Szczepienie przeciwko durowi brzusznemu

Czym jest dur brzuszny?

Dur brzuszny to choroba wywoływana przez bakterię Salmonella Typhi (S. Typhi). To choroba zakaźna, zazwyczaj o ostrym przebiegu. Znana powszechnie jako tyfus, nazywana jest również gorączką jelitową lub chorobą brudnych rąk. Do zachorowania dochodzi zazwyczaj poprzez kontakt z zakażoną wodą lub pożywieniem, a także na skutek nieprzestrzegania zasad higieny lub w bezpośrednim kontakcie z nosicielami. Bakterie infekują jelito cienkie, powodując wysoką gorączkę, objawy grypopodobne i biegunkę.

Powikłania duru brzusznego

Objawy choroby mogą się pojawić po 1–3 tygodniach od zakażenia i są to: gorączka, ogólne osłabienie, bóle głowy, zaparcia, wzdęcia, bezsenność, biegunka, apatia, kaszel, spowolnienie ruchowe. Co istotne, możesz zarażać durem brzusznym, nawet jeśli nie czujesz się chory. Istnieje również zjawisko długotrwałego nosicielstwa, które sprawia, że osoba całkowicie wyleczona może zarażać przez rok lub dłużej bez żadnych objawów.

Tyfus (dur brzuszny) może zagrażać życiu i należy go szybko leczyć antybiotykami. Jeśli podróżujesz do obszaru, w którym choroba ta jest powszechna, lub tam mieszkasz, powinieneś przyjąć szczepienie przeciwko durowi brzusznemu. Chociaż w Polsce choroba ta nie występuje masowo, to warto zwrócić uwagę na to, że każdego roku na tyfus choruje od 11 do 21 milionów ludzi na całym świecie.

Osoby z grup ryzyka i podróżni powinni podejmować dodatkowe środki ostrożności w zakresie higieny oraz spożywania żywności i wody ze sprawdzonych źródeł. Jest to bardzo ważne, nawet jeśli jesteś w pełni zaszczepiony. Środki ostrożności dotyczące żywności i wody pomogą również chronić dzieci, które są zbyt małe, aby mogły przyjąć szczepienie przeciw durowi brzusznemu. Poza tym chronią przed innymi infekcjami, takimi jak biegunka podróżnych.

Proces szczepienia przeciwko durowi brzusznemu

Skuteczną metodą ochrony przed ciężkim przebiegiem jest szczepienie przeciw durowi brzusznemu. Istnieją dwa rodzaje szczepionek, które w tym celu się stosuje. Pierwszą jest szczepionka inaktywowana, która składa się z całych komórek pałeczek duru brzusznego. Drugim rodzajem szczepionek są preparaty zawierające komórki polisacharydowe, będące oczyszczoną postacią polisacharydów otoczkowych pałeczek duru brzusznego.

Szczepienie przeciwko durowi brzusznemu może zapobiegać zakażeniu lub łagodzić przebieg i chronić przed groźnymi dla życia powikłaniami. Aż 30% osób nieleczonych umiera z powodu powikłań duru brzusznego. Możliwości leczenia antybiotykami są ograniczone, ponieważ lekooporne bakterie duru brzusznego stały się bardziej powszechne w wielu częściach świata.

W Internecie możesz natrafić na niesprawdzone i szkodliwe porady przeciwników szczepień. Pamiętaj, że przyjmowanie antybiotyków zapobiegawczo w podróży nie jest skutecznym sposobem, by uniknąć zakażenia. Antybiotyki służą do leczenia pacjentów już zakażonych.

Przeczytaj również: Najczęstsze pytania rodziców noworodków i niemowląt

Komu jest zalecane szczepienie przeciwko durowi brzusznemu?

Szczepienia przeciw durowi brzusznemu zaleca się szczególnie pracownikom służb medycznych lub komunalnych. Oni oraz ich bliscy należą do grupy wysokiego ryzyka ze względu na charakter wykonywanej pracy. Nie jest to jednak jedyna grupa Pacjentów, którym zaleca się szczepienie przeciw durowi brzusznemu.

Zaszczepić się powinny również osoby, które planują wyjazd do krajów, w których istnieje ryzyko zarażenia się chorobą. Dur brzuszny występuje najczęściej na obszarach wiejskich krajów rozwijających się, gdzie nie ma nowoczesnych urządzeń sanitarnych. Tyfus najbardziej dotyka kraje Azji Południowej i Południowo-Wschodniej, Ameryki Środkowej i Południowej, Afryki i Karaibów. Najbardziej narażeni są podróżni odwiedzający Pakistan, Indie czy Bangladesz.

Warto zaznaczyć, że dzieci częściej chorują na dur brzuszny niż dorośli. Dlatego przed wyjazdem na wakacje w rejon z grupy ryzyka zalecane jest szczepienie przeciw durowi brzusznemu. Warto zaznaczyć, że szczepienie przeciw durowi brzusznemu mogą przyjmować dzieci powyżej 2. roku życia. Dlatego odradza się turystyczne podróże z mniejszymi dziećmi do regionów, w których istnieje duże ryzyko zakażenia.

Szczepienie poleca się także w sytuacjach szczególnych, takich jak klęski żywiołowe, które mogą powodować utrudniony dostęp do czystej wody.

Zobacz też: Co to jest kalendarz szczepień? Jakie szczepienia powinno się wykonać u dzieci?

Schemat szczepienia na dur brzuszny

Odporność przeciw durowi brzusznemu zmniejsza się z upływem czasu. Zarówno szczepienie przeciw durowi brzusznemu, jak i przechorowanie go stanowi ochronę przez okres od 3 do 5 lat. W przypadku zaistnienia zagrożenia epidemicznego podejmowane są akcje masowych szczepień. Szczepionki zabite, polisacharydowe, bądź całokomórkowe (podaje się podskórnie/domięśniowo osobom dorosłym oraz dzieciom powyżej 2. roku życia): szczepienie podstawowe obejmuje jedną dawkę, szczepienie przypominające – również jedną dawkę co 3 lata.

Czy w Polsce szczepi się na dur brzuszny? Szczepionki inaktywowane są podawane podskórnie osobom dorosłym (do 60. roku życia) i dzieciom (powyżej 5. roku życia): szczepienie podstawowe obejmuje trzy dawki szczepionki (w schemacie 0–1–12 miesięcy), szczepienie przypominające – jedną dawkę (co 3–5 lat).

Szczepienie przeciwko durowi brzusznemu z czasem traci skuteczność. Preparat do wstrzykiwań, zależnie od rodzaju wymaga dawki przypominającej co 3 do 5 lat. Jeśli byłeś szczepiony w przeszłości, zapytaj swojego lekarza, czy nadszedł czas na szczepienie przypominające.