USG ślinianek

Czym jest USG ślinianek?

Ślinianki to gruczoły zlokalizowane w obrębie głowy i szyi. Jak sama nazwa wskazuje, odpowiadają one za produkcję śliny. Szacuje się, że ślinianki mogą wyprodukować nawet litr śliny dziennie. W naszym organizmie znajdują się trzy duże pary ślinianek i setki mniejszych, które wspomagają ich funkcjonowanie. Ślinianki dzielimy na:

• przyuszne,
• podżuchwowe,
• podjęzykowe,
• drobne gruczoły zlokalizowane w błonie śluzowej jamy ustnej i gardła.

Ślinianki pełnią bardzo ważną funkcję w organizmie. Prawidłowa produkcja śliny jest niezbędna nie tylko po to, aby przełykać pokarm. Ślina zawiera substancje, które zapobiegają rozwojowi bakterii w ustach i chronią przed chorobami jamy ustnej, np. próchnicy. Jej składniki odpowiadają także za proces trawienia cukrów.

Jeśli ślinianki nie działają prawidłowo, może to skutkować zaburzoną pracą układu trawiennego, układu odpornościowego, zwiększone jest też ryzyko chorób jamy ustnej. W diagnostyce pomaga USG ślinianek. Badanie opiera się na wykorzystaniu fal ultradźwiękowych, które w przeciwieństwie do promieniowania rentgenowskiego nie są szkodliwe dla zdrowia.

Wskazania do wykonania badania

Jednym z badań stosowanych w diagnostyce ślinianek jest badanie ultrasonograficzne. Dzięki USG można ocenić wielkość i strukturę gruczołów, co pozwoli na rozpoznanie choroby oraz ocenę gruczołu po zabiegach i operacjach. .

Zaniepokoić Cię powinny:

• nawracający ból uszu i gardła,
• suchość w jamie ustnej,
• powiększenie ślinianek,
• ropna wydzielina w gardle.

Niestety objawy te są niespecyficzne i bardzo często mylone z przeziębieniem albo inną infekcją. Nie można ich jednak lekceważyć, gdyż mogą być przyczyną zapalenia lub kamicy ślinianek, a nawet nowotworów.

Jak przebiega USG ślinianek?

Na USG ślinianek może skierować Cię laryngolog. Przed badaniem przeprowadzi on dokładny wywiad. Spyta m.in. o to, jakie są objawy, kiedy się pojawiły, czy się nasilają, czy występują jakieś choroby towarzyszące, jakie leki i suplementy przyjmujesz. Następnie specjalista zbada Cię fizykalnie. Zajrzy do Twojego gardła i będzie dotykać poszczególnych części głowy i szyi, sprawdzając, czy ślinianki i węzły chłonne nie są powiększone. Kolejnym etapem diagnostyki są badania obrazowe.

USG ślinianek jest badaniem nieinwazyjnym i bezbolesnym, a jedynym przeciwwskazaniem do jego wykonania są otwarte rany na szyi i oparzenia. Przy bólu gardła dociskanie głowicy urządzenia może powodować lekki dyskomfort.

Ultrasonograf składa się z dwóch części, głowicy oraz monitora. Głowicę lekarz przykłada do zmienionego chorobowo miejsca, a dzięki przenikającym przez skórę falom ultradźwiękowym ich obraz pojawia się na monitorze. Badanie zazwyczaj jest wykonywane na leżąco. Lekarz poprosi Cię o odchylenie głowy tak, aby cała szyja była odsłonięta. Najpierw specjalista zabezpieczy Twoje ubranie papierowymi ręcznikami, a następnie nałoży na badane okolice specjalny żel, który zapewni głowicy odpowiedni poślizg. Lekarz będzie przesuwał aparat tak, aby móc ocenić budowę, wielkość i stan ślinianek, a czasem również węzłów chłonnych. Badanie jest przeprowadzane w czasie rzeczywistym, więc na wyniki nie trzeba czekać – lekarz na bieżąco może ocenić ewentualne nieprawidłowości.

Jak przygotować się do USG ślinianek?

Badania USG nie wymagają wyjątkowego przygotowania. Pamiętaj jedynie, aby ubrać się wygodnie, żeby lekarz miał swobodny dostęp do Twojej szyi. Zrezygnuj więc z golfu i załóż luźny T-shirt albo koszulkę. Przed badaniem zdejmij także biżuterię w postaci łańcuszków i długich kolczyków. Jeśli masz wcześniejsze wyniki badań, nie zapomnij ich pokazać lekarzowi.

Ponieważ badanie jest nieinwazyjne i nie ma wpływu na stan Twojego zdrowia, bezpośrednio po nim możesz wrócić do codziennych czynności. Samo badanie, wraz z przygotowaniem, trwa ok. 20 minut. Nie musisz być przed nim na czczo.

Jakie choroby wykrywa USG ślinianek?

Najczęściej diagnozowanym schorzeniem jest kamica ślinianek oraz ich stany zapalne. Powodem chorób ślinianek mogą być: ich nieprawidłowa budowa, urazy, a także wirusy i bakterie. Zazwyczaj są to gronkowce, paciorkowce lub beztlenowce.

Choroby ślinianek mogą dotknąć każdego, niezależnie od płci i wieku. Prawdopodobieństwo zaburzeń w obrębie ślinianek zwiększają: zła higiena jamy ustnej, ubytki w uzębieniu, zły stan zdrowia pacjenta oraz choroby autoimmunologiczne, np. cukrzyca typu 1.

Pod kontrolą USG można wykonać także biopsję cienkoigłową. Pozwala ona na wstępne różnicowanie  zmian złośliwych od łagodnych.

Leczenie po badaniu USG zależy od diagnozy. W większości przypadków wystarczy leczenie farmakologiczne. Jeśli infekcja jest spowodowana wirusami, należy łagodzić objawy, jeśli zaś powodem są bakterie, niezbędny jest antybiotyk. Czasami, np. w przypadku kamicy bądź nowotworów, konieczna jest pomoc chirurga lub onkologa.