RTG czaszki

Czym jest RTG czaszki?

Badanie RTG jest jednym z podstawowych badań z zakresu diagnostyki obrazowej. To z reguły od niego rozpoczyna się diagnoza i podejmowana jest decyzja o poszerzeniu jej o dodatkowe badania. RTG opiera swoje działanie na promieniowaniu X, zwanym również promieniowaniem Roentgena. Promieniowanie emitowane przez lampę w różnym stopniu przechodzi przez tkanki ciała, a następnie pada na błonę rentgenowską – odbiornik. W ten sposób powstaje obraz, na którym można bez trudu rozróżnić poszczególne elementy budowy i podejrzane struktury w obrębie czaszki. Tzw. prześwietlenie czaszki wykonywane jest wyłącznie na podstawie skierowania lekarskiego. Kierują na nie np.  neurolodzy – lekarze wyspecjalizowani w zakresie patologii w obrębie układu nerwowego.

W ramach RTG czaszki uzyskuje się obraz:

• czaszki;
• zatok;
• kości nosa;
• twarzoczaszki, oczodołów;
• żuchwy;
• stawów skroniowo-żuchwowych.

Wskazania do wykonania RTG czaszki

Lista wskazań do wykonania badania RTG czaszki jest dość długa. Tzw. prześwietlenie znajduje zastosowanie w diagnostyce pourazowej. Zdjęcia RTG czaszki przeprowadza się przy podejrzeniu wgłębień, ubytków kostnych, złamań, obecności ciała obcego w strukturach czaszki.

Badanie zlecane jest w przypadku częstych zawrotów głowy i bólów głowy o nieustalonej etiologii. Na podstawie tego badania możliwa jest ocena skali zniszczeń w tkankach kostnych, do których doszło w konsekwencji choroby nowotworowej (np. szpiczaka mnogiego, gruczolaka przysadki mózgowej, chrzęstniaka, struniaka, ropnego zapalenia kości).

RTG czaszki może zostać wykonane przed zabiegami, jako element przygotowawczy do leczenia (np. przed prostowaniem przegrody nosowej).

Jak przebiega badanie RTG czaszki?

RTG czaszki trwa kilka minut. Radiolog wskaże ci miejsce, w którym możesz przygotować się do badania i pozostawić osobiste rzeczy, których nie wolno mieć przy sobie podczas badania. Zostaniesz poproszony o nałożenie specjalnego fartucha, którego zadaniem jest ochrona pozostałych części ciała przed działaniem promieniowania. Specjalista wskaże ci miejsce i pozycję, w której przeprowadzone zostanie badanie. Zazwyczaj RTG czaszki wykonuje się w pozycji leżącej na specjalnym stole lub stojącej przed odbiornikiem promieniowania.

Radiolog poinformuje cię, jak należy zachować się w czasie badania. Pamiętaj, że nie możesz ruszać się podczas wykonywania zdjęć RTG czaszki – w przeciwnym razie wyjdą niewyraźne i nie będą miały wartości diagnostycznej. Specjalista może poprosić cię w czasie badania o wstrzymanie oddechu na kilka sekund. Pokaże, w jaki sposób ustawić głowę i powie, jak długo musisz pozostać w określonej pozycji.

Po zakończeniu RTG czaszki możesz wrócić od razu do codziennych aktywności. Wyniki badania zostaną ci przekazane na płycie CD/DVD razem z opisem. Z interpretacją zdjęć RTG czaszki zgłoś się do lekarza, który zlecił badanie. Tylko specjalista dzięki odpowiedniej wiedzy i doświadczeniu będzie odpowiednio kompetentny, by odczytać wynik.

Sprawdź, czym jest badanie EEG i poznaj wskazania do wykonania elektroencefalografii.

Jak przygotować się do badania RTG czaszki?

Aby wykonać zdjęcia RTG czaszki, nie musisz się specjalnie przygotowywać. To nie tylko krótkotrwałe, ale i bezinwazyjne badanie. Możesz zapisać się na nie o dowolnej porze. Nie musisz być na czczo ani przestrzegać specjalnej diety. Nie jest też konieczna rezygnacja z przyjęcia stosowanych na co dzień leków. Nie wpłyną one w żaden sposób na wyniki badania.

Pamiętaj, że do wykonania zdjęć RTG czaszki należy zdjąć wszelkie nakrycia i ozdoby z głowy. Usunąć trzeba również wszelkie elementy garderoby zawierające metal czy biżuterię, a także okulary i sprzęty elektroniczne. W przeciwnym razie mogą one zakłócić przebieg badania i wpłynąć na wiarygodność zdjęć RTG czaszki. Możesz te rzeczy zostawić w specjalnym pomieszczeniu, w którym przygotowujesz się do badania.

Z uwagi na to, że rodzaj promieniowania stosowany w tzw. prześwietleniu czaszki może negatywnie wpływać na rozwijający się płód, badania nie przeprowadza się u ciężarnych. Jeśli jednak będzie to konieczne, zostaną podjęte odpowiednie środki w celu zapewnienia maksymalnej ochrony. Dlatego też kobiety mogą zostać zapytane, czy spodziewają się dziecka.

Jakie choroby wykrywa RTG czaszki?

Liczba wskazań do wykonania RTG czaszki jest równie długa, jak lista chorób, jakie można rozpoznać na podstawie tego badania. Eksperci wymieniają wśród nich m.in.:

• ostry lub przewlekły stan zapalny zatok, polipy w obrębie zatok, zgrubienia błony śluzowej zatok i obecność płynu we wnętrzu tych struktur;
• urazy i zniszczenia kości czaszki;
• wady wrodzone czaszki (np. zespół Turnera – niedorozwój żuchwy, gotyckie podniebienie, szeroki rozstaw gałek ocznych, zespół Aperta – pseudoprognatyzm, hipoplazja kości szczękowych);
• zwapnienia wewnątrzczaszkowe patologiczne (pojawiają się w przebiegu zakażeń pasożytniczych, np. toksoplazmozy, chorób nowotworowych, takich jak oponiak, choroby Fahra, czyli zwapnienia jąder podkorowych);
• zwapnienia wewnątrzczaszkowe fizjologiczne (np. sploty naczyniówkowe komór bocznych)
• zespół pustego siodła tureckiego, który jest chorobą przysadki mózgowej;
• wrodzone deformacje (np. wgniecenie podstawy czaszki, przetrwałe szwy, dodatkowe elementy kostne).