Zapalenie mózgu – przyczyny, objawy, diagnostyka
Udostępnij na:
Zapalenie mózgu to stan, w którym stan zapalny obejmuje miąższ mózgu. Zapalenie mózgu może doprowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia tego narządu, a w skrajnych przypadkach do śmierci. Dowiedz się więcej na ten temat.
Spis treści
Zapalenie mózgu to jeden ze stanów zapalnych ośrodkowego układu nerwowego. Poznaj możliwe przyczyny tej patologii. Dowiedz się, jakie są oznaki zapalenia mózgu i na podstawie jakich badań lekarz stawia rozpoznanie.
Zapalenie mózgu – przyczyny powstania
Specjaliści wymieniają wiele potencjalnych czynników sprawczych zapalenia mózgu. Biorąc pod uwagę przyczyny powstania tej choroby, wyróżniono m.in.:
- wirusowe zapalenie mózgu – najczęstsze jest opryszczkowe zapalenie mózgu, inne postaci to m.in.: różyczkowe zapalenie mózgu, japońskie zapalenie mózgu, środkowoeuropejskie kleszczowe zapalenie mózgu, zapalenie mózgu spowodowane wirusem Zachodniego Nilu, kalifornijskie zapalenie mózgu, zapalenie mózgu La Crosse, cytomegalowirusowe zapalenie mózgu;
- bakteryjne zapalenie mózgu – boreliozowe zapalenie mózgu (wywołane przez Borrelia burgdorferi) lub gruźlicze zapalenie mózgu (wywoływane przez prątki gruźlicy);
- pierwotniakowe zapalenie mózgu – amebowe zapalenie mózgu, toksoplazmozowe zapalenie mózgu, dodatkowo wywołane przez m.in. zarodźca malarii, Toxoplasma gondii;
- zapalenie mózgu wywołane przez grzyby – w tym m.in. Cryptococcus, Mucor, Candida albicans;
- autoimmunologiczne zapalenie mózgu – wywołane procesem demielinizacyjnym, czyli rozpadem osłonek mielinowych na komórkach nerwowych;
Istnieją także inne przyczyny zapalenia mózgu.
Zobacz także: Zespół cieśni nadgarstka – co to jest i w jaki sposób się to leczy?
Zapalenie mózgu – objawy chorobowe
Objawami towarzyszącymi zapaleniu mózgu są przede wszystkim:
- podwyższona temperatura ciała;
- bóle i zawroty głowy;
- nudności i wymioty;
- nadwrażliwość na bodźce słuchowe;
- światłowstręt;
- wzmożona senność;
- bóle mięśni.
Oznakami zapalenia mózgu są objawy ogniskowego uszkodzenia tego narządu – najczęstsze to objawy ruchowe, np. niezborność ruchów, osłabienie kończyn, objawy czuciowe (przeczulica skóry, zaburzenia/utrata czucia w kończynach), zaburzenia widzenia, zaburzenia mowy (kłopoty z doborem słów, problemy w rozumieniu mowy), zaburzenia poznawcze (dezorientacja czasowo-przestrzenna), zaburzenia świadomości, myślenia i zachowania, zaburzenia równowagi, napady padaczkowe oraz niedowład połowiczy. Dodatkowo zapaleniu mózgu towarzyszyć mogą objawy charakterystyczne dla zakażenia danym patogenem. Zapalenie może doprowadzić do trwałego uszkodzenia tego narządu, a nawet do śmierci. Gorsze rokowanie występuje u małych dzieci (do 1. roku życia) oraz u osób w podeszłym wieku.
Zobacz także: Sztywność karku – możliwe przyczyny i zalecane badania
Jak umówić wizytę
Diagnostyka zapalenia mózgu
Z podejrzeniem zapalenia mózgu pacjent powinien jak najszybciej zgłosić się po pomoc medyczną. Rozpoznaniem i leczeniem tej choroby zajmuje się neurolog. To specjalista z zakresu zaburzeń układu nerwowego. W rozpoznaniu zapalenia mózgu wykorzystywane są: badanie podmiotowe (wywiad, w którym padną pytania m.in. o choroby, jakie ostatnio przeszedł pacjent, kontakt ze zwierzętami lub osobami chorymi, ukąszenie przez kleszcza, podróż za granicę), oraz badanie przedmiotowe (w tym ocena neurologiczna).
W procesie diagnostycznym zapalenia mózgu wykonywane są badania laboratoryjne, m.in. morfologia krwi z rozmazem, posiew krwi, ocena stężenia glukozy i białka we krwi, badanie poziomu prokalcytoniny (wysokie stężenie wskazuje na podłoże bakteryjne), badania na obecność przeciwciał przeciwko różnym wirusom.
Podstawowym narzędziem diagnostycznym zapalenia mózgu jest analiza płynu mózgowo-rdzeniowego. Materiał do badań uzyskuje się podczas punkcji lędźwiowej. Dokonuje się wtedy m.in. oceny cech fizycznych – barwa i przejrzystość, oznaczenia stężenia białka, glukozy, całkowitej liczby komórek, białych krwinek. Charakterystyczną cechą zapalenia mózgu jest podniesiony poziom białka oraz limfocytoza. Poza podstawowymi elementami oceny płynu mózgowo-rdzeniowego przeprowadzone mogą zostać dodatkowe testy, na podstawie których można stwierdzić obecność przeciwciał lub DNA albo RNA, typowych dla poszczególnych patogenów.
Wielu cennych informacji przy podejrzeniu zapalenia mózgu dostarczają:
- elektroencefalografia (EEG);
- przezczaszkowa stymulacja magnetyczna (TMS);
- tomografia komputerowa (TK);
- rezonans magnetyczny (MRI).
Wykorzystuje się je w poszukiwaniu oznak stanu zapalnego lub zaburzeń pracy mózgu. Uwidaczniają umiejscowienie i charakter zmian, co jest pomocne w diagnostyce – może sugerować etiologię zapalenia tego narządu. Badania obrazowe wykorzystywane są również w różnicowaniu zapalenia mózgu z innymi stanami klinicznymi o zbliżonym obrazie klinicznym. W określonych przypadkach wykonywane są przed punkcją lędźwiową. Przeciwwskazaniem do tego jest m.in. nadciśnienie śródczaszkowe lub obrzęk mózgu, które można stwierdzić w badaniach obrazowych. W diagnostyce zapalenia mózgu tomografię komputerową uznaje się za metodę mniej czułą niż rezonans magnetyczny.
Zobacz także: Zapalenie opon mózgowych – jakie badania należy wykonać?
Udostępnij na:
Zobacz także
Krwiomocz – czym jest? Kiedy zgłosić się do lekarza?
Krew w moczu – krwiomocz lub hematuria – to objaw, który może sygnalizować różnorodne schorzenia: od niegroźnych do poważnych. Dlatego każdy przypadek, niezależnie od nasilenia, wymaga konsultacji lekarskiej, aby ustalić źródło problemu i wdrożyć właściwe leczenie. Sprawdź, jakie mogą być przyczyny obecności krwi w moczu i dowiedz się, jak przebiega diagnostyka.
Różowy październik – miesiąc świadomości raka piersi.
Październik oznacza nie tylko kalendarzową jesień, lecz także miesiąc świadomości dotyczącej raka piersi – stąd często spotykana nazwa „Różowy Październik” lub „Pink October”. To czas licznych inicjatyw mających na celu zwiększenie wiedzy na temat profilaktyki, diagnostyki oraz leczenia nowotworów piersi. Symbolem kampanii jest różowa wstążka, czyli wyraz solidarności z kobietami dotkniętymi tą chorobą. Sprawdź, jakie badania warto wykonać z tej okazji!
Przysadka mózgowa – funkcje i choroby związane z tym organem
Przysadka mózgowa, nazywana również gruczołem nadrzędnym, odgrywa kluczową rolę w regulacji wielu podstawowych funkcji organizmu. Mimo swoich niewielkich rozmiarów – ma zaledwie 1 cm średnicy – jest odpowiedzialna za produkcję hormonów, które wpływają na wzrost, rozwój, metabolizm, rozrodczość oraz reakcje organizmu na stres. Zaburzenia w funkcjonowaniu tego organu mogą prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Dowiedz się, jak zbudowana jest przysadka mózgowa, jakie hormony wytwarza oraz jakie choroby mogą jej dotyczyć.
