Biopsja cienkoigłowa

Na czym polega biopsja cienkoigłowa?

Biopsja cienkoigłowa lub też biopsja aspiracyjna cienkoigłowa to zabieg diagnostyczny polegający na pobraniu komórek, lub płynu z podejrzanej zmiany w organizmie. Wykorzystuje się do niej bardzo cienką igłę – podobną do tej używanej przy zwykłym zastrzyku lub przy pobieraniu krwi. Lekarz wykonuje nakłucie skóry w miejscu, gdzie znajduje się zmiana, a następnie, za pomocą podciśnienia (tzw. aspiracji), pobiera materiał. Aby zwiększyć precyzję i uniknąć uszkodzenia okolicznych tkanek, zabieg często przeprowadza się pod kontrolą USG. Dzięki temu można dokładnie zlokalizować miejsce, które wymaga oceny. Następnie pobrany materiał zostaje utrwalony, po czym trafia do pracowni patomorfologicznej, gdzie pod mikroskopem ocenia go specjalista.

Biopsja cienkoigłowa występuje w dwóch głównych wariantach – jako klasyczna biopsja aspiracyjna oraz jako biopsja celowana, wykonywana właśnie pod kontrolą badania obrazowego. Technika ta znajduje szerokie zastosowanie m.in. w diagnostyce raka piersi (zarówno samego guza, jak i węzłów chłonnych), czerniaka, nowotworów ślinianek i tarczycy.

W tym miejscu warto wspomnieć, że biopsja cienkoigłowa nie służy wyłącznie pogłębieniu diagnostyki. W erze zaawansowanych leków biologicznych i genotypowania próbka tkanki w połączeniu z badaniami genetycznymi i molekularnymi może być konieczna do określenia najskuteczniejszej metody leczenia, nawet jeśli diagnoza jest znana.

Ile trwa biopsja cienkoigłowa i ile czeka się na wynik?

Ile trwa biopsja cienkoigłowa? To jedno z najczęstszych pytań zadawanych przez pacjentów. Zabieg trwa krótko, bo zaledwie kilka minut i nie wymaga długotrwałego pobytu w placówce medycznej (zwykle pacjenci opuszczają ją po kilkunastu- kilkudziesięciu minutach). Czas oczekiwania na wyniki cytologiczny może się różnić. Zależy on od konkretnej placówki medycznej i bieżącego obciążenia pracowni patomorfologicznej.

Czy biopsja cienkoigłowa boli?

Co prawda biopsja cienkoigłowa nie jest zupełnie bezbolesna, ale odczucia towarzyszące pobieraniu materiału można porównać do pobrania krwi. Wiele zależy od indywidualnej wrażliwości pacjenta, dla niektórych badanie wiąże się z lekkim dyskomfortem dla innych z uczuciem ucisku. W każdym razie z pewnością nie jest to trudna do zniesienia i bolesna procedura, zwłaszcza dlatego, że trwa krótko, a lekarz dokłada wszelkich starań, by zwiększyć komfort pacjenta.  

 Wskazania do cienkoigłowej biopsji

Biopsja cienkoigłowa znajduje zastosowanie wszędzie tam, gdzie pobranie próbki tkanek lub płynu może pomóc w postawieniu diagnozy lub podjęciu decyzji terapeutycznej. Jest szczególnie przydatna w ocenie podejrzanych zmian:

• w tarczycy (np. guzków nieczynnych hormonalnie),
• piersiach,
• śliniankach,
• skórze,
• węzłach chłonnych.

Biopsja umożliwia wykrycie komórek nowotworowych, a w przypadku już rozpoznanego nowotworu także ocenę markerów genetycznych lub molekularnych, które mogą mieć wpływ na dobór leczenia celowanego. Biopsję cienkoigłową stosuje się również do ewakuacji treści ropni (np. w obrębie piersi), szczególnie w miejscach, gdzie klasyczne nacięcie i drenaż mogłoby pozostawić blizny, choć nie zawsze jest to metoda pierwszego wyboru.

Biopsja cienkoigłowa odgrywa także istotną rolę w diagnostyce zmian głęboko położonych – np. w płucach, śródpiersiu czy narządach jamy brzusznej, szczególnie u pacjentów, którzy nie kwalifikują się do bardziej inwazyjnych procedur. Rzecz jasna ostateczną decyzję co do zasadności przeprowadzenia biopsji cienkoigłowej, podejmuje lekarz.

Możliwe działania niepożądane

Powikłania po biopsji cienkoigłowej należą do rzadkości, a jeśli się pojawiają – zwykle mają łagodny przebieg i ustępują samoistnie. Do najczęstszych z nich należą: niewielki siniak lub krwiak w miejscu wkłucia, ewentualnie lekki obrzęk, tkliwość lub chwilowy ból. Sporadycznie

zdarzają inne powikłania, takie jak krwawienie u pacjentów z zaburzeniami krzepnięcia czy wyjątkowo – przemieszczenie komórek nowotworowych lub zakażenie wzdłuż toru wkłucia. Jednak zdecydowanie należy podkreślić, że potencjalne korzyści płynące z wykonania biopsji zdecydowanie przeważają nad zagrożeniami, a sama procedura zaliczana jest do bezpiecznych.

Biopsja cienkoigłowa – jak się przygotować?

Do biopsji cienkoigłowej nie trzeba się szczególnie przygotowywać – zazwyczaj nie ma potrzeby rezygnowania z posiłków ani ograniczania płynów przed badaniem. Kluczowe jest jednak poinformowanie lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, zwłaszcza przeciwzakrzepowych. W dniu badania warto zabrać ze sobą aktualną dokumentację medyczną: wyniki badań obrazowych (np. USG, mammografia, tomografia), inne istotne wyniki oraz skierowanie. Zaleca się również założenie wygodnego ubrania, które umożliwia łatwy dostęp do okolicy poddawanej zabiegowi. Jeśli biopsja dotyczy skóry, piersi lub szyi, dobrze jest unikać stosowania kosmetyków, takich jak kremy czy dezodoranty, w miejscu planowanego wkłucia.

Ile kosztuje biopsja cienkoigłowa? Cena badania wykonywanego prywatnie

Biopsja cienkoigłowa może być wykonywana zarówno w ramach refundacji NFZ, jak i odpłatnie. Cena biopsji w prywatnym ośrodku zdrowia może się różnić, w zależności od tego, co dokładnie ma być badane, tego czy podczas badania wykorzystana będzie technika obrazowania, tego gdzie znajduje się dana placówka i jaki specjalista przeprowadza badanie. Aktualne ceny biopsji w LUX MED można sprawdzić – najlepiej zadzwonić pod numer 22 332 28 44, zajrzeć na Portal Pacjenta lub odwiedzić sklep LUX MED online.