęba przy gryzieniu i nacisku, co może go powodować oraz kiedy zgłosić się do stomatologa.

Wszystkie artykuły i poradniki