Co to jest zespół SIBO? - objawy, rozpoznanie, leczenie
Udostępnij na:
Zespół SIBO (ang. small intestinal bacterial overgrowth syndrome) to schorzenie, w którym dochodzi do zaburzeń mikroflory bakteryjnej jelita cienkiego. Mogą mieć one charakter zarówno ilościowy czyli rozrost bakterii, jak i jakościowy, czyli zmiana naturalnych proporcji występujących pomiędzy różnymi gatunkami bakterii oraz pojawienie się w jelicie cienkim bakterii kolonizujących fizjologicznie jelito grube.
Spis treści
Fizjologicznie mamy kilka mechanizmów zapobiegających temu procesowi. Podstawowym zabezpieczeniem jest zastawka krętniczo- kątnicza stanowiąca fizyczną barierę między jelitem cienkim, a jelitem grubym. Barierę chemiczną z kolei stanowi pH, które musi znajdować się w optymalnych przedziałach, by bakterie mogły się namnażać. Obecność soku żołądkowego o niskim pH, a potem soku trzustkowo-dwunastniczego o wyższym pH, w połączeniu z szeregiem enzymów, ogranicza rozrost potencjalnych kolonii bakteryjnych w jelicie cienkim. Kolejnym mechanizmem obronnym jest śluz pokrywający nabłonek przewodu pokarmowego. Umożliwia on między innymi zlepienie i usunięcie drobnoustrojów. W kontekście SIBO mechanizmy te są niezwykle istotne, ponieważ zaburzenie któregokolwiek z nich może prowadzić do wspomnianej wcześniej kolonizacji, a sposób, w jaki będziemy leczyć pacjenta, jest warunkowany rodzajem patomechanizmu właśnie.
Objawy zespołu SIBO towarzyszą często celiakii stąd też w uzasadnionych przypadkach wdrażana jest odpowiednia diagnostyka. Zespół ten występuje też jako następstwo stosowania pewnych leków, głównie redukujących wydzielanie kwasu solnego w żołądku oraz antybiotyków.
Zespół jest także często spotykany w zespole jelita drażliwego, stając się jego integralną częścią, oraz w chorobie Leśniowskiego-Crohna. Może również występować jako powikłanie pooperacyjne przy zabiegach na jamie brzusznej. Kolejną grupą pacjentów bardziej narażoną na to schorzenie są osoby starsze, ze względu na osłabioną perystaltyką, możliwe pogorszenie funkcji zastawki krętniczo-kątniczej i mniejszego wydzielania kwasu solnego w żołądku.
Jakie są objawy zespoły SIBO?
Objawy SIBO są niespecyficzne. Głównym objawem są wzdęcia połączone z bólami brzucha, nadmierne oddawanie gazów, biegunka, w tym także biegunka tłuszczowa. Stan ten może rzadko wiązać się z niedoborami mikroelementów, takich jak żelazo oraz witamin, w szczególności witaminy B12, co wtórnie może prowadzić do anemii. Utrzymujące się zaburzenia w trawieniu oraz wchłanianiu tłuszczów są z kolei przyczyną braków w zakresie witamin w nich rozpuszczalnych z grup A, D, E i K. Uszkodzenia nabłonka jelitowego mogą pogarszać również wchłanialność białka z przewodu pokarmowego prowadząc do hipoproteinemii.
Jak rozpoznaje się zespół SIBO?
Niska specyficzność objawów stanowi wyzwanie przy rozpoznawaniu tego zespołu chorobowego. W zaawansowanych stanach możemy obserwować objawy niedoborów witaminowych i hipoproteinemii, jednak przyczyną tych patologii może być szereg innych schorzeń. Najczęściej wykonywanym badaniem są testy oddechowe - test wodorowy, dostępne są też testy wodorowo-metanowe. Polegają one na pomiarze w wydychanym powietrzu gazów produkowanych przez drobnoustroje podczas metabolizowania przez nie składników pokarmowych. Pacjent proszony jest o zaprzestanie przyjmowania antybiotyków i leków przeczyszczających na pewien czas przed badaniem, by zwiększyć jego wiarygodność, a następnie podaje mu się do wypicia pożywkę z glukozy lub laktulozy. Po pewnym czasie mierzy się stężenie badanego gazu lub gazów w powietrzu wydychanym i ocenia, czy wzrost jest dostateczny, by potwierdzić nieprawidłową kolonizację jelita.
Najdokładniejszym badaniem jest endoskopia z pobraniem płynu z powierzchni jelita. Potem płyn ten wykorzystywany jest do zrobienia posiewu bakteryjnego i oceny, jakimi bakteriami i w jaki stopniu skolonizowane jest jelito. Badanie to jednak nie jest wykorzystywane w rutynowej praktyce ze względu na inwazyjność oraz brak dostępności.
Jak leczy się zespół SIBO?
Pozytywny efekty przynosi zwykle stosowanie diety lowFODMAP o małej zawartości fermentujących oligo- di- i monosacharydów oraz polioli. Dieta ogranicza podaż dwucukrów, w szczególności laktozy. Podstawowym sposobem leczenia jest antybiotykoterapia. Ponieważ nie znaleziono jeszcze jednego, najlepszego schematu leczenia, stosuje się różne grupy antybiotyków oraz probiotyk przywracający prawidłową florę bakteryjną. W związku z nawrotowością tego zespołu leczenie może wymagać powtórzenia.
Ważne jest także zwalczanie niedoborów witaminowych z grup A, D, E i B12. W przypadku nieprawidłowości anatomicznych możliwe są korekty chirurgiczne.
Udostępnij na:
Zobacz także
Zaparcia – co warto o nich wiedzieć? Przyczyny, dieta, leczenie
Zaparcia to dokuczliwy problem, z którym boryka się wiele osób. Choć często postrzega się je jako niegroźne, mogą one znacząco wpływać na jakość życia i ogólne samopoczucie. Istnieje wiele skutecznych sposobów radzenia sobie z tą dolegliwością. Sprawdź, jakie są przyczyny zaparć, poznaj sprawdzone metody łagodzenia nieprzyjemnych objawów, a także główne zasady diety przy tej dolegliwości.
Objawy refluksu u dzieci i niemowląt. Postępowanie, leczenie
Refluks żołądkowo-przełykowy to dość częsty problem wśród niemowląt i dzieci w różnym wieku. Objawia się on cofaniem kwaśnej treści żołądkowej do przełyku, co może wywoływać duży dyskomfort. U najmłodszych jest to często zjawisko fizjologiczne, związane z niedojrzałością układu pokarmowego w pierwszych miesiącach życia. U starszych dzieci występowanie refluksu wymaga odpowiedniej diagnostyki, rozpoznania i leczenia. Sprawdź, jakie dolegliwości wskazują na refluks u dziecka i w jaki sposób mu pomóc.
Kamica żółciowa – jak ją rozpoznać? Przyczyny, diagnostyka i objawy schorzenia
Kamica żółciowa jest najczęstszą chorobą dróg żółciowych. Charakteryzuje się obecnością w drogach żółciowych kamieni żółciowych. Sprawdź, jakie objawy mogą temu towarzyszyć i poznaj przyczyny kamicy żółciowej.
