Torbiel przegrody przezroczystej – objawy, przyczyny, rozpoznawanie

Torbiel przegrody przezroczystej to przestrzeń wypełniona płynem, która rozwija się między dwiema blaszkami przegrody. Do 6. miesiąca życia jest uznawana za zmianę fizjologiczną, później za patologię. Sprawdź, jakie objawy mogą towarzyszyć tej patologii. Dowiedz się, na podstawie jakich badań lekarz stawia jej rozpoznanie i na czym polega jej leczenie.

Co to jest przegroda przezroczysta?

Przegroda przezroczysta to struktura mózgowia, która oddziela przednią część komór bocznych mózgu. Jest w formie blaszek, które są zbudowane z istoty szarej i białej, czyli głównych elementów ośrodkowego układu nerwowego. Pomiędzy tymi blaszkami może wytworzyć się niewielka jama przegrody przezroczystej.

W jej wnętrzu znajduje się płyn, który nie ma łączności z układem komorowym mózgowia. Przegroda przezroczysta od przodu, od góry i od dołu sąsiaduje z ciałem modzelowatym. To część mózgowia, pasmo istoty białej, które łączy dwie półkule mózgu. Za przegrodą przezroczystą znajduje się sklepienie.

Jama przegrody przezroczystej u płodu jest wyrazem właściwego rozwoju wewnątrzmacicznego. Stwierdzana jest u niemal wszystkich wcześniaków, około 36% dzieci urodzonych o czasie i 12% dzieci w wieku 6 miesięcy–16 lat. W większości przypadków jama przegrody przezroczystej zamyka się w przeciągu pół roku po urodzeniu.

Co to jest torbiel przegrody przezroczystej?

Torbiel przegrody przezroczystej jest jednym z możliwych zaburzeń tej części mózgowia. Nie ma ona łączności z układem komorowym mózgowia. Występuje bardzo rzadko – dotyczy około 0,04% osób. Do jej powstania dochodzi, gdy jama przegrody przezroczystej nie zrośnie się po porodzie i jest nadmiernie poszerzona. Uznaje się ją za zjawisko prawidłowe w okresie rozwojowym, po 6 miesiącu życia zaś za nieprawidłowość.

O torbieli mówi się wtedy, gdy ma ona znaczne rozmiary, tzn. jej przekrój poprzeczny wynosi co najmniej 3 mm. Najczęściej występuje ona u osób z otępieniem i upośledzeniem psychoruchowym. W sposób szczególny do powstania torbieli przegrody przezroczystej predysponowane są osoby, które doświadczyły urazu mózgu. Pourazowe przegrody przezroczyste są często stwierdzane u osób trenujących sporty walki, w tym m.in. zawodowych bokserów.

Zobacz także: Czym jest przepuklina pachwinowa? Objawy, diagnostyka, leczenie

Torbiel przegrody przezroczystej – objawy

Torbiel przegrody przezroczystej zazwyczaj nie daje objawów chorobowych. W związku z tym jest rozpoznawana z reguły przypadkowo, w ramach badań z nią niezwiązanych. Objawy torbieli pojawiają się, kiedy zaburza ona przepływ płynu mózgowo-rdzeniowego czy osiągnie duży rozmiar i napiera na okoliczne struktury. Wśród możliwych objawów torbieli przegrody przezroczystej wymienia się m.in.:

• nawracające bóle głowy,
• zawroty głowy,
• nudności i wymioty,
• zaburzenia snu,
• omdlenia,
• zaburzenia pamięci,
• trudności w uczeniu się.

W ciężkich przypadkach torbieli przezroczystej mózgu rozwinąć się może wodogłowie. Istnieje ryzyko niedowładów i nadciśnienia śródczaszkowego. Możliwe są: wzrost wrażliwości na bodźce otoczenia (torbiel może wywoływać ucisk na ośrodek hamujący strach), objawy psychiczne, zaburzenia koordynacji wzrokowo-ruchowej, psychozy, upośledzenie umysłowe i niepełnosprawność intelektualna. U chorych można zaobserwować zmiany w zapisie czynności elektrycznej mózgu.

Zobacz także: Co to jest rezonans magnetyczny głowy? Kiedy go wykonać?

Rozpoznanie torbieli przegrody przezroczystej mózgu

Torbiel przegrody przezroczystej jest rozpoznawana u noworodków w trakcie rutynowo przeprowadzanych badań ultrasonograficznych główki przez ciemiączko. Badanie to powinno się wykonywać do momentu zrośnięcia się ciemiączka przedniego. Zasklepia się ono między 9. a 18. miesiącem. Zdarza się, że pacjent dowiaduje się o torbieli w życiu dorosłym. Wówczas jest ona stwierdzana w tomografii komputerowej czy rezonansie magnetycznym. W przekroju poprzecznym patologia ta jest widoczna jako przestrzeń płynowa oddzielająca od siebie rogi czołowe komór bocznych.

Zobacz także: Guz mózgu – objawy, przyczyny powstawania i sposoby rozpoznania

Leczenie torbieli przegrody przezroczystej

Jak wcześniej podano, torbiel przegrody przezroczystej zazwyczaj zanika samoistnie na początkowym etapie życia. Leczenie torbieli przegrody przezroczystej, która nie daje objawów, nie jest wymagane. Ważne są wówczas kontrole. Pacjenci powinni stawiać się na regularne badania obrazowe. Pozwolą one stwierdzić, czy zmiana się powiększa i czy konieczne jest jej leczenie. Wówczas przeprowadza się zabieg neurochirurgiczny.