Entezopatie

Czym są entezopatie?

Termin entezopatia oznacza zmianę przeciążeniowo-zwyrodnieniową przyczepu ścięgnistego – miejsca połączenia ścięgien, więzadeł lub torebek stawowych do kości, które stanowią istotne punkty przenoszenia sił działających na układ ruchu. Proces chorobowy rozpoczyna się najczęściej od mikrourazów, które z czasem prowadzą do przewlekłych zmian w tkankach.

Warto podkreślić, że z medycznego punktu widzenia entezopatia nie oznacza choroby, lecz toczący się w organizmie niekorzystny proces patologiczny, który jeśli nie jest odpowiednio leczony, prowadzi do przewlekłego bólu i ograniczenia ruchomości. Entezopatia bardzo często mylona jest z tendinopatią. Są to dwa powiązane ze sobą schorzenia tkanki ścięgnistej. Tendinopatia dotyczy środkowej części ścięgna, z dala od jego przyczepów. Z kolei entezopatia koncentruje się na miejscu przyczepu do kości.

Ze względu na mechanizm powstawania dzielimy je na dwa główne typy:

• entezopatie mechaniczne – wynikają z nadmiernego obciążenia lub sumujących się mikrourazów, np. łokieć tenisisty, łokieć golfisty, czy zapalenie ścięgna Achillesa,
• entezopatie zapalne – do ich rozwoju dochodzi na skutek schorzeń o podłożu reumatycznym, np. zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK), czy łuszczycowe zapalenie stawów.

Najczęstsze rodzaje entezopatii

Łokieć tenisisty

Łokieć tenisisty to zapalenie nadkłykcia bocznego kości ramiennej o charakterze zwyrodnieniowo-zapalnym. Dokładnie jest to entezopatia przyczepów mięśni prostowników nadgarstka mających swój przyczep początkowy na kości ramiennej.

Łokieć golfisty

Łokieć golfisty (entezopatia przyczepu zginaczy przedramienia) zapalenie nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej. Schorzenie objawia się dolegliwościami bólowymi po wewnętrznej stronie łokcia w miejscu przyczepu mięśni przedramienia: nawrotnego obłego i zginacza promieniowego nadgarstka.

Zapalenie rozcięgna podeszwowego

Zapalenie rozcięgna podeszwowego charakteryzuje się bólem i stanem zapalnym w miejscu przyczepu rozcięgna do kości piętowej. Schorzenie powoduje ból podczas chodzenia, biegania utrudniając codzienne funkcjonowanie.

Kolano skoczka

Kolano skoczka to potoczna nazwa tendinopatii (choroby ścięgna) i entezopatii więzadła rzepki (patologicznej zmiany przyczepu ścięgna). Kontuzja jest wynikiem przewlekłego stanu zapalnego oraz zmian przeciążeniowych. W kolanie skoczka ból pojawia się z przodu kolana tuż poniżej rzepki.

Entezopatia barku

Entezopatia barku jest uszkodzeniem w obszarze przyczepu ścięgien do kości w obrębie stawu barkowego. Objawy obejmują ból, sztywność oraz ograniczenie zakresu ruchu w

stawie barkowym. Dolegliwości nasilają się przy podnoszeniu ramienia lub w trakcie snu.

Przyczyny entezopatii

Główną przyczyną entezopatii jest nadmierna ekspozycja na przeciążenia obszarów entez, czyli miejsc przyczepu więzadeł lub mięśni do kości. W wyniku powtarzalnych ruchów dochodzi do rozwoju mikrourazów, a następnie pojawienia się stanu zapalnego. Proces chorobowy powoduje osłabienie wydolności ścięgien, a także patologiczne kościotworzenie. Znanym przykładem np. jest narośl kostna, potocznie nazywana ostrogą piętową. Entezopatia często dotyka sportowców, pracowników fizycznych oraz biurowych. Co więcej, jest także powszechna wśród osób w podeszłym wieku. Do aktywacji procesu chorobowego predysponują zbyt intensywne treningi, niewłaściwa rozgrzewka, a także nieergonomiczna praca.

Na rozwój entezopatii wpływają także:

• choroby autoimmunologiczne takie jak reumatoidalne zapalenie stawów, łuszczycowe zapalenie stawów,
• zaburzona biomechanika,
• wady postawy,
• predyspozycje genetyczne.

Objawy entezopatii

Objawy mogą różnić się w zależności od obszaru entezopatii. Wśród najczęstszych z nich wymieniamy:

• bóle mięśni i stawów podczas aktywności,
• obrzęk i tkliwość okolicy przyczepu ścięgna,
• wyczuwalne guzki lub pogrubienie ścięgna,
• ograniczenie ruchomości stawów,
• osłabienie mięśni, a w zaawansowanym stadium zaniki mięśniowe.

Objawy entezopatii u wielu pacjentów przebiegają w trzech etapach:

• I stadium – dolegliwości bólowe ustępują w spoczynku, występuje duża tkliwości przy palpacji zmienionego obszaru,
• II stadium – ból pojawia się podczas wykonywania treningu lub określonych czynnościach i nasila się przy każdym kolejnym ruchu,
• III stadium – ból powoduje rezygnację z uprawiania sportu.

Diagnostyka entezopatii

Diagnostyka entezopatii oparta jest przede wszystkim na analizie objawów zgłaszanych przez pacjenta. Aby właściwie zidentyfikować schorzenie, specjalista zbiera informacje dotyczące lokalizacji bólu oraz intensywności po wykonywanym wysiłku. Następnym krokiem jest badanie fizykalne oceniające ruchomość i napięcie struktur ścięgnistych. Istotną rolę w rozpoznaniu entezopatii odgrywają badania obrazowe – USG, które pozwala wykryć zmiany strukturalne w obrębie przyczepu ścięgna do kości oraz RTG obrazujące ewentualne złogi wapniowe (częste w okolicy guza piętowego, czy w przyczepie mięśnia nadgrzebieniowego).

Leczenie entezopatii

Plan leczenia entezopatii jest dostosowany do specyfiki dolegliwości oraz stopnia zaawansowania schorzenia. Pozytywne rezultaty w kontekście łagodzenia objawów oraz wspierania procesu gojenia przynoszą leki przeciwbólowe i przeciwzapalne (NLPZ).

Kluczową rolę w procesie rekonwalescencji odgrywa fizjoterapia. Wśród skutecznych technik warto wymienić zabiegi fizykalne – krioterapię, jonoforezę, falę uderzeniową, laseroterapię, czy ultradźwięki. Wszystkie te procedury pomagają w zwalczeniu przewlekłego stanu zapalnego, odżywieniu i przyspieszeniu regeneracji tkanek.

Kolejną metodą fizjoterapii jest terapia manualna, terapia tkanek miękkich oraz odpowiednio dobrane ćwiczenia. Jeśli leczenie zachowawcze okazuje się nieskuteczne, lekarz może podjąć decyzję o zastosowaniu procedur chirurgicznych. Operacja obejmuje usunięcie uszkodzonych fragmentów ścięgna, uwolnienie napięć w okolicach przyczepu ścięgnistego lub naprawę pęknięć.

Jak zapobiegać entezopatii?

Aby zapobiegać entezopatią, warto podjąć działania profilaktyczne. Pierwszym krokiem utrzymywania zdrowych przyczepów ścięgien jest aktywność fizyczna poprzedzona właściwą rozgrzewką. Istotne jest także unikanie przeciążeń oraz robienie regularnych przerw w trakcie powtarzalnych ruchów. Warto przystosować stanowisko pracy oraz stosować poprawną technikę ruchów.

Profilaktyka entezopatii skupia się także na zbilansowanej diecie bogatej w składniki odżywcze, która wspiera regenerację. W codziennym jadłospisie nie może zabraknąć białka, kolagenu oraz witaminy C. Te składniki odgrywają istotną rolę w ochronie układu mięśniowo-szkieletowego.

Jeśli odczuwasz niepokojące objawy w postaci bólu, tkliwości i ograniczenia ruchomości, nie zwlekaj. Zgłoś się po pomoc do ortopedy, bądź fizjoterapeuty. Nasi specjaliści pomogą Ci uporać się z kontuzją. Wdrożenie profesjonalnych metod leczenia pozwala skutecznie ograniczyć, a nawet całkowicie pozbyć się dolegliwości.