Czym cechuje się choroba afektywna dwubiegunowa i jak ją leczyć?

Jak zaczyna się choroba dwubiegunowa? Jakie są jej przyczyny?

Choroba afektywna dwubiegunowa jest zaburzeniem charakteryzującym się cyklicznym pojawianiem się dwóch epizodów, tj. depresji oraz manii (lub hipomanii, czyli symptomów o mniejszym natężeniu), które są przeplatane stanami mieszanymi. Choroba ma charakter nawracający i może wystąpić w różnych momentach życia. Zastanawiasz się, jakie są przyczyny ChAD? Do najważniejszych można zakwalifikować:

• czynniki genetyczne, a więc występowanie tego zaburzenia w bliskiej rodzinie, na przykład u rodziców, przy czym ryzyko pojawienia się choroby afektywnej dwubiegunowej wynosi aż 75%, jeśli zaburzenie było widoczne u obojga rodziców;
• zaburzenia neuroprzekaźnictwa w mózgu;
• czynniki środowiskowe, wśród których można wyróżnić otoczenie społeczne, tempo życia, stres;
• trudne wydarzenia życiowe i traumy, takie jak śmierć bliskiej osoby, utrata dziecka, choroba fizyczna, zwolnienie z miejsca długoletniego zatrudnienia, gwałt i wiele innych;
• nadużywanie substancji psychoaktywnych, w tym również alkoholu.

Należy zaznaczyć, że najczęstszymi przyczynami choroby dwubiegunowej są czynniki genetyczne, a zaraz za nimi środowiskowe.

Kiedy objawia się choroba dwubiegunowa?

Choroba afektywna dwubiegunowa to zaburzenie występujące zarówno u nastolatków, jak i młodych dorosłych oraz ludzi w średnim i starszym wieku. Najczęściej choroba objawia się przed ukończeniem 20. roku życia, co dotyczy od 30 do 60% pacjentów. Co ważne, nawet u 15% chorych pierwszy epizod jest widoczny jeszcze przed 13. rokiem życia.

W 90% przypadków choroba rozpoczyna się od epizodu depresyjnego, a dopiero później ujawnia się druga faza zaburzenia, czyli mania. Wczesny początek ChAD wiąże się z czynnikami genetycznymi, ale także nadmiernym stresem w środowisku oraz nadużywaniem substancji psychoaktywnych.

Jak zachowuje się osoba z chorobą dwubiegunową?

Zgodnie ze statystykami uznaje się, że choroba dwubiegunowa charakteryzuje się częstszym występowaniem epizodów depresyjnych, a rzadszym maniakalnych. Depresja w tym zaburzeniu może trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy i szczególne znaczenie ma rozpoczęcie leczenia jak najszybciej, a także unormowanie afektu u pacjenta. Stany depresyjne zaburzają codzienne funkcjonowanie osoby chorej i cechują się takimi symptomami jak:

• znacznie obniżony nastrój;
• smutek, niepokój;
• płaczliwość;
• brak energii do życia;
• zmiana zachowania oraz zainteresowań;
• niski poziom koncentracji;
• ospałość, zmęczenie, problemy ze snem;
• myśli samobójcze, a czasami także podejmowanie prób samobójczych.

W trakcie epizodu depresyjnego może dochodzić do bezsenności lub nadmiernej senności, chudnięcia lub tycia (ze względu na zmianę w nawykach żywieniowych), nadużywania alkoholu lub innych środków psychoaktywnych.

W wielu przypadkach po zakończeniu stanu depresyjnego u pacjenta pojawia się epizod maniakalny cechujący się:

• bardzo wysokim poziomem energii;
• drażliwością, brakiem koncentracji;
• nadmiernym popędem seksualnym;
• skłonnością do podejmowania ryzykownych zachowań;
• zmianą codziennych nawyków;
• pewnością siebie;
• przekonaniem o tym, że trzeba wszystko robić jak najszybciej (mówić, chodzić).

Po zakończeniu epizodu maniakalnego u pacjenta może pojawić się uczucie wstydu związane z pewnymi zachowaniami i działaniami, do których dochodziło w trakcie trwania tego stanu.

Leczenie choroby dwubiegunowej

W leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej pomóc mogą psychiatra oraz psycholog lub psychoterapeuta. Pierwszy z tych specjalistów może zapisać odpowiednie leki, a drugi zająć się terapią. Szczególne znaczenie ma leczenie interdyscyplinarne, a więc połączenie farmakoterapii z psychoterapią. Dodatkowo pacjenci mogą uczęszczać na spotkania grup terapeutycznych. Ważne jest zażywanie leków nazywanych stabilizatorami nastroju, które sprawiają, że wiele osób znajduje się w okresie remisji, a więc nie występują u nich objawy depresyjne i maniakalne. Jeśli chodzi o terapię, to największą popularnością cieszy się nurt poznawczo-behawioralny, opierający się na sprawdzonych efektach oraz empirycznych założeniach.

Przeczytaj także: Najczęstsze zaburzenia psychiczne – wszystko, co musisz o nich wiedzieć