Ruszający się ząb – co może być przyczyną i jak temu zaradzić?

Co oznacza ruszający się ząb?

Ruszający się ząb jest oznaką tego, że w jamie ustnej zachodzą nieprawidłowe procesy, a pacjent wymaga pilnej konsultacji ze stomatologiem. Ząb może się ruszać w dziąśle zarówno poziomo, jak i pionowo, co powoduje dyskomfort i nierzadko ból.

Ruszający się ząb stały stanowi sygnał, że struktury utrzymujące go w zębodole zostały zaburzone. Zwiększona, patologiczna ruchomość oznacza, że z jakiegoś powodu doszło do osłabienia tych tkanek.

Warto również zaznaczyć, że istnieje niewielka ruchliwość fizjologiczna zębów, która jest zazwyczaj nieodczuwalna dla pacjentów. Może ona ulec zwiększeniu u kobiet w ciąży, w trakcie innych zmian hormonalnych lub u pacjentów noszących aparat ortodontyczny.

Możliwe przyczyny ruszającego się zęba

Istnieje wiele różnych przyczyn ruszającego się zęba, dlatego bardzo ważna jest odpowiednia diagnostyka. Dzięki niej można wdrożyć skuteczne leczenie, aby pozbyć się problemu.

Do najczęstszych przyczyn chwiejącego się zęba należą:

• choroby przyzębia – w tym zapalenie dziąseł i zaawansowane zapalenie przyzębia, prowadzące do utraty przyczepu korzeniowego i resorpcji kości wyrostka zębodołowego;
• kamień nazębny i odkładająca się płytka bakteryjna;
• urazy mechaniczne;
• problemy związane z okluzją zębów;
• przeciążenia zgryzowe wynikające np. z wady zgryzu;
• bruksizm;
• zaawansowana próchnica;
• nieprawidłowo przeprowadzone leczenie zębów;
• wyrzynanie się ósemek;
• niedobory witamin i minerałów – w szczególności wapnia i witaminy D;
• choroby metaboliczne lub autoimmunologiczne;
• niektóre schorzenia, takie jak osteoporoza;
• zmiany hormonalne;
• czynniki genetyczne.

Co robić, gdy ząb się rusza?

Ruszający się ząb stały powinien być sygnałem do jak najszybszego umówienia wizyty u stomatologa i rozpoczęcia diagnostyki problemu. Trzeba zasięgnąć konsultacji ze specjalistą, który oceni rozległość problemu, ustali jego przyczynę i na tej podstawie zaproponuje najlepszą możliwą terapię. Zbyt długie odwlekanie tej decyzji może nieść za sobą szereg konsekwencji, w tym także prowadzić do usunięcia zęba.

Niezwłocznie udaj się do stomatologa

Tylko dentysta może ocenić i odpowiednio zdiagnozować przyczynę ruchomości zębów stałych. W tym celu najczęściej wykonywane jest:

• badanie jamy ustnej, aby ocenić stopień ruchomości zęba;
• pomiary kieszonek dziąsłowych za pomocą specjalnej sondy periodontologicznej;
• zdjęcie rentgenowskie wskazujące na stan kości wyrostka zębodołowego;
• ocena sił zgryzowych i ewentualnej wady zgryzu.

Ruszający się ząb nierzadko daje także dolegliwości bólowe i utrudnia codzienne funkcjonowanie. Ból z każdym dniem może się nasilać ze względu na zwiększającą się ruchliwość zęba (np. w trakcie gryzienia). Ból świadczy o stanie zapalnym.

Trzeba pamiętać, że zwiększająca się ruchomość oznacza postępujące uszkodzenie aparatu zawieszeniowego zęba (kość i więzadła). Bez interwencji ruchomy ząb, zwłaszcza z nasilającym się bólem, wypadnie.

Dlatego należy pamiętać, że konsultacja ze specjalistą jest pierwszym i najważniejszym krokiem prowadzącym do rozwiązania problemu.

Nie próbuj samodzielnie rozwiązać problemu

Domowe sposoby na ruszający się ząb mogą pogorszyć sytuację. Dlatego nie należy stosować żadnych preparatów oraz wykonywać żadnych zabiegów we własnym zakresie bez konsultacji ze stomatologiem. Mogą one pogłębiać stan zapalny, dodatkowo osłabiać kość i w rezultacie doprowadzić do utraty uzębienia. Leczenie kiwającego się zęba zależne jest od przyczyny problemu i powinno zostać przeprowadzone przez lekarza.

Dbaj o higienę jamy ustnej

Bardzo ważnym aspektem w przypadku ruszającego się zęba jest dbanie o higienę jamy ustnej. W tym celu należy szczotkować zęby minimum dwa razy dziennie, używając do tego szczoteczki z miękkim włosiem i pasty z fluorem. Ważne jest także nitkowanie przestrzeni międzyzębowych i stosowanie odpowiednich płukanek stomatologicznych, które działają antybakteryjnie.

Dbanie o higienę jamy ustnej jest kluczowym elementem wspierającym terapię. Kamień nazębny i płytka są głównym siedliskiem bakterii odpowiedzialnych za przewlekły stan zapalny dziąseł i kości, który w przypadku zęba ruchomego bezpośrednio nasila zanik tkanek i pogarsza rokowania.

Dlatego oprócz szczotkowania miękkim włosiem, nitkowania i płukanek antybakteryjnych, konieczne jest regularne, profesjonalne usuwanie kamienia, aby zredukować obciążenie bakteryjne i umożliwić gojenie się struktur przyzębia.

Wzbogać dietę i styl życia

Warto zadbać o odpowiednią dietę, bogatą w wapń, fosfor, witaminę D oraz białko, które wspomagają zdrowie zębów. Dobrze jest również ograniczyć spożycie słodyczy. Podaż cukrów prostych może bowiem prowadzić do rozwoju próchnicy. Należy też zrezygnować z palenia tytoniu – jest on czynnikiem powodującym choroby przyzębia.

Pacjenci cierpiący na choroby, takie jak cukrzyca czy osteoporoza powinni regularnie udawać się na kontrole lekarskie. Może to być bardzo istotne w przypadku profilaktyki ruszających się zębów stałych.

Ruszający ząb – czy da się go uratować? Metody leczenia

Leczenie ruszającego się zęba uzależnione jest od stopnia zaawansowania oraz przyczyny ruchomości. Najczęściej stosowane metody terapeutyczne to m.in.:

• szynowanie zębów – w tym celu stosuje się specjalne włókna szklane lub kompozytowe, które łączą ze sobą kilka zębów w jeden stabilny blok;
• skaling zębów – usuwanie kamienia;
• regularna higienizacja zębów w gabinecie stomatologicznym;
• kiretaż otwarty lub zamknięty;
• antybiotykoterapia w przypadku zaawansowanego stanu zapalnego;
• wymiana starych, nieszczelnych wypełnień na nowe i dostosowanie ich w zgryzie;
• leczenie endodontyczne – stosowane, gdy ruchomość zęba jest wynikiem zmian zapalnych w kości;
• leczenie ortodontyczne.

Dentysta może wdrożyć farmakologię przeciwzapalną, zwalczyć ewentualną infekcję i – w razie potrzeby – skierować pacjenta na szynowanie zęba (wykonywane przez periodontologa) lub przeprowadzić leczenie kanałowe. Warto podkreślić, że endodoncja ma zastosowanie, gdy problemem jest np. zapalenie miazgi z powikłaniem w kości. Z kolei szynowanie jest wykonywane głównie przy zaawansowanej paradontozie i urazach.

Ruszające się zęby – czy to powód do niepokoju?

Ruszające się zęby są zawsze powodem do niepokoju, ponieważ znacznie zwiększa się ryzyko ich utraty nawet w bardzo młodym wieku. Ruchomość zębów stanowi jeden z czynników prognostycznych w leczeniu chorób przyzębia, w tym także paradontozy. Im schorzenie jest bardziej zaawansowane, tym mniejsza jest przewidywalność leczenia.

Gdy ząb się rusza i boli, niezbędne jest odpowiednio dobrane leczenie. Jednak odkładanie tego na później znacznie zmniejsza szanse na uratowanie go. Ignorowanie problemu i unikanie ingerencji stomatologicznej oraz zaniedbywanie higieny jamy ustnej może prowadzić do postępującego braku kości, pogorszenia stanu przyzębia i rozwoju stanu zapalnego.

Wczesne podjęcie kroków w przypadku ruszającego się zęba jest kluczowe. Właściwa diagnostyka i poznanie przyczyny problemu sprawiają, że terapia przynosi rezultaty nawet przy bardzo zaawansowanych zmianach. Dzięki współczesnym metodom leczenia pacjent może cieszyć się pięknym i zdrowym uśmiechem przez długie lata.