Na co dzień niemal automatycznie oddychamy, mówimy, przełykamy i żujemy – nie zastanawiając się, jak precyzyjnie działa nasze ciało, by te czynności przebiegały bez zakłóceń. Tymczasem każdy ruch języka, sposób, w jaki wargi się domykają, czy tor oddychania mają ogromne znaczenie – nie tylko dla wyraźnej mowy, ale i dla komfortu jedzenia, oddychania czy snu. Co się dzieje, gdy jeden z tych elementów zaczyna szwankować? Gdy język nie współpracuje, ślina zalega, a przełykanie przestaje być tak bezproblemowe, jak dawniej? W takiej sytuacji pomoże neurologopeda!
Kim jest neurologopeda?
Neurologopeda to specjalista zajmujący się diagnozowaniem i leczeniem zaburzeń mowy oraz innych funkcji oddechowo-artykulacyjnych u dzieci i dorosłych, wynikających z uszkodzeń centralnego układu nerwowego.
W swojej pracy specjalista skupia się na:
● Diagnozowaniu i leczeniu zaburzeń mowy – neurologopeda pomaga w przypadku trudności w artykulacji, opóźnionym rozwoju mowy, jąkaniu, afazji (zaburzenia funkcji językowych, np. rozumienia mowy, pisania) czy dysartrii (zaburzenia związane z kontrolą mięśni odpowiadających za mowę).
● Zaburzeniach związanych z połykaniem – zajmuje się analizą i terapią trudności związanych z połykaniem, takich jak zadławienia, problemy z przełykaniem pokarmów czy trudności w kontrolowaniu śliny.
● Pracą nad prawidłowym ruchem języka – sprawdza, czy język leży odpowiednio za szyjkami zębów i czy jego ruchy nie powodują otwierania jamy ustnej podczas połykania.
● Rehabilitacją mowy i języka po udarze, urazie, guzie mózgu czy przy chorobie neurodegeneracyjnej – pomaga pacjentom w odzyskiwaniu umiejętności mówienia i przełykania po traumatycznych wydarzeniach.
● Zajmowaniem się problemami z oddychaniem i kontrolą oddechu – nie tylko diagnozuje i leczy zaburzenia związane z mową, ale także analizuje, jak wpływają na nią czynniki takie jak tor oddychania.
● Pomocą osobom z zaburzeniami w zakresie funkcji poznawczych – neurologopeda pomaga w przypadku trudności z koncentracją uwagi, pamięcią czy rozumieniem języka.
Czy neurologopeda to lekarz?
Neurologopeda jest specjalistą logopedii, który ukończył dodatkową, kilkuletnią specjalizację neurologiczną.
Logopeda dziecięcy zajmuje się trudnościami takimi jak wady wymowy czy niepłynność mowy. To właśnie do niego udamy się, jeżeli dziecko ma trudności np. z wymową głoski „sz” lub innych. Neurologopeda diagnozuje oraz prowadzi terapię zaburzeń mowy, które spowodowane są problemami neurologicznymi. To zaburzenia związane najczęściej z nieprawidłowym funkcjonowaniem, uszkodzeniem bądź opóźnionym dojrzewaniem układu nerwowego. Warto wiedzieć, że specjalista ten nie jest lekarzem, dlatego też nie wypisuje recept, a wizyta wygląda inaczej niż typowa konsultacja lekarska.
Kiedy udać się na wizytę do neurologopedy?
Jeśli zauważysz u siebie lub u swojego dziecka jakiekolwiek trudności związane z prawidłowym funkcjonowaniem narządów mowy, warto udać się na wizytę do neurologopedy. Istnieje wiele objawów, które mogą wskazywać na konieczność konsultacji z tym specjalistą, są to głównie:
● Problemy z połykaniem – jeśli czubek języka styka się z wargami podczas połykania, może to prowadzić do powstania zgryzu otwartego, a także do dolegliwości takich jak bóle stawów żuchwowo-skroniowych. Niezależnie od tego, czy są to problemy wynikające z niewłaściwego sposobu połykania, warto zasięgnąć porady neurologopedy.
● Zaburzenia mowy i komunikacji – osoby z afazją, mową niepłynną lub jąkaniem, dzieci wykazujące brak reakcji na mowę i informacje ze środowiska, przejawiające trudności w komunikowaniu własnych potrzeb i w porozumiewaniu się, mogą uzyskać pomoc w zakresie terapii i diagnostyki zaburzeń mowy. Neurologopeda pomoże w opracowaniu planu leczenia, który wspomoże poprawę komunikacji werbalnej.
● Problemy z kontrolą artykulatorów – niskie napięcie mięśniowe, zaburzenia koordynacji mięśniowej, czy porażenie nerwów (np. trójdzielnego, twarzowego czy podjęzykowego) mogą prowadzić do trudności z wymową. Specjalista pomoże w poprawie świadomości położenia artykulatorów w jamie ustnej, co ułatwi wyraźną mowę.
● Opóźniony rozwój psychoruchowy – neurologopeda pracuje z pacjentami, u których występuje opóźniony rozwój mowy, a także z osobami ze spektrum autyzmu, czy z dysleksją. W zależności od potrzeb pacjenta terapia skupia się na rozwoju komunikacji, nawiązywaniu kontaktu wzrokowego i rozumieniu złożonych poleceń.
● Zaburzenia odżywiania – w przypadku trudności związanych z wybiórczością pokarmową, neofobią pokarmową lub ARFID (zaburzeniami odżywiania), neurologopeda prowadzi terapię, która pomaga stopniowo wprowadzać dziecko lub dorosłego w proces rozszerzania diety. Takie zaburzenia mogą dotyczyć zarówno maluszków, jak i starszych dzieci, młodzieży oraz dorosłych, a terapia opiera się na działaniach sensorycznych, poznawczych i emocjonalnych.
● Trudności w karmieniu, ssaniu i połykaniu u niemowląt – mogą wynikać z nieprawidłowego rozwoju układu nerwowego lub problemów z koordynacją mięśniową. W takich przypadkach specjalista stosuje odpowiednie techniki i ćwiczenia, które pomagają dziecku w nauce prawidłowego przyjmowania pokarmów oraz rozwijaniu zdolności do samodzielnego przełykania.
Warto podkreślić, że neurologopeda często współpracuje także z psychologiem, laryngologiem i neurologiem, tworząc interdyscyplinarny zespół sprawujący opiekę nad pacjentem.
Neurologopeda a neurolog – jaka jest różnica?
Neurologopeda specjalizuje się w diagnozowaniu i leczeniu zaburzeń mowy oraz funkcji oddechowo-artykulacyjnych związanych z uszkodzeniami układu nerwowego. Z kolei neurolog, będący lekarzem medycyny, zajmuje się diagnozowaniem i leczeniem chorób układu nerwowego, takich jak udary, stwardnienie rozsiane czy choroba Parkinsona. Oba zawody różnią się więc zakresem specjalizacji – neurolog skupia się na funkcjonowaniu mózgu i nerwów, a neurologopeda na rehabilitacji funkcji komunikacyjnych.
Na czym polega diagnoza neurologopedyczna?
Diagnoza neurologopedyczna opiera się przede wszystkim na obserwacji Pacjenta, badaniu specjalistycznym oraz wywiadzie (z osobą chorą, rodzicami dziecka). Właściwa terapia musi być więc poprzedzona zebraniem dokładnych informacji o pacjencie, analizą dokumentacji medycznej oraz postawieniem diagnozy. Specjalista ocenia u dzieci m.in. dotychczasowy rozwój mowy, sposób odgryzania, żucia, połykania czy oddychania, pozycję spoczynkową języka, warunki anatomiczne takie jak długość wędzidełka językowego, kształt podniebienia oraz ogólną pracę mięśni artykulacyjnych.
U osób dorosłych, szczególne znaczenie ma zbadanie poziomu rozumienia mowy i możliwości wypowiadania się. Nie należy również zapominać o trudnościach dotyczących krztuszenia się jedzeniem występujących u osób po przebytym epizodzie neurologicznym. W takich przypadkach neurologopeda pomaga wyćwiczyć strategie efektywnego i bezpiecznego połykania, minimalizując ryzyko dostania się pokarmu do dróg oddechowych. Warto pamiętać o tym, że przed wizytą u neurologopedy (lub też po niej) niezbędne może być odwiedzenie innych specjalistów, takich jak neurolog, psycholog, ortodonta, fizjoterapeuta, laryngolog czy audiolog.
Jak wygląda wizyta u neurologopedy i ile trwa?
Pierwsza wizyta u neurologopedy skoncentrowana jest zwykle na wywiadzie, analizie badań, karty medycznej, a także opinii innych specjalistów. Szczególne znaczenie ma odpowiednia diagnoza i dostosowanie do niej terapii.
W trakcie kolejnych spotkań z neurologopedą stosowane są różne metody terapeutyczne, dostosowane do danego problemu. Specjalista kładzie nacisk na ćwiczenia zarówno narządów mowy lub mięśni artykulacyjnych, jak i myślowe, poznawcze czy komunikacyjne.
Zazwyczaj cały proces terapeutyczny jest długotrwały i wymaga sporej motywacji, w przypadku dziecka także rodziców. Przy wystąpieniu jakichkolwiek problemów maluch powinien trafić do neurologopedy jak najszybciej, ponieważ dzięki temu możliwe jest skrócenie czasu trwania terapii i osiągnięcie najlepszych efektów. Podobnie wygląda sytuacja w przypadku osób dorosłych po udarach lub guzach mózgu.
Terapia uwzględnia holistyczne podejście do pacjenta i często opiera się na wielu metodach takich jak:
● zabawy sensoryczne,
● techniki oddechowe,
● specjalistyczny masaż,
● elementy fizykoterapii mięśni artykulacyjnych.
Skuteczna terapia wiążę się z koniecznością cyklicznych spotkań. Wizyty trwają zazwyczaj 45 minut. Mogą odbywać się 1-3 razy w tygodniu w zależności od konkretnego problemu, wieku pacjenta oraz jego stylu życia.
Neurologopeda prywatnie w LUX MED Harmonia
Aby umówić się do neurologopedy w LUX MED Harmonia, możesz:
● zadzwonić na infolinię pod numer telefonu: 22 275 96 29,
● zarejestrować się online przez Portal Pacjenta LUX MED,
● umawiając się prywatnie w wybranej Przychodni LUX MED.
Naszym pacjentom zapewniamy elastyczność w formie terapii – oferujemy wizyty w placówce, konsultacje neurologopedyczne w domu, a także możliwość skorzystania z teleporady lub sesji online za pośrednictwem intuicyjnej platformy.
Aby poznać koszt konsultacji neurologopedycznej, zajrzyj do naszego cennika usług.
Czy do neurologopedy trzeba mieć skierowanie w LUX MED Harmonia?
Wizyty u neurologopedy w LUX MED Harmonia odbywają się prywatnie i nie wymagają skierowania w ramach NFZ ani od innego specjalisty z Grupy LUX MED.
Konsultacja z neurologopedą to doskonała okazja, by nie tylko poradzić sobie z trudnościami związanymi z mową, połykaniem czy oddychaniem, ale także zwiększyć pewność siebie oraz komfort w codziennym życiu. Poprawa tych umiejętności wpływa na lepsze funkcjonowanie w różnych aspektach – zarówno w sferze zawodowej, jak i osobistej, a także sprzyja ogólnemu dobrostanowi psychofizycznemu.
Jeśli zauważasz, że jakiekolwiek trudności utrudniają Ci codzienne życie, rozważ udanie się do specjalisty, by znaleźć wsparcie i zacząć wprowadzać pozytywne zmiany u siebie lub swojego dziecka.
