Blue Monday a zaburzenia depresyjne
Udostępnij na:
W pierwszej definicji Cliffa Arnalla, brytyjskiego psychologa, pracownika Cardiff University miało to być określenie dla najbardziej depresyjnego dnia w roku, przypadającego w trzeci poniedziałek stycznia. Daty depresyjnych poniedziałków każdego roku były inne.
Dzisiaj już mniej poważnie traktujemy ten termin, wprowadzony w 2004 roku. Skąd taki pomysł, by to styczniowy poniedziałek stał się najbardziej depresyjnym, smutnym dniem?
Daty Blue Monday wyznaczano za pomocą wzoru matematycznego uwzględniającego:
- czynniki meteorologiczne, takie jak np. czas trwania dnia i poziom nasłonecznienia,
- psychologiczne takie jak np. ocena postępów postanowień noworocznych, motywacja, problemy zawodowe, prywatne
- ekonomiczne – zakładając, że po okresie świątecznych wydatków część z nas może mieć zadłużenie, kredyty, spadek płynności finansowej.
Z biegiem lat pojęcie najbardziej depresyjnego poniedziałku roku zaczęło być uznawane za pseudonaukę. Pojawiły się informacje podważające zasadność i wiarygodność stwierdzenia Cliffa Arnalla. Samo Cardiff University odcina się od tezy o smutnym poniedziałku. Neurobiolodzy pracujący na wydziale psychologii Cardiff University, ocenili wzór określający Blue Monday negatywnie, jako zawierający bezsensowne pomiary.
Dlaczego wymyślono Blue Monday?
Twórca tego pojęcia sam po pewnym czasie ujawnił prawdę o Blue Monday i wyznał, że wszystkie zmienne wymyślił na potrzeby działań marketingowych. Zrobił to na polecenie konkretnego biura podróży po to, by wyliczyć najlepszy dzień na zachęcenie do rezerwacji wycieczek. Świadomość nadchodzącego depresyjnego dnia miała zachęcić ludzi do zmiany otoczenia i rezerwowania podróży. Założono, że ludzie chętniej wyjadą, zmienią otoczenie na bardziej słoneczne i atrakcyjne, by uchronić się przed zapowiadanym spadkiem nastroju.
Podsumowując fakty i obalając mity możemy jasno stwierdzić, że Blue Monday nie istnieje. Sam pomysłodawca tej nazwy wziął niedawno udział w kampanii informacyjnej #stopbluemonday. Nie ma narzędzi, danych ani wzorów, które mogłyby warunkować konkretne daty, dni, tygodnie z jakimkolwiek zaburzeniem psychicznym. Pomysł ten można nazwać chwytem marketingowym, oszustwem, nadinterpretacją, ale z historii o Blue Monday można także wyciągnąć pozytywne wnioski.
Wykupienie wycieczki może być atrakcyjne, ale chwilowe. Nie jest to strategia, która uchroni nas przed problemami natury psychicznej. To, czy dany dzień będzie smutny czy wesoły, nie zależy jedynie od daty. Czynniki, które mogą mieć z tym związek to np. zewnętrzne umiejscowienie kontroli, autosugestia, selektywna uwaga, wpływ autorytetów. Zdecydowanie więcej korzyści osiągniemy troszcząc się o swoje zdrowie psychiczne na co dzień, niż podczas jednorazowej wycieczki.
Depresja czy zaburzenia depresyjne nie występują tylko w poniedziałki. Są niezależne od dnia, pory roku, wieku i płci. Zaburzenia depresyjne objawiają się głównie:
- obniżeniem nastroju )smutkiem, przygnębieniem, niską samooceną, małą wiarą w swoje możliwości),
- poczuciem winy, pesymizmem, u części pacjentów myślami samobójczymi, rezygnacyjnymi,
- niezdolnością do przeżywania przyjemności (anhedonią),
- spowolnieniem psychoruchowym
- zaburzeniem rytmu dobowego (bezsennością lub nadmierną sennością),
- zmniejszeniem apetytu (lub rzadziej – jego wzmożeniem).
Jeśli obserwujemy u siebie lub u kogoś ze swojego otoczenia powyższe objawy, utrzymujące się dłużej niż 14 dni, skontaktujmy się z psychologiem lub psychiatrą.
Autor: Natalia Fuchs-Dzierżyc
Udostępnij na:
Zobacz także
Jak zachowuje się osoba z hipomanią? Metody leczenia
Hipomania to „lekka mania”, co oznacza, że istnieje wiele takich samych objawów, nie występują one jednak w takim samym, szokującym stopniu. Osoby w epizodzie maniakalnym często odczuwają euforię lub zwiększoną drażliwość. Towarzyszy im również podwyższona energia i aktywność. Mają dużo pomysłów i planów, które mimo gonitwy myśli i tendencji do rozpraszania, udaje im się czasem realizować. Zdolność oceny sytuacji u osób z hipomanią ulega pogorszeniu, co może prowadzić do podejmowania ryzykownych zachowań (takich jak nadużywanie alkoholu i/ lub substancji psychoaktywnych, ryzykownych kontaktów seksualnych czy nadmiernego wydawania pieniędzy). Dowiedz się więcej o tym zaburzeniu. Poznaj metody leczenia.
Presja oczekiwań – jak presja stawiana przez rodzica wpływa na dziecko?
„Dlaczego dostałaś czwórkę, a nie piątkę?”, „Musisz się bardziej starać, jeżeli chcesz coś osiągnąć w życiu. Z takimi ocenami Cię nigdzie nie przyjmą”, „Nie możesz iść się pobawić, niedługo idziesz na korepetycje z matematyki, a jeszcze masz przecież tyle nauki”. To tylko kilka zdań, które już od najwcześniejszych momentów edukacji dziecko może usłyszeć od swojego nadmiernie wymagającego rodzica. Współcześnie można odnieść wrażenie, że duża część dzieci od najmłodszych lat wystawiona jest na ogromną presję oczekiwań swoich opiekunów. Rodzice mogą nie być świadomi tego, w jaki sposób ta presja wpływa na rozwijającego się człowieka. Dowiedz się więcej na temat presji oczekiwań i tego, jak wpływa ona na dziecko.
Czym są style przywiązania? Czy można zmienić swój styl przywiązania?
Style przywiązania kształtują się we wczesnym dzieciństwie w oparciu o interakcje z głównymi opiekunami, najczęściej rodzicami. Te wzorce wpływają na sposób, w jaki budujemy relacje z innymi ludźmi w późniejszym życiu. Dowiedz się więcej na ich temat. Sprawdź, jak się kształtują i czy możliwa jest zmiana stylu przywiązania na inny.
