Zespół suchego oka – objawy, przyczyny, sposoby leczenia

Doświadczasz uczucia piasku pod powiekami? Masz czerwone, piekące oczy? Często męczy Ci się wzrok? To może być zespół suchego oka. Sprawdź, w jaki sposób lekarz stawia rozpoznanie i na czym polega leczenie tej przypadłości.

Czym jest zespół suchego oka?

Zespół suchego oka to wieloczynnikowa choroba powierzchni oka, w której przebiegu dochodzi do utraty homeostazy, czyli równowagi filmu łzowego, czemu towarzyszy wiele nieprzyjemnych dolegliwości. Powstanie zespołu suchego oka jest związane z niedostatecznym wydzielaniem łez lub nadmiernym parowaniem filmu łzowego. Film łzowy pokrywa powierzchnię oka. Pełni funkcję ochronną, nawilżającą i odżywczą. Częstość występowania zespołu suchego oka na świecie jest szacowana na 5–35 proc. Eksperci zwracają uwagę, że zaburzenie to częściej występuje u kobiet i osób w podeszłym wieku.

Przeczytaj również: Zaburzenia wzroku – o czym świadczą?

Jakie są przyczyny zespołu suchego oka?

Eksperci wśród możliwych przyczyn zespołu suchego oka wymieniają:

• dysfunkcje gruczołu tarczkowego Meiboma (prowadzą do niej m.in. łojotokowe zapalenie skóry, nużeniec),
• niekorzystne warunki środowiskowe (takie jak m.in.: klimatyzacja, suche powietrze, zakurzenie i zadymienie),
• nadmierną eksploatację narządu wzroku (poprzez np. długotrwałe oglądanie telewizji, czytanie, pracę przy komputerze, jazdę samochodem),
• choroby przewlekłe (takie jak m.in.: zespół Sjögrena, cukrzyca, choroby tarczycy),
• zabiegi chirurgiczne w obrębie rogówki,
• powikłanie związane z noszeniem soczewek kontaktowych,
• dysfunkcję gruczołu łzowego,
• stosowanie niektórych leków (m.in. antykoncepcyjnych, nasennych, uspokajających, przeciwalergicznych, psychotropowych),
• niedobór witaminy A.

Jakie są objawy zespołu suchego oka?

Zespołowi suchego oka towarzyszy wiele objawów chorobowych, w tym:

• uczucie piasku pod powiekami,
• uczucie ciała obcego,
• obrzęknięte powieki,
• swędzenie, pieczenie oka,
• zaczerwienienie, ból oczu,
• zjawisko podwójnego widzenia,
• światłowstręt,
• gromadzenie się wydzieliny w kącikach oka,
• zmęczenie oczu,
• niewyraźne widzenie.

Niekiedy zmianom w oczach towarzyszy suchość w ustach. Objawy zespołu suchego oka nasilają się zimą, w suchym, gorącym klimacie, w pomieszczeniach silnie wentylowanych, w czasie zespołu napięcia przedmiesiączkowego i przed menopauzą.

Czy zespół suchego oka jest niebezpieczny?

W przeważającej większości przypadków zespół suchego oka nie jest niebezpieczny. Sporadycznie może doprowadzić do wystąpienia zmian na rogówce, co wiąże się z pogorszeniem  wzroku.

Do jakiego lekarza się zgłosić? Diagnostyka zespołu suchego oka

W przypadku pojawienia się jakichkolwiek dolegliwości ze strony oczu powinieneś umówić się na wizytę do okulisty. Diagnostyka zespołu suchego oka rozpoczyna się od szczegółowo przeprowadzonego wywiadu medycznego. Lekarz zapyta przede wszystkim o doświadczane objawy (ich rodzaj, nasilenie, częstość występowania, czynniki nasilające i łagodzące), choroby współistniejące – zarówno okulistyczne, jak i ogólnoustrojowe – przyjmowane leki, stosowaną dietę, warunki środowiskowe i pracy.

Pomocne w postawieniu rozpoznania suchego oka są standaryzowane kwestionariusze, takie jak m.in. wskaźnik zaburzeń powierzchni oka (OSDI) czy kwestionariusz DEQ 5. Lekarz ocenia wygląd oczu i ich okolicy. Może też zlecić lub przeprowadzić szereg badań dodatkowych.

Przeczytaj również: Kiedy należy udać się do okulisty, a kiedy do optometrysty?

Jak pozbyć się zespołu suchego oka?

Leczenie zespołu suchego oka polega przede wszystkim na łagodzeniu uciążliwych objawów, w czym są pomocne krople na suche oko. Ich zadaniem jest uzupełnianie filmu łzowego. Specjaliści zalecają te, których skład w jak największym stopniu jest zbliżony do naturalnego płynu łzowego i które nie zawierają środków konserwujących. Preparaty te zapewniają optymalny poziom nawilżenia gałki ocznej. Niekiedy konieczne jest stosowanie środków przeciwzapalnych. W ciężkich przypadkach zespołu suchego oka wykonuje się zamknięcie punktów łzowych, co ma na celu zahamowanie odpływu łez i zwiększenie ich ilości na powierzchni oka.

Uzupełnieniem leczenia zespołu suchego oka jest dieta bogata w warzywa, owoce, ryby, wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Specjaliści zalecają unikać czynników, które powodują zwiększenie parowania filmu łzowego (np. suche powietrze, klimatyzacja, palenie tytoniu, silny wiatr). Polecają zamienić szkła kontaktowe na okulary z szerokimi oprawami, które zmniejszają ekspozycję na działanie wiatru. Trzeba też zadbać o odpowiednią odległość oczu od monitora komputera (10–20 stopni poniżej poziomu oczu) i częste przerwy w trakcie wysiłku wzrokowego.