Grypa żołądkowa – przyczyny, objawy, leczenie jelitówki

Co to jest grypa żołądkowa?

Nieżyt żołądkowo-jelitowy (tzw. grypa żołądkowa) to stan zapalny błony śluzowej żołądka i jelit, najczęściej wywołany infekcją wirusową, rzadziej bakteryjną lub pasożytniczą. Objawia się biegunką, wymiotami, bólami brzucha, nudnościami, gorączką i ogólnym osłabieniem. Choroba zwykle przebiega samoograniczająco, ale może prowadzić do odwodnienia – szczególnie groźnego u dzieci i osób starszych. Leczenie opiera się głównie na nawadnianiu, uzupełnianiu elektrolitów i stosowaniu lekkostrawnej diety.

Najczęstsze przyczyny grypy żołądkowej

Najczęstszą przyczyną grypy żołądkowej są infekcje wirusowe, wywoływane głównie przez rotawirusy, norowirusy czy adenowirusy, które łatwo przenoszą się drogą pokarmową lub kropelkową. Do zakażenia może dojść poprzez kontakt z osobą chorą, spożycie skażonej wody, nieumytych owoców i warzyw albo źle przechowywanej żywności. Rzadziej przyczyną są bakterie, takie jak Salmonella czy Escherichia coli lub pasożyty (np. Giardia lamblia). Dodatkowym czynnikiem sprzyjającym rozwojowi choroby jest brak higieny rąk, co znacząco ułatwia przenoszenie patogenów.

Najwięcej zachorowań notuje się w miejscach o dużym skupisku ludzi – żłobkach, szkołach, domach opieki czy szpitalach.

Jakie są objawy grypy żołądkowej?

Objawy jelitówki pojawiają się nagle, zazwyczaj po 12-48 godzinach od kontaktu z wirusem. W przypadku zakażenia innymi drobnoustrojami czas od zakażenia do pojawienia się pierwszych objawów choroby jest różny. Do najczęstszych symptomów należą:

• biegunka,
• nudności i wymioty,
• skurcze i bóle brzucha,
• gorączka,
• bóle mięśni i ogólne osłabienie.

Należy także zwrócić uwagę na objawy odwodnienia – suchość w ustach, zmniejszone wydalanie moczu, zawroty głowy – które są szczególnie groźne u dzieci i osób starszych. U dzieci ilość wody w organizmie jest mniejsza niż u osoby dorosłej, dlatego wcześniej dochodzi u nich do odwodnienia. Osoby starsze mają często zaburzone uczucie pragnienia i nawet w okresie, gdy są zdrowe, nie piją wystarczającej ilości płynów, co znacząco wpływa na szybkość pojawienia się objawów odwodnienia.

Zobacz także: Ból w podbrzuszu

Grypa żołądkowa – przebieg

Po zakażeniu drobnoustrojami, głównie wirusami, objawy pojawiają się zwykle w ciągu 1-2 dni. Sama choroba trwa najczęściej krótko – zazwyczaj od 1 do 3 dni, choć osłabienie organizmu może utrzymywać się dłużej. U większości osób jelitówka ustępuje samoistnie, ale w przypadku nasilonego przebiegu lub pochodzenia bakteryjnego, zwłaszcza u pacjentów z obniżoną odpornością jej przebieg może być cięższy i dłuższy (dobrze zwrócić także uwagę na ból po prawej stronie brzucha). Przebieg u najmniejszych dzieci może być ciężki i często wymagać hospitalizacji i nawadniania dożylnego.

Na czym polega leczenie grypy żołądkowej?

Leczenie większości przypadków ma charakter objawowy, czyli nie działa bezpośrednio na przyczynę choroby, a tylko łagodzi jej dolegliwości i obejmuje:

• nawadnianie organizmu płynami i elektrolitami doustnie, a w cięższych przypadkach, zwłaszcza gdy nie jest to możliwe, stosuje się nawadnianie dożylne w szpitalu. Głównie u dzieci i osób w podeszłym wieku,
• odpoczynek,
• stosowanie leków przeciwgorączkowych i przeciwbiegunkowych (po konsultacji z lekarzem),
• dietę lekkostrawną, by odciążyć przewód pokarmowy,
• należy unikać stosowania loperamidu, czyli leku przeciwbiegunkowego, ponieważ spowalnia on usuwanie patogenu z układu pokarmowego.

Hospitalizacja jest konieczna jedynie w przypadku ciężkiego odwodnienia lub powikłań.

Zobacz także: Jakie mogą być przyczyny bólu po lewej stronie brzucha?

Jakie domowe sposoby na jelitówkę warto stosować?

Leczenie grypy żołądkowej można wspierać domowymi metodami:

• picie dużej ilości wody – podczas choroby traci się bardzo dużo wody poprzez biegunkę, wymioty i gorączkę, dlatego dzienne zapotrzebowanie na płyny znacznie wzrasta,
• picie herbatek ziołowych – mięta łagodzi nudności, rumianek działa przeciwzapalnie, a poza tym, niektórzy preferują łagodne napary zamiast picia samej wody,
• stosowanie probiotyków – wspomagają odbudowę flory jelitowej,
• odpoczynek i unikanie wysiłku – kilka takich dni pozwoli szybciej wrócić do odpowiedniej formy i zdrowia.

Co jeść w trakcie grypy żołądkowej?

Podczas grypy żołądkowej zaleca się stosowanie diety lekkostrawnej, która odciąża układ pokarmowy i wspiera powrót do zdrowia. Na początku, gdy objawy są nasilone, najlepiej sięgać po płyny – wodę, słabą herbatę, napar z rumianku lub elektrolity – aby uzupełniać straty. Gdy wymioty i biegunka ustępują, można stopniowo wprowadzać delikatne posiłki, takie jak sucharki, gotowany ryż, puree ziemniaczane, gotowane marchewki czy kleik ryżowy.

Dobrym wyborem są też lekkie zupy jarzynowe i gotowane chude mięso, np. kurczak lub indyk. Należy unikać potraw tłustych, smażonych, ciężkostrawnych, a także produktów wzdymających, nabiału i słodyczy, które mogą nasilać dolegliwości. Dieta lekkostrawna podczas grypy żołądkowej powinna być oparta na małych, częstych porcjach, aby nie obciążać osłabionego przewodu pokarmowego.

Jak długo trwa grypa żołądkowa?

Objawy jelitówki utrzymują się zazwyczaj od 1 do 3 dni, a pełny powrót do sił może zająć tydzień. Jeśli jednak dolegliwości nie ustępują po kilku dniach, nasilają się lub towarzyszą im objawy odwodnienia, należy skontaktować się z lekarzem.