Szczepionka na pneumokoki dla dorosłych – dla kogo, jaka i w jaki sposób jest podawana?

12.09.2022

Szczepionka na pneumokoki dla dorosłych to najlepsza forma profilaktyki wywoływanych przez tę bakterię chorób typu zapalenie płuc, osierdzia, opłucnej. Pozwala podnieść ogólną odporność na patogen, który bardzo łatwo się szerzy drogą powietrzno-kropelkową przez kontakt bezpośredni lub pośrednio przez zanieczyszczone nim przedmioty.

Szczeopionka.jpg

Spis treści

Co to są pneumokoki?
Szczepionka na pneumokoki dla dorosłych – dla kogo zalecana?
Szczepionka na pneumokoki dla dorosłych – czy warto?
Szczepienie przeciwko pneumokokom
Szczepionka na pneumokoki dla dorosłych – ile dawek?
Kto nie może skorzystać ze szczepionki na pneumokoki dla dorosłych?
Podobne usługi:

Pneumokoki to poważny problem zdrowia publicznego – bakteria ta staje się coraz częstszą przyczyną zachorowań o ciężkim, nawet tragicznym przebiegu. Mimo że kojarzona jest z populacją pediatryczną, stanowi duże ryzyko również dla osób dorosłych. Sprawdź, jak wygląda schemat podawania szczepionki na pneumokoki dla dorosłych i kiedy jest ona zalecana.


Co to są pneumokoki?

Streptococcus pneumoniae to bakteria gram-dodatnia, zwana pneumokokiem lub dwoinką zapalenia płuc. Wykryta została przez George’a Sternberga oraz Ludwika Pasteura razem z Charlesem Chamberlainem w 1881 roku. Drobnoustrój ten jest czynnikiem sprawczym wielu chorób infekcyjnych. Odpowiada przede wszystkim za zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych u małych dzieci i zapalenie płuc u osób dorosłych z osłabioną odpornością, choć to nie jedyne choroby, jakie może wywołać ta bakteria. Są to zapalenia:

  • ucha środkowego i wyrostka sutkowatego,
  • wsierdzia,
  • otrzewnej,
  • osierdzia,
  • oraz ostre zapalenie zatok i septyczne zapalenie stawów.

W skrajnych przypadkach pneumokoki mogą doprowadzić do grożącego zgonem stanu, jakim jest bakteriemia i sepsa.


Szczepionka na pneumokoki dla dorosłych – dla kogo zalecana?

Większe ryzyko zakażenia pneumokokami stwierdzone zostało w populacji geriatrycznej, czyli po 65 roku życia. Dodatkowo u osób z chorobami przewlekłymi: przewlekłą chorobą płuc, cukrzycą, chorobą Hodgkina, przewlekłą chorobą wątroby, przewlekłą niewydolnością serca, chorobą nowotworową i przewlekłą chorobą nerek. Bardziej zagrożone są ponadto osoby mające implant ślimakowy, z anatomiczną lub czynnościową asplenią, wyciekiem płynu mózgowo-rdzeniowego, uzależnione od alkoholu i palące papierosy. W sposób szczególny z tej formy prewencji powinny skorzystać osoby o obniżonej odporności, np. z wrodzonymi i nabytymi niedoborami odporności, zakażeniem HIV, białaczką.

Co więcej, realizowane są wojewódzkie programy polityki zdrowotnej w zakresie szczepień przeciwko pneumokokom skierowane do osób powyżej 50 roku życia.


Szczepionka na pneumokoki dla dorosłych – czy warto?

Szczepienie przeciwko pneumokokom

Szczepienie dorosłych na pneumokoki to najlepszy sposób uniknięcia infekcji u danej osoby, ale i wśród jej bliskich niezaszczepionych. Poza tym szczepionka może zmniejszyć liczbę szczepów lekoopornych. Oporność pneumokoków na antybiotyki stanowi obecnie rosnący problem. Badacze podkreślają, że w przypadku cukrzycy ryzyko pneumokokowego zapalenia płuc jest blisko 3 razy większe w porównaniu z osobami zdrowymi, dodatkowo w przewlekłej niewydolności serca – 3,8 razy, nikotynizmie – 3,9 razy, alkoholizmie – 4,5 razy, astmie – 5,9 razy, przewlekłej chorobie płuc – 7,7 razy. Hospitalizacja z powodu pneumokokowego zapalenia płuc podnosi ryzyko rozwoju schorzeń kardiologicznych, a tym samym zdarzeń sercowo-naczyniowych nawet kilka lat po przechorowaniu.

Zakażenie pneumokokami może się zakończyć innymi niebezpiecznymi powikłaniami, w tym porażeniem nerwów twarzowych, zaburzeniem widzenia, ostrą niewydolnością oddechową, zaburzeniami motorycznymi, głuchotą, a nawet zgonem. A to tylko wybrane dowody przemawiające za skorzystaniem ze szczepienia przeciw pneumokokom przez osoby dorosłe.


Szczepionka na pneumokoki dla dorosłych – ile dawek?

Szczegółowe informacje na temat schematu i rodzaju szczepień na pneumokoki dla dorosłych zawarte są w Komunikacie Głównego Inspektora Sanitarnego w sprawie Programu Szczepień Ochronnych oraz w dokumentach rejestracyjnych poszczególnych preparatów. U osób dorosłych wystarczająca jest jedna dawka szczepionki, natomiast w przypadku szczepień przeciw pneumokokom, u osób dorosłych z grup ryzyka oraz osób starszych:

  • osoby w wieku powyżej 65 lat – jedna dawka szczepionki skoniugowanej PCV13 i jedna dawka szczepionki polisacharydowej PPSV23 w odstępie ponad 12 miesięcy,
  • osoby w wieku powyżej 18 lat z grupy ryzyka – jedna dawka szczepionki skoniugowanej PCV13 i jedna dawka szczepionki polisacharydowej PPSV23 w odstępie ponad 8 tygodni.

Szczepionki skoniugowane zawierają oczyszczone polisacharydy otoczkowe 10, 13 lub 20 różnych serotypów dwoinki zapalenia płuc. Polisacharydowa szczepionka zawiera oczyszczone polisacharydy otoczkowe przeciwko 23 serotypom pneumokoków. Obydwa rodzaje szczepionek są dobrze tolerowane i bezpieczne. Po ich podaniu mogą wystąpić łagodne odczyny poszczepienne.


Kto nie może skorzystać ze szczepionki na pneumokoki dla dorosłych?

Wśród przeciwwskazań do przyjęcia szczepienia na pneumokoki u dorosłych wymieniane są przede wszystkim:

  • ciężka reakcja alergiczna po podaniu szczepionki,
  • nadwrażliwość na składniki szczepionki,
  • ostra choroba przebiegająca z gorączką – wówczas szczepienie należy przełożyć.

Kwestię przeciwwskazań należy dokładnie omówić z lekarzem – przedstawić mu pełną historię choroby oraz ewentualnych alergii.

Źródła
  1. KOMUNIKAT GŁÓWNEGO INSPEKTORA SANITARNEGO z dnia 28 października 2021 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2022.
  2. M. Sutkowski, Szczepienia przeciwko pneumokokom u dorosłych – obudzić świadomość, „Lekarz POZ” 2022, nr 3, s. 224–227.

Zobacz także

Babeszjoza.jpeg
Zdrowie na co dzieńSzczepienie i profilaktyka

Babeszjoza – jak ją rozpoznać i dlaczego jest niebezpieczna?

Babeszjoza to choroba odzwierzęca wywołana przez pierwotniaki z rodzaju Babesia. Chociaż jest rzadka u ludzi, może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie są kluczowe dla skutecznej walki z tą chorobą. W tym artykule omówimy przyczyny, objawy, diagnostykę i leczenie choroby.

Denga.jpeg
Zdrowie na co dzieńSzczepienie i profilaktyka

Denga – jak rozpoznać tropikalną gorączkę i dlaczego jest groźna?

Gorączka denga to wirusowa choroba tropikalna przenoszona przez komary z gatunku Aedes. Jest jedną z częstszych, przenoszonych przez komary, chorób wirusowych, występującą głównie w rejonach o klimacie tropikalnym i subtropikalnym, takich jak Azja Południowo-Wschodnia, Ameryka Południowa i Środkowa, Afryka Subsaharyjska oraz wyspy Pacyfiku.

Dur brzuszny.jpeg
Szczepienie i profilaktyka

Czym jest dur brzuszny? Objawy i przyczyny

Objawy tyfusu brzusznego mogą być różne i obejmują wysoką gorączkę, bóle brzucha, osłabienie i wysypkę skórną. Choroba jest przenoszona drogą pokarmową i może prowadzić do poważnych powikłań. Leczenie tyfusu brzusznego opiera się na antybiotykach, a profilaktyka obejmuje szczepienia i przestrzeganie zasad higieny. W tym artykule dowiesz się więcej o objawach, przyczynach, leczeniu, szczepieniach i profilaktyce tyfusu brzusznego