Napięciowy ból głowy – objawy, diagnostyka i leczenie

Napięciowy ból głowy uważany jest za najczęstszą chorobę neurologiczną. Nieznacznie częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn. Nie określono dokładnie przyczyn jego powstawania. Sprawdź, jakie czynniki sprzyjają pojawieniu się ataku napięciowego bólu głowy. Przeczytaj, na czym polega jego rozpoznanie i jak się go leczy.

Czym jest napięciowy ból głowy?

Napięciowy ból głowy należy do tzw. pierwotnych bólów głowy. Eksperci określają w ten sposób samoistne bóle głowy, do których powstania nie przyczyniły się żadne zmiany strukturalne w mózgu. Do pierwotnych bólów głowy zgodnie z Międzynarodową Klasyfikacją Bólów Głowy należą również m.in. migrena czy klasterowy ból głowy. Biorąc pod uwagę częstotliwość epizodów napięciowego bólu głowy, wyróżnia się takie postacie tej przypadłości jak:

● postać rzadka epizodyczna – przynajmniej 10 ataków bólu głowy, epizod utrzymuje się od 1 dnia w miesiącu do 12 dni w roku,

● postać częsta epizodyczna – przynajmniej 10 epizodów bólu głowy, epizod utrzymuje się od 1 do 14 dni w miesiącu przez 3 miesiące, od 12 do 180 dni w ciągu roku,

● postać przewlekła – ból utrzymuje się przez ponad 15 dni w miesiącu przez co najmniej 3 miesiące, ponad 180 dni w roku.

Przyczyny napięciowego bólu głowy

Etiologia napięciowego bólu głowy nie jest do końca znana. Wymienia się jednak czynniki podnoszące ryzyko jego pojawienia się. Należą do nich m.in.:

● stres,

● predyspozycje rodzinne,

● napięcie emocjonalne,

● nadużywanie kofeiny,

● zbyt mała ilość snu,

● zaburzenie rytmu snu i czuwania,

● nadmierny wysiłek fizyczny,

● głód, odwodnienie.

Zobacz także: Zawroty głowy – co je powoduje i w jaki sposób je leczyć?

Jakie są objawy napięciowego bólu głowy?

Napięciowy ból głowy charakteryzuje się uciskiem lub rozpieraniem, odczuwanym po obu stronach głowy. Dolegliwości mogą mieć różne natężenie – zazwyczaj są niewielkie lub umiarkowane. Różny jest również czas ich utrzymywania się. Atak napięciowego bólu głowy utrzymywać się może od pół godziny do nawet kilku dni.

Zdarza się, że towarzyszą mu nudności, wzmożone napięcie mięśni karku. Napięciowy ból głowy nie ulega nasileniu w związku z podejmowaniem rutynowej aktywności fizycznej.

Rozpoznanie napięciowego bólu głowy

Rozpoznanie napięciowego bólu głowy rozpoczyna się od szczegółowo przeprowadzonego wywiadu lekarskiego. Bardzo ważne jest przekazanie informacji na temat rodzaju, czasu trwania, okoliczności pojawienia się, częstotliwości bólu głowy, współwystępujących z nim objawów, historii medycznej, prowadzonego stylu życia. Niekiedy już na etapie tzw. badania podmiotowego lekarz jest w stanie wykluczyć ból głowy typu napięciowego – współwystępowanie nadwrażliwości na dźwięki i światło jednocześnie wyklucza rozpoznanie.

Następnie ma miejsce badanie przedmiotowe. Pacjent z napięciowym bólem głowy nie prezentuje odchyleń w badaniu fizykalnym. Nie ma zaburzeń neurologicznych. Niekiedy na czaszce stwierdzić można obecność miejsc nadwrażliwych na ucisk. Konieczna bywa ocena pod kątem psychologicznym – eksperci zwracają uwagę, że napięciowy ból głowy współwystępuje z depresją, nerwicą, zaburzeniami emocjonalnymi. Nie opracowano jak dotąd metod diagnostycznych, które pozwoliłyby na postawienie rozpoznania bólu głowy typu napięciowego.

Badania laboratoryjne, obrazowe, elektroneurofizjologiczne nie mają w tym przypadku zastosowania. Lekarz może je zlecić, jeśli podejrzewa inną przyczynę bólu głowy lub stwierdza niepokojące objawy. Diagnostyka rozszerzana jest w przypadku m.in.:

●  bólu o ostrym początku,

●  choroby nowotworowej,

●  istotnego nasilenia lub zmiany przewlekłego bólu głowy,

●  bólu z utratą przytomności lub z napadem drgawkowym,

●  ciąży,

●  objawów neurologicznych/odchyleń w badaniu przedmiotowym,

●  bólu w związku z wysiłkiem czy aktywnością seksualną,

●  pierwszego lub najsilniejszego w życiu bólu głowy.

Leczenie napięciowego bólu głowy

Podstawą leczenia napięciowego bólu głowy jest farmakoterapia. Najczęściej stosowane są środki z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Eksperci zalecają Pacjentom prowadzenie dzienniczka bólu głowy, w którym gromadzi się informacje na temat m.in. czasu pojawienia się i utrzymywania się bólu, towarzyszących dolegliwości, zażytych leków. Może to ułatwić kontrolę leczenia i rozważenie profilaktycznego przyjmowania leków oraz zmniejszyć ryzyko powstania tzw. polekowego bólu głowy.

Złagodzenie bólu i zmniejszenie częstotliwości jego epizodów można niekiedy uzyskać dzięki psychoterapii, biofeedbackowi, akupunkturze, fizjoterapii. Ważne jest unikanie czynników ryzyka powstania bólu głowy. W związku z dużą różnorodnością czasu trwania i intensywności napięciowych bólów głowy strategia terapeutyczna powinna być dobierana indywidualnie do każdego pacjenta.