Szynowanie zębów – czym jest i kiedy stosuje się tę metodę?

Na czym polega szynowanie zębów?

Szynowanie zębów to współczesna metoda leczenia stomatologicznego, której celem jest stabilizacja rozchwianych zębów poprzez połączenie ich w jeden blok. Dzięki temu siły działające podczas żucia i zaciskania szczęk rozkładają się równomiernie na większą liczbę zębów, co zmniejsza obciążenie zębów, więzadeł i kości.

Już na jednej wizycie w gabinecie stomatolog może przeprowadzić szynowanie rozchwianych zębów. Oznacza to, że pacjent ma szansę uzyskać natychmiastowy efekt.

Do szynowania zębów wykorzystuje się różne materiały i konstrukcje:

• włókna szklane – cienkie, elastyczne i niewidoczne, mocowane od strony językowej lub podniebiennej;
• kompozyt, często wzmocniony włóknem szklanym – w tej procedurze zastosowanie ma materiał kompozytowy (ten sam co w przypadku wypełnień) lub specjalne taśmy z włókna szklanego zatapiane w kompozycie (który stosuje się do leczenia zachowawczego);
• druty metalowe – stosowane głównie po urazach lub po leczeniu ortodontycznym,
• szyny protetyczne – mogą stanowić część protez czy mostów, w celu ustabilizowania większej liczby zębów.

Kiedy stosuje się szynowanie?

Szynowanie zębów ma bardzo szerokie zastosowanie w stomatologii. Wykorzystuje się je w przypadkach nagłych, takich jak urazy i w leczeniu przewlekłych chorób jamy ustnej. Wybór metody leczenia oraz odpowiedniego materiału użytego do szynowania powinien być zawsze poprzedzony celowaną diagnostyką.

Choroby przyzębia

Paradontoza objawia się stopniową utratą tkanek podtrzymujących zęby, przez co zwiększa się ich ruchomość. Szynowanie zębów jest więc jedną z możliwych metod leczenia, która nie tylko pozwala ustabilizować je w jamie ustnej, ale również wspomóc dalsze leczenie – periodontologiczne, chirurgiczne i zachowawcze.

Po zabiegu siły żucia rozkładają się równomiernie, co zwiększa komfort życia pacjenta oraz umożliwia prowadzenie skutecznego leczenia. Dzięki temu poprawia się rokowanie na powodzenie leczenia oraz zwiększają się szanse na zachowanie własnych zębów.

Urazy

Szynowanie może być również stosowane jako jedna z metod leczenia po urazach mechanicznych. Mowa tu m.in. o wybiciu lub przemieszczeniu zęba. Zastosowanie elastycznej szyny pozwala utrzymać uzębienie w prawidłowej pozycji do czasu ponownego zrostu tkanek, nie ograniczając przy tym jego fizjologicznych mikroruchów.

Leczenie ortodontyczne

W trakcie noszenia aparatu ortodontycznego zęby przemieszczają się, aby ustawić je w prawidłowej pozycji. Wiąże się to z ich fizjologiczną, zwiększoną ruchomością w trakcie terapii. Dlatego po zakończeniu leczenia ortodontycznego niezbędne jest ich ustabilizowanie za pomocą specjalnego drutu, czyli retainera (który jest formą stałej szyny retencyjnej) i wyciąganych nakładek.

Szynowanie zębów umożliwia utrzymać efekty leczenia i zapobiega nawrotom wady zgryzu. Najczęściej retencję podkleja się od strony językowej na siekaczach. Pacjenci często pytają, na jak długo jest ona zakładana. Otóż czas ten zależy od rodzaju wady zgryzu i długości terapii za pomocą aparatu ortodontycznego oraz nawyków pacjenta, takich jak obgryzanie paznokci czy gryzienie ołówków.

Leczenie protetyczne

Szynowanie zębów może być również stosowane w leczeniu protetycznym. Szyny najczęściej używa się po to, aby wzmocnić zęby filarowe, na których opierają się mosty protetyczne lub protezy ruchome. Przy planowanej dużej odbudowie są one często przeciążone – zwłaszcza gdy pacjent przez wiele lat pozostawał bez zębów sąsiednich.

Wówczas dochodzi do zaniku kości w tym miejscu i zwiększa się ruchomość. Szynowanie zębów pozwala zwiększyć wytrzymałość całej konstrukcji oraz uchronić ząb filarowy przed utratą.  

Korzyści i efekty szynowania zębów

Szynowanie zębów przynosi pacjentowi wiele korzyści zdrowotnych i funkcjonalnych. Oto najważniejsze z nich:

• stabilizacja zębów – zmniejszenie ruchomości i ochrona przed ich utratą;
• zachowanie własnych zębów – jest to skuteczna i bezpieczna metoda leczenia zębów, aby zapobiec ich przedwczesnej ekstrakcji;
• poprawa komfortu żucia i mówienia – poprzez równomierne rozłożenie sił i brak oznak ruchomości zębów;
• wsparcie leczenia chorób przyzębia,
• efekt estetyczny – szynowanie wykonywane od strony językowej lub podniebiennej jest praktycznie niewidoczne i niewyczuwalne dla pacjenta;
• większa swoboda mówienia – zmniejsza się ruchomość zębów w trakcie artykulacji głosek i poruszania językiem;
• wzrasta pewność siebie – pacjenci nie muszą obawiać się sytuacji, że ząb może wypaść w trakcie wykonywania codziennych czynności.

Szynowanie zębów – przeciwwskazania

Nie zawsze można wykonać zabieg szynowania uzębienia. Tego rozwiązania nie stosuje się w przypadku:

• zębów o bardzo dużej ruchomości (III stopień), które nie rokują stabilizacji – wówczas jedyną metodą leczenia jest ekstrakcja;
• zaawansowanych chorób przyzębia, gdy nie ma wystarczającej ilości kości, a szynowanie może dodatkowo pogłębić problem i doprowadzić do usunięcia większej ilości zębów;
• braku zębów filarowych, na których można osadzić szynę;
• niedostatecznej higieny jamy ustnej – u pacjentów, którzy mają trudność z utrzymaniem odpowiedniej higieny ryzyko gromadzenia się płytki i kamienia wokół szynowanych zębów wzrasta, co pogłębia stan zapalny przyzębia i sprzyja rozwojowi próchnicy;
• chorób ogólnoustrojowych utrudniających gojenie tkanek i utrzymanie higieny, np. niekontrolowana cukrzyca.

Szynowanie to skuteczna metoda stabilizacji ruchomych zębów. Stosuje się ją w leczeniu chorób przyzębia, po urazach mechanicznych, a także w ortodoncji i protetyce. Pozwala pacjentom zachować własne zęby na dłużej, poprawić ich komfort życia oraz uniknąć bardziej inwazyjnych zabiegów (np. ekstrakcji).