Czym jest współuzależnienie i jak sobie z nim poradzić?
Udostępnij na:
Rozwój uzależnienia u jednego z członków rodziny sprawia, że zmienia się funkcjonowanie relacji partnerskiej, pojawia się wyższy poziom stresu i napięcia. Jedną z konsekwencji jest również możliwość wystąpienia syndromu współuzależnienia u partnerki lub partnera osoby uzależnionej. Zwykle o tym zjawisku mówi się w odniesieniu do alkoholu, ze względu na przewlekłe poczucie zagrożenia, brak bliskości i nieprawidłowy rozwój relacji partnerskiej. Dowiedz się więcej!
Spis treści
Czym charakteryzuje się współuzależnienie?
Współuzależnienie to pojęcie opisujące stan emocjonalny, psychologiczny i behawioralny osób, które są w bliskim związku z kimś borykającym się z uzależnieniem, chorobą psychiczną lub innymi trudnościami życiowymi. Osoby współuzależnione często koncentrują się na potrzebach i problemach swojego bliskiego, zaniedbując własne potrzeby i dobrostan.
Dlaczego ten syndrom w ogóle się pojawia? Tak naprawdę jest to pewnego rodzaju pułapka, w którą wpadają bliscy osoby uzależnionej. Dzieje się tak, ponieważ koncentrują się oni na dbaniu o jej potrzeby, na pomocy w wyjściu z nałogu, a nie na własnych potrzebach. Dodatkowo pojawia się niezwykle silny stres i ciągłe napięcie, wynikające z braku możliwości poradzenia sobie z trudnościami w środowisku rodzinnym. Stres ten może być związany również z domowymi awanturami, negatywnymi doświadczeniami społecznymi oraz kontaktem z zachowaniami patologicznymi.
Czy współuzależnienie dotyczy tylko alkoholizmu?
Syndrom współuzależnienia najczęściej kojarzony jest z alkoholizmem, jednak może wiązać się również z uzależnieniem od innych substancji (na przykład narkotyków), a także uzależnieniami behawioralnymi, na przykład od hazardu.
Najważniejsze cechy osoby współuzależnionej i jej sposób funkcjonowania
Objawy współuzależnienia obejmują szeroki zakres zachowań i emocji, które w znacznym stopniu wpływają na codzienne życie. Do najważniejszych cech takiej osoby można zakwalifikować:
- nadmierne skupienie na potrzebach i problemach bliskiej osoby, często kosztem własnego dobrostanu; pomoc osobie uzależnionej zajmuje wszelkie myśli jednostki;
- niska samoocena, która prowadzi do poszukiwania akceptacji i potwierdzenia własnej wartości przez innych;
- trudności z wyznaczaniem granic emocjonalnych i fizycznych, co prowadzi do sytuacji, w której współuzależniona osoba pozwala na naruszanie prywatnego terytorium;
- nieumiejętność odmawiania innym ludziom;
- chęć zminimalizowania codziennego chaosu i nieprzewidywalności życia;
- zaprzeczanie problemom bliskich, usprawiedliwianie ich zachowania.
Dodatkowo osoba współuzależniona może odczuwać ciągły lęk, co prowadzi do chronicznego stresu, wyczerpania emocjonalnego i fizycznego. Zachowania takiej osoby często wiążą się również z trudnościami z nawiązywaniem relacji z innymi ludźmi.
Jak wyleczyć się ze współuzależnienia?
Osoby współuzależnione borykają się z trudnościami pochodzącymi z dwóch stron – własnych emocji oraz problemów drugiej jednostki (uzależnionej), dlatego leczenie tego syndromu jest niezwykle wymagającym procesem. Psycholog może pomóc w diagnozie problemu, a następnie wyznaczyć dalsze działania. Zwykle zalecana jest psychoterapia indywidualna, w trakcie której możliwe jest rozpoznawanie swoich emocji i przyczyn danych zachowań, a następnie ich wyeliminowanie.
Czasami psychoterapia prowadzi również do przewartościowania swojego życia, rozstania z partnerem lub podjęcia nowych życiowych działań. Dla osób współuzależnionych dobrą opcją może być także grupa wsparcia. Założenia takiej grupy są zbliżone do AA, jednak koncentrują się na swobodnym wyrażaniu własnych myśli, zrozumieniu własnych emocji oraz uwolnieniu się od współuzależnienia.
Udostępnij na:
Zobacz także
Jak zachowuje się osoba z hipomanią? Metody leczenia
Hipomania to „lekka mania”, co oznacza, że istnieje wiele takich samych objawów, nie występują one jednak w takim samym, szokującym stopniu. Osoby w epizodzie maniakalnym często odczuwają euforię lub zwiększoną drażliwość. Towarzyszy im również podwyższona energia i aktywność. Mają dużo pomysłów i planów, które mimo gonitwy myśli i tendencji do rozpraszania, udaje im się czasem realizować. Zdolność oceny sytuacji u osób z hipomanią ulega pogorszeniu, co może prowadzić do podejmowania ryzykownych zachowań (takich jak nadużywanie alkoholu i/ lub substancji psychoaktywnych, ryzykownych kontaktów seksualnych czy nadmiernego wydawania pieniędzy). Dowiedz się więcej o tym zaburzeniu. Poznaj metody leczenia.
Presja oczekiwań – jak presja stawiana przez rodzica wpływa na dziecko?
„Dlaczego dostałaś czwórkę, a nie piątkę?”, „Musisz się bardziej starać, jeżeli chcesz coś osiągnąć w życiu. Z takimi ocenami Cię nigdzie nie przyjmą”, „Nie możesz iść się pobawić, niedługo idziesz na korepetycje z matematyki, a jeszcze masz przecież tyle nauki”. To tylko kilka zdań, które już od najwcześniejszych momentów edukacji dziecko może usłyszeć od swojego nadmiernie wymagającego rodzica. Współcześnie można odnieść wrażenie, że duża część dzieci od najmłodszych lat wystawiona jest na ogromną presję oczekiwań swoich opiekunów. Rodzice mogą nie być świadomi tego, w jaki sposób ta presja wpływa na rozwijającego się człowieka. Dowiedz się więcej na temat presji oczekiwań i tego, jak wpływa ona na dziecko.
Czym są style przywiązania? Czy można zmienić swój styl przywiązania?
Style przywiązania kształtują się we wczesnym dzieciństwie w oparciu o interakcje z głównymi opiekunami, najczęściej rodzicami. Te wzorce wpływają na sposób, w jaki budujemy relacje z innymi ludźmi w późniejszym życiu. Dowiedz się więcej na ich temat. Sprawdź, jak się kształtują i czy możliwa jest zmiana stylu przywiązania na inny.
