Ciemieniucha – co to jest? Postępowanie domowe, leczenie

08.10.2023

Ciemieniucha to częsta przypadłość dotykająca dzieci w pierwszych miesiącach życia. Typowe są dla niej grube, żółte łuski, które w różnym stopniu nasilenia pokrywają powierzchnię skóry głowy. Sprawdź, kiedy i do jakiego lekarza zgłosić się z niemowlęciem z ciemieniuchą.

Ciemieniucha.jpeg

Spis treści

Co to jest ciemieniucha?
W jakim wieku pojawia się ciemieniucha?
Jakie są objawy ciemieniuchy?
Do jakiego lekarza się zgłosić?
Jak rozpoznać ciemieniuchę?
Jak pozbyć się ciemieniuchy?

Eksperci podkreślają, że ciemieniucha może wystąpić z różną intensywnością u niemal każdego dziecka w okresie niemowlęcym. Zazwyczaj udaje się ją zwalczyć domowymi sposobami. Sprawdź, co jest pomocne w walce z ciemieniuchą.

Co to jest ciemieniucha?

Ciemieniucha to zmiany, które rozwijają się w obrębie owłosionej skóry głowy, zwłaszcza w okolicy ciemiączka – stąd też wywodzi się nazwa tej przypadłości. Do ich powstania dochodzi w wyniku nadmiernego wydzielania łoju, co jest wynikiem nieuregulowanej gospodarki hormonalnej dziecka. Zasychający łój łączy się ze złuszczającym naskórkiem, co powoduje powstanie swego rodzaju łusek. Eksperci podkreślają, że rodzice nie mają wpływu na pojawienie się ciemieniuchy. Jednak podejmując odpowiednie działania pielęgnacyjne, są w stanie znacznie ograniczyć jej występowanie.

W jakim wieku pojawia się ciemieniucha?

Ciemieniucha to przypadłość typowa dla okresu niemowlęcego. Zazwyczaj rozwija się pomiędzy 3. a 6. tygodniem życia dziecka. Eksperci informują, że możliwe są jej przypadki na późniejszych etapach życia. Pojawia się u kilkulatków, przedszkolaków, a nawet u nastolatków. Ciemieniucha u starszych dzieci związana jest ze wzmożoną aktywności gruczołów łojowych skóry, typową dla okresu dojrzewania. Odpowiadają za nią zachodzące wówczas zmiany w układzie hormonalnym. Jeśli jednak objawy podobne do ciemieniuchy nawracają i nie ustępują pomimo wdrożonego leczenia, można podejrzewać, że mają inne podłoże i warto skonsultować je z lekarzem.

Jakie są objawy ciemieniuchy?

Ciemieniucha to niegroźna przypadłość. Typowe są dla niej żółte, tłuste płaty w obrębie owłosionej skóry głowy, które swym wyglądem przypominają łuski. Zdarza się, że zmiany przybierają kolor brązowy lub pomarańczowy, przez co wydaje się, że maluch ma rudawe włosy. Ciemieniucha w żaden sposób nie dokucza dziecku – nie boli, nie swędzi ani nie piecze. Jest przede wszystkim problemem natury estetycznej. W różnym stopniu zajmuje powierzchnię owłosionej skóry głowy, chociaż czasami można zauważyć ją też w obrębie czoła, brwi, nosa lub za uszami. Warto zaznaczyć, że zdaniem ekspertów ciemieniucha rozwija się częściej u dzieci, które w przyszłości zmagać się będą z atopowym zapaleniem skóry lub łuszczycą.

Do jakiego lekarza się zgłosić?

Jeśli u twojego dziecka pojawiły się dolegliwości dotyczące włosów, skóry lub paznokci, zgłoś do dermatologa dziecięcego. Możesz też skonsultować je u pediatry, który zajmuje się dziećmi i młodzieżą, która nie ukończyła 18 lat. Specjalista ten kontroluje rozwój małego pacjenta i zajmuje się schorzeniami wieku dziecięcego. W placówkach Grupy LUX MED skorzystać możesz z konsultacji zarówno u dermatologa dziecięcego, jak i pediatry.

Zgłoś się z dzieckiem z ciemieniuchą do lekarza, jeśli:

  • nie ma poprawy mimo samodzielnych prób leczenia;
  • pojawił się rumień, świąd, wzmożone ucieplenie skóry;
  • zmiany chorobowe rozprzestrzeniają się na skórę twarzy lub innych części ciała;
  • w obrębie zmian chorobowych zaobserwowałeś ubytki owłosienia;
  • dziecko ma osłabiony układ odpornościowy;
  • dziecko ma problemy z przybieraniem na wadze;
  • rozwija się nasilony łojotok.

Zobacz także: Kiedy należy zgłosić się do lekarza pediatry, a kiedy rodzice mogą podjąć się samodzielnego leczenia w domu?

Jak rozpoznać ciemieniuchę?

Lekarz rozpoznaje ciemieniuchę na podstawie charakterystycznego obrazu klinicznego. Wiele cennych informacji możesz przekazać mu podczas wywiadu medycznego. W razie niepewności diagnostycznej specjalista zleci dodatkowe badania. W przypadku zmian skórnych opornych na leczenie, nawracających i intensywnych wskazane jest różnicowanie z łuszczycą owłosionej skóry głowy, atopowym zapalenie skóry, zakażeniem (zwłaszcza infekcją grzybami drożdżopodobnymi), łojotokowym zapaleniem skóry czy histiocytozą X. W rzadkich przypadkach, gdy poza dolegliwościami znajdującymi się na skórze głowy stan zapalny rozszerza się na inne części ciała, powinno się rozważyć diagnostykę w kierunku niedoborów witamin oraz niedoborów odporności. O zakresie diagnostyki zawsze powinien decydować lekarz

Jak pozbyć się ciemieniuchy?

Pomocne w walce z nieestetycznymi zmianami są domowe sposoby na ciemieniuchę. Lekarze podkreślają wagę higieny i codziennego mycia główki dziecka. Na godzinę przed kąpielą możesz posmarować głowę malca oliwką. Następnie delikatnie wyczesz łuski z włosów specjalnie do tego przeznaczoną szczotką. Oliwka je zmiękczy, więc będzie to łatwiejsze. Najlepszym wyborem jest szczotka z naturalnego włosia (szczeciny). Nie używaj grzebienia, ponieważ może podrażnić skórę.

Kolejnym domowym sposobem na ciemieniuchę jest peeling z rozmoczonych w wodzie otrębów  pszennych bądź płatków owsianych. Smaruj nimi głowę dziecka na chwilę przed kąpielą. Taki zabieg zmiękcza i delikatnie ściera naskórek. Przy ciemieniusze u niemowlaka należy unikać przegrzewania pociechy. Nie stosuj nakryć głowy i innych elementów garderoby wykonanych ze sztucznych materiałów. Takie ubrania powodują bowiem, że skóra nie oddycha, poci się i wytwarza więcej sebum. Nie pozwól, aby dziecko narażone było na bezpośrednie działanie promieni słonecznych – okrywaj je i stosuj kremy z filtrem przeznaczone dla najmłodszych. W przeciwnym razie skóra stanie się nadmiernie przesuszona.

Jeśli domowe metody okażą się nieskuteczne, lekarz podpowie, które dostępne w aptece preparaty usuną łuski z głowy. To specjalne olejki, szampony, płyny, spraye, żele, maści czy kremy, które szybko pomogą pozbyć się ciemieniuchy. Wykazują działanie nawilżające i zmiękczające, dzięki czemu łatwiej usunąć łuski. Odbudowują barierę hydrolipidową skóry, przez co zapobiegają nadmiernemu wysuszeniu. Delikatnie złuszczają, łagodzą podrażnienia, wzmagają proces odnowy komórkowej, pielęgnują wrażliwą skórę. Dodatkowo zmniejszają wydzielanie łoju, stymulują korzystną mikroflorę bakteryjną skóry i przywracają jej fizjologiczną równowagę. Jeśli po usunięciu łusek widoczny jest rumień, lekarz może przepisać miejscowe leki przeciwzapalne.

Źródła

Bibliografia

  1. A. Buczek, D. Wcisło-Dziadecka, K. Sierant, L. Brzezińska-Wcisło, Co nowego w etiologii i terapii łojotokowego zapalenia skóry, [w:] „Postępy Nauk Medycznych” 2018, XXXI (1A), s. 49–54.
  2. A. Chmielewska, Już jestem. Poradnik na start macierzyństwa, Present-Service Sp. z o.o. Sp. k, Poznań 2019.
  3. M. Mazur, Ciemieniucha, „Opieka Okołoporodowa” 2021, https://www.opiekaokoloporodowa.pl/artykul/ciemieniucha [dostęp: 15.09.2023].

Zobacz także

Kobieta w ciąży siedzi na kanapie i podpiera głowę reką
Opieka nad dzieckiemPediatriaCiąża

Czym jest zespół Edwardsa? Jaki ma wpływ na dziecko?

Trisomia 18 chromosomu jest drugim pod względem częstości (po zespole Downa) zespołem wad genetycznych uwarunkowanym obecnością dodatkowego chromosomu. Sprawdź, jakie objawy towarzyszą zespołowi Edwardsa i na podstawie jakich badań lekarz stawia rozpoznanie.

Kobieta w ciąży leży na łóżku i trzyma się za brzuch
Opieka nad dzieckiemPediatriaCiąża

Czym jest zespół Patau? Przyczyny, objawy, rozpoznanie

Zespół Patau to jedna z trzech najczęściej występujących aberracji chromosomowych, obok zespołu Downa i zespołu Edwardsa. Przyczyną tego schorzenia jest obecność dodatkowego chromosomu 13 (trisomia chromosomu 13). Dowiedz się więcej o tym zespole wad wrodzonych.

Kobieta trzyma małe dziecko na rękach
PediatriaOpieka nad dzieckiemCiąża

Trądzik noworodkowy – jak wygląda i co go powoduje?

Trądzik noworodkowy to stosunkowo często występująca choroba wieku dziecięcego. Z reguły ma łagodny przebieg, ustępuje samoistnie i nie wymaga leczenia. Sprawdź, jakie mogą być przyczyny trądziku noworodkowego i w jaki sposób złagodzić towarzyszące mu objawy.