Szczepienia przeciwko ospie wietrznej

Ospa wietrzna – co warto o niej wiedzieć?

W Polsce szczepienie przeciwko ospie wietrznej jest zalecane osobom szczególnie na nią narażonym, m.in. dzieciom do 12. roku życia oraz cierpiącym z powodu takich chorób, jak ostra białaczka czy upośledzenie odporności. Jest to jedna z tych chorób, które w wieku przedszkolnym lub w nieco starszym występują u dzieci najczęściej. Za jej wywołanie odpowiedzialne jest pierwotne zakażenie wirusem ospy wietrznej i półpaśca z rodziny Herpesviriadae. Mówiąc o ospie wietrznej, należy pamiętać, że przenosi się ona bardzo szybko i z dużą łatwością (drogą kropelkową). Możliwe jest także zarażenie poprzez kontakt ze zmianami skórnymi chorego (pęcherzykami) i sączącym się z nich płynem. Warto również pamiętać, że ospa wietrzna związana jest z sezonowym charakterem występowania – najwięcej zachorowań odnotowuje się bowiem w okresie jesienno-zimowym.

Wiele osób zadaje sobie pytanie, jaki jest okres zakaźny? Według specjalistów chory na ospę może zarażać od 1. czy 2. dnia poprzedzającego powstanie „pęcherzyków” aż do ich wyschnięcia. Sama zaś inkubacja, czyli czas od chwili zakażenia do pojawienia się pierwszych symptomów choroby, to najczęściej od 10 do 21 dni. Podstawą terapii i powrotu chorego do zdrowia jest leczenie typowo objawowe.

Proces szczepienia przeciwko ospie wietrznej

Ospa wietrzna jest jedną z tych chorób, którym można zapobiec. Podstawową zasadą profilaktyki przeciwko ospie wietrznej jest szczepienie ochronne. Obecnie w Polsce mamy dostęp do dwóch preparatów, stosowanych w tym celu. Specjaliści podkreślają jednak, że charakteryzuje je  taki sam poziom bezpieczeństwa i skuteczność w zapobieganiu ospie. Podstawą obu preparatów jest pozbawiony zjadliwości, żywy szczep VZV.

Skuteczność szczepionki  wynosi  ponad 95%. Co oznacza, że podanie  preparatu zapewnia odporność, zapobiega zachorowaniu lub znacząco łagodzi przebieg choroby, jeśli szczepionka została podana w ciągu 3–5 dni od kontaktu z osobą chorą na ospę wietrzną.

Samo podanie preparatu oprócz lekarza może wykonać również pielęgniarka. Podczas wkłucia pacjentowi podawany jest roztwór. Po stronie pacjenta lub jego rodziców/opiekunów prawnych leży wcześniejsze wykupienie preparatu przeciwko ospie wietrznej w aptece. Można to zrobić na podstawie recepty.

Dla kogo jest szczepionka przeciwko ospie wietrznej?

W Polsce szczepienie przeciwko ospie wietrznej jest zalecane osobom szczególnie na nią narażonym, m.in. dzieciom do 12. roku życia oraz cierpiącym z powodu takich chorób, jak ostra białaczka czy upośledzenie odporności. Chociaż ospa wietrzna najczęściej występuje u dzieci, statystyki pokazują, że zachorowania w późniejszym wieku są również odnotowywane. I tutaj nasuwa się pytanie – kto powinien przyjąć przeciwko niej szczepionkę? Okazuje się, że szczepienia przeciwko tej chorobie są szczególnie ważne w określonych grupach ryzyka. Wyróżniamy tutaj:

• dzieci do 12. roku życia zakażone wirusem HIV,
• dzieci z upośledzeniem odporności, u których stwierdzono duże ryzyko ciężkiego przebiegu choroby,
• dzieci przed chemioterapią lub leczeniem immunosupresyjnym,
• dzieci z ostrą białaczką limfoblastyczną, zwłaszcza w okresie remisji,
• dzieci do 12. roku życia z otoczenia osób wyżej wymienionych, które jeszcze nie chorowały na ospę wietrzną,
• dzieci do 12. roku życia, przebywające w rodzinnych domach dziecka, placówkach opiekuńczo-wychowawczych, zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych, regionalnych placówkach opiekuńczo-terapeutycznych, zakładach opiekuńczo-leczniczych, domach dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, interwencyjnych ośrodkach preadopcyjnych oraz w domach pomocy społecznej,
• dzieci przebywające w żłobkach lub w klubikach,
• kobiety, które nie chorowały na ospę wietrzną, a planują ciążę.

Należy pamiętać, że o konieczności szczepienia przeciwko ospie ze względu na powyższe wskazania środowiskowe decyduje lekarz, najczęściej pierwszego kontaktu. Jeśli szczepienie dotyczy dziecka – decyzję podejmuje pediatra.

Przeciwwskazania do podania szczepionki przeciwko ospie

Do przeciwwskazań zalicza się takie objawy, jak:

• gorączka,
• chłoniaki,
• choroby nowotworowe z zajęciem układu chłonnego lub szpiku,
• ciężkie reakcje alergiczne na składniki uprzednio podanych szczepionek,
• przyjmowanie radioterapii w odstępie krótszym niż pół roku,
• niska odporność humoralna,
• przyjmowanie salicylanów,
• ciąża.

Warto więc przed szczepieniem skontaktować się z lekarzem.

Schemat szczepienia przeciwko ospie wietrznej

Szczepionkę przeciwko ospie wietrznej podaje się tak samo, jak inne tego typu preparaty, to znaczy podskórnie. Musi być ona podana jednak w inne miejsce niż pozostałe szczepionki. Wkłucia mogą być wykonywane już od 9. miesiąca życia u zdrowych dzieci, choć jak przekonują niektórzy specjaliści – najlepszym momentem na podanie preparatu jest wiek powyżej 12. roku życia. Należy pamiętać, że szczepionka przeciwko ospie wietrznej jest podawana w 2 dawkach. Wkłucia dzieli odstęp powyżej 6 tygodni. Ma to zapewnić jeszcze lepszą odporność. Szczepienie przeciwko ospie wietrznej jest bezpieczne, jednak wkłucie może powodować niewielki ból i dyskomfort.