Niedobór witaminy B12 – jak się objawia i dlaczego może być niebezpieczny?
Witamina B12 – znana również jako kobalamina – jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka, ponieważ wpływa m.in. na produkcję czerwonych krwinek, metabolizm oraz funkcjonowanie układu nerwowego. Konsekwencją jej niedoboru może być niedokrwistość i poważne problemy neurologiczne. Sprawdź, jak rozpoznać zbyt niski poziom tego składnika i w jaki sposób uzupełnić braki.
Spis treści
Jaka jest rola witaminy B12 w organizmie człowieka?
Witamina B12 (kobalamina) to związek chemiczny, który pełni wiele istotnych funkcji w organizmie człowieka. Przede wszystkim bierze udział w produkcji czerwonych krwinek – bez odpowiedniej ilości tego składnika układ krwionośny nie jest w stanie wytworzyć prawidłowych erytrocytów, co prowadzi do anemii. Witamina B12 ma również znaczenie w syntezie DNA oraz w metabolizmie kwasów tłuszczowych i aminokwasów.
Kobalamina wpływa na układ nerwowy, uczestnicząc w budowie osłonek mielinowych, stanowiących ochronę dla włókien nerwowych. Ponadto uczestniczy w przekształcaniu kwasu foliowego do aktywnej formy, co jest szczególnie ważne w ciąży, ponieważ wspiera rozwój płodu od najwcześniejszych etapów.
Niedobór witaminy B12 – skąd się bierze? Normy B12
O niedoborze witaminy B12 można mówić wtedy, gdy codzienna dieta nie dostarcza tego elementu w odpowiedniej ilości. Dzienne zakresy referencyjne (wyrażone w mikrogramach) dla poszczególnych grup wynoszą:
- dla niemowląt do 6. miesiąca życia – 0,4 mcg;
- dla niemowląt od 6. miesiąca do ukończenia 1. roku życia – 0,5 mcg;
- od 1. do 3. roku życia – 0,9 mcg;
- od 4. do 8. roku życia – 1,2 mcg;
- od 9. do 13. roku życia – 1,3 mcg;
- dla dorosłych – 2,4 mcg;
- dla przyszłych mam – 2,6 mcg;
- dla matek karmiących – 2,8 mcg [1]
Niedobór witaminy B12 może wynikać z różnych czynników. Jednym z najczęstszych powodów jest nieodpowiednio zbilansowana dieta, szczególnie w przypadku wegan lub wegetarian, którzy eliminują produkty pochodzenia zwierzęcego. Omawiany składnik występuje głównie w mięsie, rybach, jajach oraz w produktach mlecznych, dlatego osoby, które ich nie spożywają, są bardziej narażone na niedobory.
Inne przyczyny niedoboru to zaburzenia wchłaniania, które mogą być spowodowane schorzeniami przewodu pokarmowego, takimi jak choroba Leśniowskiego-Crohna czy zespół jelita drażliwego.
Jak rozpoznać niedobór witaminy B12?
Niedobór witaminy B12 może objawiać się w różnorodny sposób. Do najczęstszych symptomów należą:
- Anemia megaloblastyczna – objawia się osłabieniem, zmęczeniem oraz bladością skóry. Osoby cierpiące na tę formę anemii mogą odczuwać przyspieszone bicie serca oraz zawroty głowy.
- Problemy neurologiczne – niedobór witaminy B12 może prowadzić do uszkodzeń układu nerwowego, co objawia się mrowieniem, drętwieniem kończyn, a także zaburzeniami równowagi i koordynacji. W niektórych przypadkach występują też objawy depresji i problemy z pamięcią. Długotrwałe niedobory zwiększają ryzyko demencji u osób starszych.
- Zaburzenia ze strony układu pokarmowego – mogą obejmować nudności, wymioty, utratę apetytu oraz biegunki lub zaparcia.
- Problemy ze smakiem i zapachem – osoby z niedoborem witaminy B12 mogą doświadczać zmian w odczuwaniu smaku oraz zapachu, co może prowadzić do utraty apetytu.
Jak sprawdzić poziom witaminy B12?
Badanie poziomu witaminy B12 przeprowadza się na podstawie badania krwi. Zazwyczaj zaleca się wykonanie testu na czczo, co oznacza, że Pacjent powinien powstrzymać się od jedzenia przez co najmniej 12 godzin przed pobraniem próbki. W przypadku podejrzenia niedoboru witaminy B12 lekarz może zlecić dodatkowe badania, takie jak pomiar poziomu homocysteiny czy kwasu metylomalonowego.
Regularne monitorowanie poziomu witaminy B12 jest szczególnie zalecane osobom znajdującym się w grupie ryzyka – weganom, seniorom i Pacjentom cierpiącym na choroby przewodu pokarmowego. Wczesne wykrycie niedoboru pozwala na szybką reakcję i wdrożenie suplementacji, która może zapobiec poważnym problemom zdrowotnym.
Suplementacja witaminy B12
Suplementacja witaminy B12 jest obowiązkowa dla osób, które mają trudności z jej wchłanianiem lub nie dostarczają organizmowi wystarczającej ilości wraz z pożywieniem. Istnieją różne formy suplementów, w tym kapsułki, tabletki musujące lub zastrzyki. Element ten znajduje się w składzie większości preparatów, które można zażywać w ramach profilaktyki. Należy jednak pamiętać, aby nie „przedawkować” tej witaminy – hiperwitaminoza również ma negatywny wpływ na organizm, dlatego suplementacja witaminy powinna odbywać się pod kontrolą lekarza.
Udostępnij:
Zobacz także
Deficyt kaloryczny. Jak z głową redukować kalorie w diecie?
Podstawy odchudzania można by sprowadzić do „jedz mniej i więcej się ruszaj”, ale to nieco bardziej skomplikowane zagadnienie. Fundamentalnym pojęciem w tym procesie jest deficyt kaloryczny, czyli sytuacja, w której dostarczamy organizmowi mniej energii, niż wynosi jego dzienne zapotrzebowanie. Jednak deficyt kalorii to narzędzie, które trzeba stosować rozważnie, a jego siła tkwi nie w radykalizmie, lecz w umiarze i konsekwencji.
Deficyt kaloryczny – na czym polega? Jak go obliczyć? Co może się stać, jeśli będzie zbyt duży? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz poniżej.
Zespół Pradera-Williego – rzadka choroba genetyczna
Zespół Pradera-Williego (ang. Prader-Willi Syndrome, PWS) to rzadko spotykany, uwarunkowany genetycznie zespół wad rozwojowych. Jednym z objawów choroby u dziecka jest stan zmniejszonego napięcia mięśniowego (hipotonia), wzmożony apetyt (hiperfagia) i opóźnione uczucie sytości. Prowadzi to do otyłości, która wywołana jest stałym odczuwaniem głodu. Większość przypadków tej choroby powstaje na skutek mutacji spontanicznej polegającej na utracie części materiału genetycznego pochodzącego z ojcowskiego chromosomu 15. Objawy zespołu Pradera-Williego zmieniają się wraz z wiekiem, a wczesne postawienie diagnozy jest ważne dla skutecznego leczenia, poprawy jakości życia i zapobiegania powikłaniom.
Zespół Klinefeltera – co to jest i jakie są jego objawy?
Zespół Klinefeltera (ang. Klinefelter Syndrome) to występująca u mężczyzn, rzadka choroba genetyczna. Jej istotą jest obecność co najmniej jednego dodatkowego chromosomu X, przy jednoczesnym występowaniu prawidłowych chromosomów XY. W wyniku tej nieprawidłowości większość mężczyzn ma problemy z płodnością. Występowanie tego schorzenia można stwierdzić już podczas ciąży wykonując badania prenatalne. Niestety, objawy zespołu Klinefeltera, takie jak kobieca sylwetka czy powiększenie gruczołów piersiowych, są niespecyficzne i zauważalne dopiero w okresie dojrzewania, co opóźnia rozpoznanie choroby. Wczesne postawienie diagnozy jest jednak ważne dla poprawy komfortu życia.
