Co to jest zastrzał i jak sobie z nim poradzić?

Urazowe przerwanie ciągłości skóry i tkanek miękkich jest czynnikiem predysponującym do rozwoju zakażeń. Jedną z konsekwencji urazu może być zastrzał palca. Dowiedz się, co to takiego. Sprawdź, jak poradzić sobie z zastrzałem. Poznaj specjalistyczne rozwiązania i domowe metody leczenia.

Co to jest zastrzał? Zastrzał palca a zanokcica

Zastrzał to rodzaj ropowicy, czyli zapalenia ropnego, które rozwija się głównie w dłoniowej części ręki. Najczęściej do jego powstania dochodzi na skutek różnego rodzaju urazów mechanicznych w obrębie wału bocznego paznokcia, opuszki palca lub wrastania paznokcia. Zastrzał najczęściej tworzy się w palcu wskazującym. Przerwanie ciągłości powłok skórnych naraża leżące pod spodem warstwy tkanek miękkich na rozwój zakażenia, poprzez wytworzenie wrót infekcji. Do powstania zastrzału palca prowadzi głównie zakażenie gram dodatnią bakterią z gatunku gronkowiec złocisty (łac. Staphylococcus aureus).

Tak jak zastrzał, zanokcica to zakażenie bakteryjne rozwijające się w okolicy paznokcia. Za jego rozwój odpowiada głównie pałeczka ropy błękitnej, jak również bakterie należące do paciorkowców i gronkowców. Jednak w odróżnieniu od zastrzału palca zlokalizowanego na opuszce palca i wale bocznym paznokcia, zanokcica obejmuje górny wał paznokcia.

Zastrzał palca – objawy i konsekwencje

Objawami towarzyszącymi zastrzałowi palca są przede wszystkim: zaczerwienienie, obrzęk, ucieplenie uszkodzonej okolicy oraz pulsujący ból palca. Typowe dla tej choroby jest również gromadzenie się ropy w miejscu zranienia. Nieleczony zastrzał jest groźny. Choroba prowadzić może do oddzielenia płytki od łożyska, zdeformowania, a w ciężkich przypadkach nawet całkowitego zniszczenia płytki paznokciowej. Przypadłość ta ma zdolność do rozszerzania się przez ciągłość na okoliczne części palca.

Stan zapalny penetrujący w głąb tkanek prowadzi do rozwoju zastrzału podskórnego. Infekcja obejmuje wówczas skórę i tkankę pod nią. Poza wyżej wymienionymi objawami dochodzi do nasilenia bólu, zwłaszcza podczas ucisku i opuszczania kończyny. Uszkodzenie pochewki ścięgnistej prowadzi do rozwoju zastrzału ścięgnistego. Pojawia się ból w ścięgnach dłoni, nasilający się głównie w czasie prostowania i przykurczania palców. Najcięższy jest zastrzał stawowy i zastrzał kostny, ponieważ infekcja penetruje wtedy do głęboko położonych tkanek. Poza objawami miejscowymi pojawiają się objawy ogólnoustrojowe takie jak wysoka gorączka i dreszcze. Ruchomość w stawie jest ograniczona lub nie występuje w ogóle. Na skórze w okolicy stawu może pojawić się przetoka ropna.

Nieleczone głębokie zakażenia wiąże się z ryzykiem zapalenia powięzi i szpiku kostnego, uszkodzeniem tkanki kostnej paliczków, a w skrajnych przypadkach nawet posocznicy (inaczej sepsy, czyli zakażenia ogólnoustrojowego). Dlatego nie należy bagatelizować pierwszych symptomów zakażenia, zwłaszcza u osób z chorobami przewlekłymi takimi jak cukrzyca lub zaburzeniami odporności.

Do jakiego lekarza należy się zgłosić?

W przypadku zakażenia skóry i związanych z tym objawów należy zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu – internisty lub lekarza rodzinnego. Oceni on konieczność podania antybiotyków (w postaci maści lub tabletek), a w razie wskazań zaleci konsultację chirurgiczną.

Zastrzał – na czym polega leczenie?

Podstawową sprawą w postępowaniu z chorymi z zakażeniami skóry i tkanek miękkich jest rozróżnienie zakażeń wymagających interwencji chirurgicznej od tych, które powinny być leczone zachowawczo. Zastrzał palca leczyć można z wykorzystaniem zarówno pierwszego, jak i drugiego sposobu, w zależności od stopnia zaawansowania choroby.

W przypadku zastrzału przy paznokciu, który ogranicza się do powierzchownych części skóry leczenie skupia się na odkażaniu przy użyciu środków zawierających oktenidynę. Pomocna jest także maść ichtiolowa wykazująca działanie ściągające i przeciwbakteryjne. Można spróbować zastosować inne maści z antybiotykiem na rany (część z nich jest dostępna w aptece bez recepty). Dodatkowo leczenie polega tu na wykonaniu podłużnego nacięcia w miejscu zgrubiałego naskórka i następczej ewakuacji zalegającej pod nim treści ropnej.

W zastrzale podskórnym konieczna jest już interwencja chirurgiczna. Lekarz wykonuje proste nacięcie i drenowanie zmiany. Założony sączek pozwala na ewakuację ropy. Jednocześnie prowadzona jest antybiotykoterapia. Zastrzał ścięgnisty, kostny i stawowy również wymagają zabiegu chirurgicznego i podania antybiotyków. Leczenie zastrzału ścięgnistego odbywa się poprzez otwarcie pochewki ścięgna. W przypadku dwóch ostatnich leczenie poza opróżnianiem zbiorników ropy polega na usunięciu martwiczo zmienionych tkanek. Czasowo unieruchamia się też kończynę.

Zastrzał palca – domowe sposoby

Domowe sposoby leczenia zastrzału palca mogą być wykorzystane wspomagająco na początkowym etapie choroby, przy pojawieniu się pierwszych objawów. Domowe sposoby leczenia pozwalają ograniczyć stan zapalny i łagodzą ból. Najskuteczniejszym działaniem jest oczyszczenie rany specjalnymi roztworami (m.in. z oktenidyną), stosowanie maści z antybiotykiem (dostępnych w aptece bez recepty), moczenie bolącego palca w roztworze ciepłej wody z dodatkiem szarego mydła (woda nie może być gorąca, gdyż podrażniłaby skórę). Dodatkowo można stosować okłady z ziołowych naparów (np. z szałwii, babki lancetowatej lub nagietka).