Ość w gardle – co zrobić w takiej sytuacji i jak sobie pomóc?

Ość w gardle – czy to niebezpieczne?

Wbita ość w gardle lub w przełyku może doprowadzić do poważnych powikłań. Ich rodzaj i nasilenie zależą m.in. od czasu jej zalegania, kształtu, wielkości oraz miejsca, w którym się zaklinowała.

Długa, większa czy twarda ość może uszkodzić gardło lub przełyk i prowadzić do poważnych powikłań, w tym perforacji lub zapalenia śródpiersia. Jeśli dłużej pozostaje wbita w danym miejscu, zwiększa ryzyko rozwoju stanu zapalnego i powstania ropnia.

Warto wiedzieć, że ość może przemieścić się w niższe partie przewodu pokarmowego lub utknąć w trudno dostępnych miejscach. Wówczas wzrasta ryzyko powikłań.

Większość małych, gładkich ości po dotarciu do żołądka jest naturalnie wydalana. Duże lub ostre ości stwarzają zagrożenie przebicia ściany jelita. Może to prowadzić m.in. do wycieku treści pokarmowej do jamy brzusznej i w konsekwencji do zapalenia otrzewnej. Jest to stan wymagający interwencji chirurgicznej.

Ość utknęła w gardle – charakterystyczne objawy

Gdy ość stanie w gardle, organizm zwykle reaguje szybko i wyraźnie. Objawy pojawiają się nagle i często są na tyle charakterystyczne, że wiele osób od razu zauważa, co się stało. Intensywność dolegliwości zależy od wielkości ości, miejsca jej zaklinowania oraz indywidualnej wrażliwości tkanek.

Warto wiedzieć, jakie symptomy najczęściej towarzyszą tej nieprzyjemnej sytuacji, aby prawidłowo ocenić sytuację i zdecydować, czy potrzebna jest natychmiastowa pomoc lekarza.

Do najczęstszych objawów ości wbitej w gardło należą:

• dyskomfort lub kłujący, ostry ból podczas przełykania,
• uczucie drapania, zadrapania lub kłucia w jednym, konkretnym miejscu (tam, gdzie utknęła ość),
• uczucie obecności ciała obcego,
• trudności z połykaniem,
• odruch kaszlu,
• zwiększone ślinienie.

U niektórych osób pojawia się też niepokój i lęk, zwłaszcza gdy ość jest duża, dochodzi do zakrztuszenia lub odczucia są bardzo intensywne oraz nieprzyjemne.

Objawy alarmowe, wymagające natychmiastowej pomocy lekarskiej lub wezwania karetki to:

• duszność,
• nagła chrypka lub nagła zmiana głosu, szczególnie w połączeniu z dusznością,
• świszczący oddech,
• znaczne trudności/niemożność przełykania (śliny lub pokarmu),
• silny, narastający ból gardła lub szyi,
• obrzęk szyi,
• obfite krwawienie z gardła/ust,
• objawy ogólne zakażenia, np. wysoka gorączka, dreszcze, osłabienie.

Przy powyższych objawach nie warto próbować domowych metod. Liczy się szybka pomoc specjalisty, ponieważ każda próba samodzielnego „przepychania” lub wyciągania ości może tylko pogorszyć stan chorego. Ostra ość może łatwo uszkodzić delikatne struktury gardła lub przełyku, doprowadzić do krwawienia, a nawet perforacji, co stanowi poważne zagrożenie zdrowia.

W takiej sytuacji konieczna jest pilna konsultacja lekarska, badanie laryngologiczne lub endoskopowe.

Lekarz, dysponując odpowiednim sprzętem, jest w stanie zlokalizować ciało obce i bezpiecznie je usunąć, minimalizując ryzyko powikłań. Im wcześniej zostanie udzielona profesjonalna pomoc, tym większa szansa na uniknięcie skomplikowanego leczenia i nieprzyjemnych konsekwencji.

Ość stanęła w gardle dziecka – na co zwrócić uwagę?

Ość w gardle u dziecka to sytuacja wymagająca szczególnej ostrożności. Maluch często nie potrafi precyzyjnie wskazać miejsca bólu, a objawy bywają niecharakterystyczne.

Sygnały, które mogą wskazywać na wbicie ości:

• nagły płacz podczas jedzenia,
• ślinienie się,
• odruch wymiotny,
• niechęć do połykania,
• dotykanie szyi,
• kaszel, niepokój.

Chociaż chęć przyniesienia natychmiastowej ulgi jest w takich wypadkach ogromna, jednak rodzic zdecydowanie nie powinien:

• wywoływać wymiotów,
• wkładać dziecku palców do gardła,
• próbować wyciągać ości pęsetą,
• podawać dużych kęsów jedzenia „na przepchnięcie”.

U dzieci obecność ości w gardle częściej powoduje obrzęk błony śluzowej i szybciej prowadzi do trudności z oddychaniem niż w przypadku dorosłych. Dlatego u najmłodszych każdy przypadek wymaga oceny lekarza – nawet jeśli dziecko po chwili przestaje się skarżyć.

Domowe sposoby na ość w gardle – pierwsza pomoc

Kiedy poczujemy nagłe ukłucie lub drapanie podczas jedzenia ryby, pierwszą reakcją jest zwykle panika i chęć natychmiastowego pozbycia się dolegliwości. W łagodnych przypadkach można spróbować prostych metod, które pomagają złagodzić dyskomfort.

Trzeba jednak pamiętać, że domowe sposoby na ość w gardle mają swoje ograniczenia i mogą być niewystarczające lub niebezpieczne. Sprawdzą się tylko wtedy, gdy ość jest mała, utknęła płytko, objawy nie są nasilone i stan ogólny jest stabilny.

Poniżej przedstawiamy najważniejsze zasady i metody, które można zastosować w ramach pierwszej pomocy – zanim konieczna okaże się konsultacja lekarska.

1. Picie wody małymi łykami

Może pomóc przesunąć drobne, delikatne ości zalegające powierzchownie na śluzówce, bez uszkodzenia znajdujących się głębiej tkanek.

2. Delikatne odchrząkiwanie

Pomaga, jeśli ość jest mała i utknęła bardzo płytko w gardle.

Jeśli pomimo zastosowania tych metod problem nie ustępuje lub, co gorsza, pogłębia się, należy zaprzestać prób i zgłosić się na SOR.

Zobacz także: Dysfagia – objawy i leczenie trudności w połykaniu

Ość w przełyku – czego nie robić?

W takich przypadkach należy zachować szczególną ostrożność i zdecydowanie nie wolno:

• próbować przepychać ości produktami spożywczymi,
• wkładać palców, narzędzi, sztućców do gardła,
• wywoływać wymiotów,
• bagatelizować przedłużającego się bólu.

Tego typu działania grożą poważnym uszkodzeniem tkanek, infekcją, a nawet perforacją przełyku.

Podejrzenie utknięcia ości w przełyku u siebie lub kogoś innego powinno skłonić do zasięgnięcia natychmiastowej pomocy medycznej. Usunięcie większych fragmentów ciała obcego wymaga zazwyczaj endoskopii, która pozwala dokładnie obejrzeć gardło, przełyk i górną część przewodu pokarmowego.

Zajrzyj do artykułu: Jakie są przyczyny i objawy porażenia strun głosowych?

Ość z ryby w gardle – jak uniknąć takiej sytuacji?

Ostrożność i odpowiednie postępowanie pozwalają zmniejszyć ryzyko wystąpienia stresujących sytuacji związanych z utknięciem ości w gardle. W tym celu można:

• dokładnie filetować rybę przed podaniem,
• wybierać gatunki z mniejszą liczbą ości (np. łosoś, dorsz),
• jeść powoli i małymi kęsami, dokładnie przeżuwać każdy kawałek,
• unikać rozmów podczas jedzenia,
• dzieciom podawać jedynie dokładnie oczyszczone porcje,
• nie serwować ryb pełnych drobnych ości najmłodszym dzieciom.

W przypadku dzieci szczególnie ważne jest staranne oczyszczenie porcji i dopasowanie jej do umiejętności żucia malucha. Dzięki kilku prostym nawykom można zminimalizować ryzyko zaklinowania ości i cieszyć się smakiem ryb bez niepotrzebnych komplikacji.

Ość z ryby w gardle – o czym warto pamiętać?

Wbita w gardło ość to sytuacja, która wymaga rozsądnej i świadomej reakcji. Choć wiele drobnych ości można usunąć dzięki prostym, domowym sposobom, nie wolno ignorować nasilonych objawów ani próbować ryzykownych metod, które mogą pogorszyć stan.

W przypadku bólu, trudności z przełykaniem, krwi w ślinie czy duszności konieczna jest pilna pomoc lekarska.

Odpowiednia profilaktyka, czyli m.in. dokładne filetowanie ryby, powolne jedzenie i właściwe przygotowanie posiłków dla najmłodszych, pozwala zmniejszyć ryzyko zaklinowania ości i uniknąć powikłań.

Treść została przygotowana zgodnie z zasadami Evidence-Based Medicine – medycyny opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.

Zobacz także

Suchość w gardle – przyczyny. Jak sobie pomóc?

Kaszel suchy – przyczyny i metody leczenia

Grzybica jamy ustnej – przyczyny, objawy, metody leczenia  

Zweryfikowała pod kątem medycznym laryngolog - Zuzanna Pujanek