Zdarza się, że pomimo leczenia nie udaje się uratować zęba. W takich przypadkach stomatolog może podjąć decyzję o przeprowadzeniu chirurgicznego usunięcia korzenia. U niektórych pacjentów myśl o takim zabiegu może budzić niepokój. Warto wiedzieć, że obecnie tego typu procedury są rutynowe, bezpieczne i wykonywane w komfortowych warunkach. Jak przebiega zabieg chirurgicznego usuwania korzenia zęba? Kiedy jest wskazany i w jaki sposób dbać o jamę ustną po ekstrakcji? Wyjaśniamy w artykule.
Spis treści
Wskazania do usunięcia korzenia
Istnieją sytuacje, które skłaniają stomatologa do podjęcia decyzji o chirurgicznym usunięciu korzenia zęba. Oto najczęstsze powody:
Zniszczenie korzenia
Zdarza się, że korzeń zęba ulega poważnemu uszkodzeniu w wyniku zaawansowanej próchnicy, złamania mechanicznego lub urazu (np. podczas nadgryzienia twardego pokarmu). W takich przypadkach jego struktura zostaje na tyle zniszczona, że nie ma możliwości odbudowy zęba. Pozostawienie resztek korzenia mogłoby prowadzić do stanu zapalnego, rozwoju ropnia lub zakażenia kości – dlatego konieczne jest ich chirurgiczne usunięcie.
Przewlekłe lub nawracające stany zapalne
Przewlekły stan zapalny w okolicy korzenia zęba rozwija się zwykle w następstwie nieleczonej próchnicy lub niepowodzenia leczenia kanałowego. W takim przypadku tworzą się zmiany zapalne (m.in. ropnie), które niszczą okoliczną kość i utrudniają gojenie.
Gdy proces ma charakter nawracający, a leczenie endodontyczne nie przynosi efektu, zalecanym rozwiązaniem jest usunięcie korzenia z ropą. Takie rozwiązanie eliminuje źródło infekcji i umożliwia odbudowę tkanek.
Niepowodzenie leczenia zachowawczego lub endodontycznego
Leczenie kanałowe pozwala w wielu przypadkach uratować ząb przed ekstrakcją. Jednak gdy stan zapalny tkanek okołowierzchołkowych utrzymuje się mimo terapii, może to oznaczać, że istnieją nieoczyszczone kanały lub doszło do perforacji (ewentualnie infekcji).
W takiej sytuacji dalsze próby prowadzenia działań zachowawczych ze strony stomatologa często nie mają sensu, a usunięcie korzenia jest konieczne, by zapobiec rozprzestrzenieniu się zakażenia.
Nieprawidłowości w budowie
Anatomia korzenia zęba bywa bardzo zróżnicowana. U niektórych pacjentów obserwuje się nietypowy przebieg kanałów, ich liczne rozgałęzienia, zarośnięcie światła lub zakrzywienia. Takie odchylenia od normy mogą znacznie utrudniać lub wręcz uniemożliwiać przeprowadzenie skutecznego leczenia endodontycznego – nawet przy zastosowaniu nowoczesnych narzędzi i powiększenia optycznego.
Gdy oczyszczenie i wypełnienie wszystkich kanałów nie jest możliwe, ryzyko nawrotu stanu zapalnego i powikłań znacząco wzrasta. Dlatego w uzasadnionych przypadkach lekarz może podjąć decyzję o usunięciu korzenia jako najbezpieczniejszej formie leczenia.
Na czym polega usuwanie korzenia zęba? Przebieg zabiegu
Usunięcie korzenia zęba to zabieg chirurgiczny wykonywany w warunkach ambulatoryjnych (w gabinecie stomatologicznym). Odbywa się w znieczuleniu miejscowym. Dzięki temu procedura jest bezbolesna i z reguły dobrze tolerowana przez pacjentów.
Zabieg przebiega w kilku etapach. Każdy z nich ma na celu zapewnienie pacjentowi maksymalnego bezpieczeństwa i komfortu. Lekarz dokładnie ocenia sytuację kliniczną, dobiera odpowiednie narzędzia oraz technikę, a następnie przystępuje do ekstrakcji.
1. Znieczulenie
Zabieg rozpoczyna się od dokładnego znieczulenia pola operacyjnego (czyli obszaru jamy ustnej, w którym będzie przeprowadzany zabieg). Stosuje się środki miejscowo znieczulające, które skutecznie eliminują odczuwanie bólu. Pacjent może odczuwać jedynie lekki nacisk lub uczucie rozpierania, ale sama procedura nie powoduje dolegliwości bólowych.
W przypadkach zaawansowanego stanu zapalnego, który może obniżać skuteczność znieczulenia, lekarz stosuje dodatkowe dawki lub inne techniki znieczulające, aby zabieg był jak najmniej bolesny dla pacjenta.
2. Odsłonięcie korzenia
Jeśli korzeń nie wystaje ponad linię dziąsła lub jest całkowicie przykryty przez błonę śluzową, konieczne staje się jego chirurgiczne odsłonięcie. Lekarz wykonuje precyzyjne nacięcie dziąsła, aby uzyskać dostęp do pozostałości zęba.
W niektórych przypadkach, szczególnie gdy korzeń leży głęboko, niezbędne może być także usunięcie niewielkiego fragmentu kości otaczającej jego wierzchołek. Dzięki temu stomatolog zyskuje odpowiednią widoczność i przestrzeń roboczą, co ułatwia dalsze etapy ekstrakcji.
3. Dłutowanie
W sytuacjach, gdy korzeń jest trudny do uchwycenia, głęboko osadzony lub zbyt duży, by usunąć go w całości, lekarz może zastosować technikę tzw. dłutowania. Polega ona na rozdzieleniu korzenia na mniejsze fragmenty przy pomocy narzędzi chirurgicznych.
Obecnie często wykorzystuje się do tego nie tylko klasyczne dłuta, ale również mikrosilniki chirurgiczne lub końcówki turbinowe. Dzięki temu możliwe jest bezpieczne i precyzyjne usunięcie wszystkich części korzenia bez uszkadzania otaczających tkanek.
4. Założenie opatrunku i szwów
Po usunięciu korzenia lekarz dokładnie oczyszcza zębodół z resztek tkanek i ewentualnej ziarniny. Następnie miejsce, gdzie wykonywany był zabieg, zabezpieczane jest jałowym opatrunkiem, który chroni przed zakażeniem i wspomaga tworzenie skrzepu. W zależności od miejsca zabiegu, rozległości rany i zastosowanej techniki, stomatolog może również założyć szwy.
W praktyce stosuje się zarówno szwy rozpuszczalne, jak i klasyczne, wymagające usunięcia podczas wizyty kontrolnej, zwykle po 7-10 dniach. Prawidłowe zabezpieczenie rany ma kluczowe znaczenie dla procesu gojenia i ograniczenia ryzyka powikłań.
A ile trwa usuwanie korzenia zęba? Średnio cała procedura może trwać do godziny.
Zobacz także: Postępowanie po usunięciu zęba
Zalecenia po usunięciu korzenia zęba
Po zabiegu usunięcia korzenia zęba bardzo ważne jest przestrzeganie zaleceń lekarza, które mają na celu zapewnienie prawidłowego gojenia rany i zmniejszenie ryzyka powikłań. Już w pierwszych godzinach po zabiegu warto unikać jedzenia i picia, by nie naruszyć tworzącego się skrzepu.
Przez kolejne dni należy wstrzymać się od palenia tytoniu, spożywania alkoholu i picia gorących napojów. Higiena jamy ustnej powinna być utrzymywana, ale z zachowaniem ostrożności. Zęby należy myć miękką szczoteczką, omijając miejsce zabiegu. W razie zaleceń lekarz może przepisać preparaty antyseptyczne do płukania (np. zawierające chlorheksydynę) lub leki przeciwbólowe. Jeśli rana została zaopatrzona szwami, konieczna będzie kontrola po kilku dniach. W przypadku szwów nierozpuszczalnych powinna ona odbyć się zazwyczaj między 7 a 10 dobą od zabiegu.
W razie pojawienia się silnego bólu, obrzęku, przedłużonego krwawienia lub nieprzyjemnego zapachu z ust, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem stomatologiem.
Jakie są możliwe powikłania po usunięciu korzenia zęba?
Mimo że usunięcie korzenia zęba to rutynowy i bezpieczny zabieg, jak każda procedura chirurgiczna wiąże się z ryzykiem powikłań.
Do najczęstszych należą:
- obrzęk tkanek w okolicy zabiegowej,
- przedłużone krwawienie,
- ból utrzymujący się powyżej 2-3 dni,
- objawy miejscowego stanu zapalnego, takie jak zaczerwienienie, gorączka czy nieprzyjemny zapach z jamy ustnej.
Jednym z najczęstszych powikłań jest tzw. suchy zębodół. To stan, w którym skrzep chroniący ranę nie powstaje lub zbyt wcześnie ulega rozpadowi. Objawia się on nasilonym bólem, który z reguły występuje po kilku dniach od zabiegu i może wymagać interwencji lekarza.
W przypadku zauważenia któregoś z objawów alarmowych, takich jak narastający ból, ropna wydzielina, gorączka lub trudności z otwieraniem ust, wskazana jest pilna konsultacja stomatologiczna. Szybka reakcja pozwala uniknąć rozwoju powikłań i przyspiesza proces zdrowienia.
Zajrzyj do artykułu: Jak palenie papierosów wpływa na zdrowie jamy ustnej?
Czy usuwanie korzenia zęba boli?
Usunięcia korzenia zęba wykonuje się w znieczuleniu miejscowym, które blokuje odczuwanie bólu w obrębie miejsca zabiegu. Dzięki temu sam przebieg procedury jest odczuwany jako bezbolesny.
Pacjent może czuć niewielki nacisk lub wibracje wynikające z pracy narzędzi. W sytuacjach bardziej skomplikowanych, np. przy obecności stanu zapalnego, mogą zostać wdrożone dodatkowe metody znieczulenia.
Po zabiegu występują z reguły umiarkowane dolegliwości bólowe, obrzęk lub uczucie napięcia w operowanej okolicy. Są to naturalne objawy procesu gojenia i zazwyczaj ustępują po 1-3 dniach.
W celu złagodzenia bólu można stosować ogólnodostępne leki przeciwbólowe (np. paracetamol, ibuprofen), a w razie potrzeby lekarz może przepisać środki o działaniu przeciwzapalnym. Oczywiście, żeby jak najbardziej ulżyć dolegliwościom i zmniejszyć prawdopodobieństwo powikłań, należy przestrzegać zaleceń po zabiegu.
Udostępnij:
