Przepuklina kresy białej – objawy, przyczyny i sposoby leczenia

Przepuklina kresy białej jest najczęstszym miejscem powstania tego typu patologii w obrębie przedniej ściany brzucha. Leczona jest operacyjnie, przy czym zabieg na przepuklinie zaawansowanej jest trudniejszy i obarczony większą możliwością powikłań niż na niewielkich zmianach. Stąd zgłoszenie się do lekarza, jak tylko zauważy się problem, ma duże znaczenie.

Co to jest przepuklina kresy białej?

Kresa biała inaczej nazywana jest linią białą. To miejsce, gdzie łączą się mięśnie rozłożone po obu stronach brzucha. Kresa biała zlokalizowana jest między spojeniem łonowym i mostkiem. Budują ją krzyżujące się włókna ścięgien mięśni poprzecznych i skośnych brzucha. Przepuklina kresy białej wywołana jest przez osłabienie albo ubytki włókien mięśni brzucha, przez które mogą przemieszczać się fragmenty narządów jamy brzusznej.

Przyczyny powstania przepukliny kresy białej

Wśród najczęściej spotykanych przyczyn przepukliny kresy białej wymienia się:

• osłabienie mięśni brzucha,
• podniesienie poziomu ciśnienia w jamie brzusznej, za co odpowiadać mogą m.in. przewlekłe zaparcia, nasilony przewlekły kaszel, nadmierny wysiłek fizyczny,
• zaburzenia metabolizmu kolagenu,
• przebyte operacje w rejonie jamy brzusznej,
• otyłość,
• ciąża.

Przepuklina kresy białej u dziecka należy do rzadkości. Stanowią około 1,6-4% wszystkich przepuklin brzusznych wieku dziecięcego. Pojawić się może w przypadku wrodzonych wad anatomicznych w obrębie powłok brzusznych. Zaburzenie to trzy razy częściej występuje wśród mężczyzn niż kobiet.

Jakie są objawy przepukliny kresy białej?

Przepuklina kresy białej początkowo przebiega bez wyraźnych objawów. Z czasem pojawić mogą się dolegliwości bólowe. Chorzy odczuwają też dyskomfort w nadbrzuszu i okolicy pępka. Objawy przepukliny kresy białej nasilają się w wyniku intensywnego wysiłku. Mocniej odczuwane są również w czasie odkasływania i wypróżniania. Wraz z zaawansowaniem pod skórą z łatwością można wyczuć miękki guzek. Dyskomfort w obszarze przepukliny może się zwiększyć w czasie wraz z jej wzrostem.

Stanem zagrożenia życia jest uwięźnięcie przepukliny. To sytuacja, w której zawartość przepukliny, np. fragment jelita, „utknie” w worku przepuklinowym i nie można go samodzielnie odprowadzić (wepchnąć do środka). Objawami uwięzienia przepukliny są: nagły, silny ból brzucha, nudności, wymioty, zatrzymanie gazów i stolca, zaczerwienienie skóry pokrywającej przepuklinę.

Do jakiego lekarza się zgłosić?

Z podejrzeniem przepukliny kresy białej należy się zgłosić do lekarza pierwszego kontaktu, internisty, lekarza rodzinnego lub chirurga. W przypadku uwięzienia przepukliny konieczna jest szybka pomoc medyczna na szpitalnym oddziale ratunkowym (SOR), ponieważ może dojść do martwicy uwięźniętego fragmentu jelita lub innego narządu jamy brzusznej.

Rozpoznanie przepukliny kresy białej

Początkowym etapem rozpoznania przepukliny kresy białej jest wywiad z pacjentem i badanie fizykalne. W czasie badania palpacyjnego wzdłuż kresy białej możliwe jest wyczucie uwypuklenia. W przypadku gdy istnieje niepewność diagnostyczna, lekarz zleca badanie ultrasonograficzne (USG) i/lub tomografię komputerową (TK). Wskazaniem do ich wykonania jest też podejrzenie przepukliny kresy białej u osób z nadmierną masą ciała. Tomografia komputerowa może okazać się konieczna do zaplanowania zabiegu w przypadku dużych przepuklin.

Na czym polega leczenie przepukliny kresy białej?

Przepuklina kresy białej leczona jest operacyjnie. Celem zabiegu jest naprawa i wzmocnienie osłabionej ściany jamy brzusznej. Zabieg wykonuje się przeważnie metodą laparoskopową, co nie wiąże się z koniecznością otwierania jamy brzusznej, a wykonaniem kilku niewielkich nacięć, przez które wprowadza się narzędzia operacyjne. Podczas zabiegu zamyka się tzw. wrota przepukliny (otwór, przez który przemieszczają się narządy jamy brzusznej) i „łata” ubytek z użyciem specjalnej siatki z tworzywa sztucznego. Z czasem siatka zrasta się z otaczającymi tkankami, stwarzając zaporę przed nawrotem schorzenia.

W przypadku występowania przeciwwskazań do zabiegu stosuje się pasy przepuklinowe. To przyrządy, które uciskają wrota przepukliny z zewnątrz i zapobiegają wydostawaniu się jej zawartości z brzucha. Jednakże uważa się je za rozwiązanie mało skuteczne. Szacuje się, że w ciągu roku w Polsce wykonuje się 2500 operacji przepukliny kresy białej. Argumentem przemawiającym za wczesnym leczeniem operacyjnym jest powiększanie się z czasem wrót przepukliny, co utrudnia operację. Ważne miejsce w rekonwalescencji po zabiegu chirurgicznym odgrywają ćwiczenia wzmacniające mięśnie. Wskazana jest gimnastyka angażująca mięsień poprzeczny brzucha, mięśnie dna miednicy, mięśnie przykręgosłupowe. Przyczyniają się one do zmniejszenia napięcia kresy białej. Pozytywne efekty mogą przynieść pilates lub joga.

Profilaktyka przepukliny kresy białej

Nie są znane sposoby zapobiegania przepuklinie kresy białej. Ryzyko rozwoju tej przypadłości mogą zmniejszyć ćwiczenia wzmacniające mięśnie brzucha i zapobieganie otyłości.