RTG stawu biodrowego

Czym jest RTG stawu biodrowego?

RTG to podstawowe badanie obrazowe, wykonywane przy podejrzeniu nieprawidłowości w tej części ciała. Tzw. prześwietlenie stawu biodrowego opiera się na wykorzystaniu promieniowania X, zwanego też rentgenowskim. Gdy przechodzi ono przez ciało, w różnym stopniu jest pochłanianie przez poszczególne tkanki. Dzięki temu tworzy się obraz uwidaczniający budowę analizowanego obszaru. Na zdjęciu RTG stawów biodrowych widoczne są:

• stawy biodrowe,
• kość krzyżowa,
• część kości udowych,
• kości miedniczne.

Jeśli wynik badania RTG stawu biodrowego jest niejednoznaczny i na jego podstawie lekarz nie jest w stanie postawić rozpoznania, to wypisane zostanie skierowanie na dodatkowe badania diagnostyczne.

Wskazania do wykonania RTG stawu biodrowego

Na badanie RTG stawów biodrowych najczęściej kierują reumatolog lub ortopeda. Przeprowadza się je u osób, które odczuwają ból w okolicy biodra lub w pachwinie. Niekiedy dolegliwości bólowe promieniują w kierunku kręgosłupa, pośladka lub kolana. Wskazaniem do RTG stawu biodrowego są: sztywność, zwiększenie ciepłoty, obrzęk, ograniczenie ruchomości i widoczne zmiany w obrębie tego stawu, trzeszczenie lub „przeskakiwanie” w stawie biodrowym, problemy z poruszaniem się.

Na badanie kierowane są osoby po urazach w okolicy biodra i z podejrzeniem jego wad. Przeprowadza się je również w celu oceny porównawczej zdrowego stawu biodrowego. Lekarz poza wartością diagnostyczną wykorzystuje RTG stawu biodrowego do monitorowania podjętego leczenia, aby ocenić stan po wszczepieniu endoprotezy stawu.

Przeczytaj także: Ból biodra – możliwe przyczyny i sposoby leczenia

Przebieg RTG stawu biodrowego

Na prześwietlenie stawów biodrowych należy zgłosić się na czczo. Dlatego też najlepszą porą na wykonanie badania są godziny poranne. Po zgłoszeniu się do poradni zostaniesz poproszony o pozostawienie w pomieszczeniu obok – w szatni czy w łazience – metalowych przedmiotów, które mogłyby zakłócić przebieg badania.

Radiolog poprosi Cię o odsłonięcie badanej okolicy – pachwiny i bocznej części pośladka. Z reguły do badania trzeba zdjąć całą dolną część garderoby poza bielizną. Specjalista poprosi o zajęcie miejsca na specjalnym stole diagnostycznym lub przed wertigrafem, czyli ścianką do wykonywania zdjęć rentgenowskich. W obu przypadkach będziesz się znajdował pomiędzy lampą rentgenowską, która emituje promieniowanie, a detektorem odpowiedzialnym za zapis obrazu. Specjalista poinstruuje Cię, jaką pozycję zająć (stojącą lub leżącą) i jak zachować się podczas badania.

Standardowo wykonuje się dwa zdjęcia – RTG osiowe stawu biodrowego (tzw. projekcję Lauensteina,) i RTG w projekcji AP (promieniowanie przechodzi od przodu do tyłu). Badanie, w zależności od rodzaju wykonywanych zdjęć, zajmuje od kilku do kilkunastu minut.

Jak przygotować się do badania RTG stawu biodrowego?

Do zdjęć stawów biodrowych należy się odpowiednio przygotować. Wszelkie szczegółowe informacje powinieneś otrzymać od lekarza kwalifikującego do badania. Dla uzyskania dobrego obrazu należy usunąć z przewodu pokarmowego gazy i masy kałowe. Na badanie należy zgłosić  się po co najmniej 12-godzinnej przerwie w jedzeniu. W dniu badania nie wolno palić papierosów i żuć gumy. Produkty te przyspieszają pracę jelit. Dzień przed badaniem i w dniu badania trzeba przyjąć preparat ułatwiający wydalanie gazów jelitowych. Szczegółowe informacje o tym uzyskasz w poradni, w której będzie wykonywane RTG stawów biodrowych.

Na dobę wcześniej wprowadzasz lekkostrawną, najlepiej płynną lub półpłynną, dietę. Z jadłospisu należy wykluczyć przez ten czas produkty, które mogą wywoływać powstawanie nadmiernej ilości gazów jelitowych (np. napoje gazowane, kasze, warzywa strączkowe, tłuste dania, ciemne pieczywo, otręby). Dwa dni przed prześwietleniem stawów biodrowych obowiązuje dieta ubogoresztkowa (np. ryż, makaron, rosół, zupy czyste, jajka ugotowane na twardo, mięso i ryby gotowane). Osoby z zaparciami powinny na 48 godzin przed badaniem przyjąć środek przeczyszczający, zgodnie z zaleceniem lekarza. Około 3 dni przed badaniem postaraj się przyjmować większą ilość płynów.

Pamiętaj o odpowiednim ubiorze z uwagi na to, że do prześwietlenia stawów biodrowych trzeba odsłonić sporą część ciała. Nie zapomnij zabrać ze sobą na badanie wyników wcześniej przeprowadzanych badań, jeśli takie miały miejsce. Podkreślić trzeba, że mimo dużej skuteczności RTG stawów nie powinno być wykonywane rutynowo u kobiet w ciąży z uwagi na negatywny wpływ promieniowania X na rozwijający się płód. Lekarz powinien zaproponować wówczas inne metody obrazowania, bezpieczne dla matki i dziecka. Dlatego też przed rozpoczęciem RTG stawów osoba wykonujące badanie zapyta Pacjentkę, czy nie jest w ciąży, a w przypadku niepewności skieruje ją na test ciążowy.

Jakie choroby wykrywa RTG stawu biodrowego?

RTG stawów biodrowych jest przydatne w diagnostyce wielu schorzeń. Na jego podstawie możliwe jest rozpoznanie takich nieprawidłowości, jak m.in.:

• zmiany pourazowe – zwichnięcia stawu biodrowego, zwichnięcia ze złamaniami,
• choroby zwyrodnieniowe stawu biodrowego,
• zmiany zwyrodnieniowe w odcinku kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego,
• choroba reumatyczna z zajęciem stawów biodrowych,
• zmiany podejrzane onkologicznie- stwierdzenie guza w tej okolicy jest wskazaniem do poszerzenia diagnostyki
• martwica głowy kości udowej,
• złamania miednicy lub końca bliższego kości udowej.