Diastema – jak pozbyć się przerwy między zębami?

Diastema – co to jest?

Diastema jest szparą między zębami – może występować jako przerwa między jedynkami, ale niekoniecznie. Warto jednak podkreślić, że nie każda przerwa między zębami jest od razu uznawana za diastemę. Mówimy o niej wtedy, gdy jest większa niż 0,5 mm. Jak wspominaliśmy na początku, nie jest ona wyłącznie defektem estetycznym. Diastema większa niż 2 mm uznawana jest już za wadę zgryzu, która niesie za sobą szereg innych problemów związanych z zębami i nie tylko. Niewielkie szpary między jedynkami można poprawić za pomocą zabiegów z zakresu stomatologii estetycznej, jednak te większe wymagają już konsultacji ortodontycznej i podjęcia leczenia. Powiększająca się szpara między zębami może prowadzić do rozchwiania zębów, a nawet ich utraty.

Rodzaje diastemy

Wyróżniamy trzy rodzaje diastemy:

• diastema równoległa – jedynki ułożone są równolegle względem siebie, a szpara między zębami może mieć od kilku do kilkunastu milimetrów; ten rodzaj diastemy najłatwiej jest wyleczyć ortodontycznie lub ukryć defekt wizualny zabiegami z zakresu stomatologii estetycznej,
• diastema zbieżna – korony zębów nachylają się ku sobie, a korzenie oddają od siebie; ten rodzaj diastemy, jeśli jest nieleczony, może prowadzić do utraty zębów,
• diastema rozbieżna – korony zębów odchylają się od siebie, natomiast korzenie często się dotykają; u pacjentów z tego typu diastemą bardzo ciężko jest wykonać zabiegi maskujące przerwę między zębami z zakresu stomatologii estetycznej, a często jedynym rozwiązaniem jest założenie aparatu ortodontycznego, aby zlikwidować przerwy między zębami.

Przyczyny powstawania diastemy

Są różne przyczyny powstawania diastemy. Diastema u dzieci jest często normalnym zjawiskiem, ponieważ zęby mleczne są znacznie mniejsze niż zęby stałe; w trakcie wzrostu i wymiany uzębienia z mlecznego na stałe, przerwy między zębami u dzieci mogą się powiększać. Zazwyczaj ma to charakter przejściowy i mija samoistnie w momencie, gdy pojawią się stałe jedynki. Zjawisko to nazywamy diastemą fizjologiczną. Należy jednak pamiętać o regularnych wizytach z dzieckiem u stomatologa, aby w porę zdiagnozować, czy diastema nie jest spowodowana np. przerostem wędzidełka wargi górnej. Wówczas mówimy o diastemie prawdziwej. W takiej sytuacji stomatolog może skierować dziecko na zabieg podcięcia wędzidełka i na konsultację logopedyczną.

Inne podłoże powstawania ma diastema rzekoma. Diagnozuje się ją u osób dorosłych lub dzieci, które cierpią z powodu hipodoncji (czyli braku zawiązków zębowych) lub hiperdoncji (mają dodatkowe zęby). U takich pacjentów często pojawiają się przerwy między zębami spowodowane brakiem zębów lub ich stłoczeniem w innych miejscach. Podobny problem może pojawić się u osób, które mają bardzo drobne własne zęby. Wówczas szpary między zębami mogą pojawić się nie tylko między jedynkami, ale również w innych miejscach.

Diastema może mieć również charakter wtórny. Pojawia się wtedy na skutek jakichś zaniedbań, złych nawyków czy urazów. Diagnozuje się ją u pacjentów w każdym wieku. U osób dorosłych powstaje najczęściej z powodu utraty zębów w wyniku np. chorób przyzębia. U dzieci natomiast szpara między jedynkami może powstać na skutek ssania kciuka czy obgryzania ołówków.

Czy diastema jest dziedziczna?

Diastema może mieć podłoże genetyczne i często występuje rodzinnie. Wpływ na jej powstawanie mają czynniki dziedziczne, takie jak kształt i rozmiar szczęki oraz zębów. Nieprawidłowe proporcje między wielkością zębów a przestrzenią w łuku mogą prowadzić do powstania przerwy między jedynkami.

Jedną z przyczyn diastemy jest także wspomniany wcześniej wrodzony brak zawiązków zębowych lub nadmiar zębów. Zarówno hipodoncja, jak i hiperdoncja mają podłoże genetyczne i są związane z zaburzeniami rozwojowymi uzębienia.

Diastema może również pojawić się w wyniku chorób przyzębia, takich jak paradontoza. W przebiegu tej choroby dochodzi do osłabienia struktur podtrzymujących zęby, co może skutkować ich przemieszczaniem się i powstawaniem przerw między nimi. Paradontoza często ma komponent genetyczny, co oznacza, że skłonność do tej choroby może być dziedziczna.

Diastema – leczenie szpary między zębami

Pacjenci z diastemą często zastanawiają się, jak ją usunąć. Powiększająca się szpara między zębami może powodować kompleksy czy prowadzić do obniżenia własnej wartości. Na szczęście istnieje wiele różnych zabiegów, dzięki którym można skutecznie usunąć przerwę między zębami – każdy pacjent z pewnością znajdzie rozwiązanie dla siebie.

Aparat ortodontyczny

Aby skutecznie i długotrwale zamknąć szpary między zębami, warto wybrać leczenie ortodontyczne. Aparat ortodontyczny, dzięki użytym w trakcie noszenia siłom, nie tylko zamyka przerwy między koronami zębów, ale przede wszystkim prawidłowo ustawia ich korzenie względem siebie. Jest to szczególnie istotne w przypadku diastemy rozbieżnej i zbieżnej. Leczenie tych dwóch rodzajów diastemy nie jest możliwe w inny sposób. Jeśli przerwa pomiędzy jedynkami jest zbyt duża, wówczas próba zamaskowania jej np. za pomocą licówek może przynieść odwrotny efekt.

W przypadku przerwy między jedynkami większej niż 2 milimetry leczenie ortodontyczne nie tylko poprawi estetykę uśmiechu, ale również zapobiegnie przedwczesnej utracie zębów. Należy pamiętać o tym, że diastema jest wadą ortodontyczną, dlatego warto ją leczyć. Niestety jest to metoda czasochłonna – leczenie za pomocą aparatu może trwać nawet kilka lat. Natychmiastowe efekty można uzyskać za pomocą innych metod.

Współczesna ortodoncja oferuje pacjentom wiele rodzajów aparatów ortodontycznych dostosowanych do potrzeb i preferencji pacjenta. W przypadku diastemy można zastosować aparaty stałe i ruchome, w tym także Invisalign. Najlepsze możliwe rozwiązanie zaoferuje ortodonta w trakcie konsultacji ortodontycznej.

Bonding

Najmniej inwazyjną i najszybszą metodą usuwania diastemy jest bonding zębów. Dzięki zastosowaniu bondingu można zamknąć diastemę już po jednej wizycie u stomatologa. Metoda ta jednak sprawdza się najlepiej przy niewielkich szparach między zębami. Materiał używany w trakcie zabiegu jest stosowany również do wykonywania standardowych wypełnień, dlatego należy pamiętać, że nie jest tak wytrzymały jak własne szkliwo. Może odkruszyć się w trakcie gryzienia czegoś twardego lub ulegać przebarwieniom.

Sam bonding zębów jest całkowicie bezpieczny, a zabieg bezbolesny. Można go wykonywać nawet u kobiet w ciąży. W trakcie zabiegu dentysta nakłada na zęby cienkie warstwy kompozytu nadając im odpowiedni kształt – tak, aby zamknąć diastemę. W zależności od liczby zębów poddanych zabiegowi może on trwać od kilku do kilkunastu minut.

Licówki

Kolejną metodą, aby skutecznie pozbyć się diastemy, jest wykonanie licówek. Pacjenci do wyboru mają dwa rodzaje licówek: kompozytowe i porcelanowe. Pierwsze z nich są zdecydowanie tańsze, ale również i mniej trwałe. Wykonuje się je z kompozytu w gabinecie stomatologicznym, można więc zamknąć diastemę już po jednej wizycie. Kolor i kształt licówek dopasowuje się do własnych zębów pacjenta, aby uzyskać jak najbardziej naturalny efekt.

Licówki porcelanowe wymagają często większej interwencji stomatologicznej, szczególnie gdy konieczne jest oszlifowanie szkliwa. Jest to też proces, który trwa nawet do kilku tygodni. Stomatolog we współpracy z pracownią protetyczną wykonuje licówki idealnie dopasowane do własnych zębów pacjenta. Decydując się na całkowitą metamorfozę uśmiechu można zmienić kolor, kształt i wygląd swoich zębów. Licówki wyglądają jak bardzo cienkie płatki porcelany przyklejane do zębów. Warto mieć na uwadze, że jest to metoda zalecana dla osób z niewielkimi szparami między zębami. W przypadku dużych przerw konieczne może się okazać leczenie ortodontyczne.  

Dlaczego warto pozbyć się przerwy między zębami?

Przerwy między zębami mogą przysporzyć pacjentom wielu problemów. Zamknięcie diastemy może więc przynieść zarówno korzyści zdrowotne, jak i estetyczne. Przede wszystkim poprawia się wygląd całego uśmiechu. Pacjenci chętniej się uśmiechają, co bezpośrednio wpływa na poprawę ich wyglądu i samopoczucia. Przy bardzo szerokiej przerwie między jedynkami mogą pojawiać się problemy z wymową – zniekształceniu ulegają głoski szeregu ciszącego i syczącego. Dzięki zamknięciu diastemy problem ten znika i nie pojawia się charakterystyczne „świstanie” w trakcie mówienia.

W związku z tym, że duża diastema jest wadą zgryzu, jej wyleczenie niesie za sobą szereg korzyści zdrowotnych. Przede wszystkim zmniejsza się ryzyko przedwczesnej utraty zębów czy ich przemieszczania. Może to prowadzić także do rozwoju chorób przyzębia czy problemów z czyszczeniem zębów – prawidłowo ustawione zęby zdecydowanie łatwiej jest myć. Warto więc skorzystać ze specjalistycznej pomocy stomatologa i skutecznie rozwiązać problem szpar między zębami.