Badanie poziomu witaminy D3

Badanie poziomu witaminy D3 – dla kogo?

Przeprowadzenie oznaczeń poziomów witaminy D we krwi powinni rozważyć wszyscy pacjenci, u których podejrzewa się jej nieprawidłowe stężenia. Ocena poziomu witaminy D3 przydatna jest w sytuacji podejrzenia zarówno niedoboru, jak i nadmiaru witaminy w organizmie.

Do objawów, które mogą wskazywać na niedobór witaminy D3, należy m.in.:

• ogólne osłabienie organizmu;
• bóle mięśniowo-stawowe;
• problemy ze snem, bezsenność;
• zmniejszona  odporność, nawracające infekcje;
• występowanie złamań kości, nawet przy niewielkiej sile urazu (tzw. złamania niskoenergetyczne).

Objawy, które mogą wskazywać na nadmiar witaminy D3, to m.in.:

• nudności, utrata apetytu, biegunka lub zaparcia;
• bóle głowy i brzucha;
• wzmożone pragnienie;
• nadmierne pocenie;
• metaliczny smak w ustach;
• nadpobudliwość i rozdrażnienie;
• nieregularna czynność serca;
• częste oddawanie moczu, który może być mętny.

Wskazania do wykonania badania poziomu witaminy D3

Badanie poziomu witaminy D3 wykonuje się dla potwierdzenia lub wykluczenia podejrzeń chorób oraz w celu skontrolowania wdrożonego procesu leczenia. Rzadko badanie takie wykonywane jest profilaktycznie, gdyż według wytycznych nie ma wskazań do monitorowania tego parametru w populacji ogólnej. Przeprowadza się je też w celu oceny nieprawidłowości gospodarki wapniowo-fosforanowej, chorób metabolicznych tkanki kostnej, przewlekłych chorób nerek. Znajomość poziomu witaminy D3 jest istotna w diagnostyce i leczeniu krzywicy, osteomalacji i osteoporozy oraz planowaniu i kontroli suplementacji pochodnymi witaminy D. Wskazaniami do oznaczania tego związku są również: zaburzenia wchłaniania, zespół nerczycowy, choroby wątroby, leczenie kortykosteroidami, lekami przeciwpadaczkowymi, immunosupresja. Sprawdzenie stężenia witaminy D jest uzasadnione w wielu sytuacjach klinicznych, ale decyzję o jego zasadności podejmuje lekarz prowadzący.

Podczas leczenia preparatami z witaminą D należy regularnie przeprowadzać kontrole jej poziomu, aby w razie konieczności adekwatnie modyfikować stosowaną farmakoterapię.

Jak przebiega badanie poziomu witaminy D3?

Materiałem do badania poziomu witaminy D3 jest krew żylna, pobierana zazwyczaj z naczynia krwionośnego zlokalizowanego w dole łokciowym pacjenta. Krew do badania pobiera się w pozycji siedzącej, a u osób szczególnie wrażliwych – w pozycji leżącej

Jak przygotować się do badania?

Badanie poziomu witaminy D3 nie wymaga od pacjenta specjalnego przygotowania. Badanie stężenia witaminy D3 można wykonać o dowolnej porze dnia. Nie ma konieczności pozostawania na czczo. W przypadku osób suplementujących witaminę D3 należy skonsultować z lekarzem przerwanie jej przyjmowania przed badaniem. Ma to na celu osiągnięcie jak najbardziej rzetelnych wyników. Nie ma potrzeby odstawiania innych zażywanych przez pacjenta leków. Wskazane jest spożycie na chwilę przed badaniem kilku szklanek niegazowanej wody mineralnej, aby zwiększyć objętość krążącej krwi, a tym samym ułatwić proces jej pobrania. W przypadku niedoborów witaminy D3 badanie powinno zostać powtórzone po upływie 3 miesięcy od wprowadzenia odpowiedniej suplementacji.

Jakie choroby wykrywa badanie poziomu witaminy D3?

Wyniki badania poziomu witaminy D3 mogą wskazywać na jej niedobór bądź nadmiar. Zbyt niskie stężenie bywa związane z niewystarczającą ekspozycją na promieniowanie słoneczne, które zapewnia produkcję wit. D w organizmie. Polacy narażeni są na występowanie niedoborów głównie w okresie jesienno-zimowym, z uwagi na niskie nasłonecznienie. Niedobór witaminy D może też być konsekwencją zbyt niskiej jej podaży w diecie,, zaburzeń wchłaniania, chorób wątroby (zaburzeń funkcji hepatocytów, czyli komórek wątrobowych), zespołu nerczycowego, przyjmowania niektórych leków (np. leków przeciwpadaczkowych). Niedobór witaminy D może występować w przypadku długotrwałych zaburzeń odżywiania i przewlekłych chorób przytarczyc.

Nadmiar występuje rzadko. Zazwyczaj przyczyną tego stanu jest niewłaściwa suplementacja – przyjmowanie za wysokich dawek. Badania diagnostyczne pozwolą na optymalne dobranie dawki zawierającego ją preparatu.