Okulista

Konsultacja okulistyczna – dla kogo?

Wizyta u okulisty wskazana jest w przypadku osób mających problemy z narządem wzroku. Powinny one odwiedzać gabinet przynajmniej raz do roku, bez względu na to, czy noszą soczewki, czy okulary. Konsultacja okulistyczna to konieczność, jeśli doszło do urazu oka lub wniknięcia do niego ciała obcego. Należy się na nią zgłosić, gdy zaobserwuje się m.in.:

• zaburzenia pola widzenia;
• pogorszenie ostrości wzroku;
• swędzenie i pieczenie oczu;
• przekrwienie oka;
• podwójne widzenie;
• mroczki przed oczami;
• częste mruganie;
• światłowstręt;
• nierówną wielkość i szerokość szpar powiekowych lub inną nieprawidłową budowę oczu;
• mrużenie oczu podczas czytania;
• silne i uporczywe bóle głowy;
• uciążliwy ból oczu;
• niepokojące zmiany w okolicy oczu.

Na wizytę u okulisty powinny się zgłosić zdrowe osoby dorosłe – badania diagnostyczne należy przeprowadzać przynajmniej raz na 2–3 lata. Profilaktyka narządu wzroku jest niezwykle istotna, zwłaszcza w grupie podwyższonego ryzyka. Należą do niej m.in. osoby z cukrzycą, chorobami zapalnymi tkanki łącznej, chorobami reumatycznymi, chorobami układu nerwowego. W przypadku tych pacjentów wizyty u specjalisty powinny odbywać się częściej. Częstotliwość konsultacji u okulisty to kwestia niezwykle indywidualna, którą determinują zwłaszcza stan zdrowia, wyniki wcześniejszych badań, środowisko pracy, choroby towarzyszące. Do grupy podwyższonego ryzyka, która powinna częściej odwiedzać okulistę, należą też osoby starsze. Najlepiej, by seniorzy zgłaszali się do okulisty średnio co pół roku. Niekiedy badania okulistyczne są konieczne, aby zostać dopuszczonym do pracy lub uzyskać prawo jazdy.

Zakres porad okulistycznych

Okulista zajmuje się diagnostyką, leczeniem i profilaktyką chorób oczu. Usługi wykonywane podczas wizyty to m.in.:

• dobór szkieł korekcyjnych lub soczewek kontaktowych adekwatnych do określonej wady;
• badanie dna oka;
• ocena ostrości widzenia dalekiego i bliskiego;
• konsultacje kontrolne, przedoperacyjne oraz pooperacyjne;
• badanie ciśnienia śródgałkowego;
• udzielenie zaleceń;
• przepisanie recepty;
• badanie widzenia stereoskopowego;
• badanie widzenia barwnego;
• badanie pola widzenia;
• wydanie zaświadczenia o stanie zdrowia narządu wzroku;
• wydanie skierowanie na badania: USG gałki ocznej, tomografia optyczna siatkówki (badanie OCT).

Jak przebiega konsultacja okulistyczna?

Należy zaznaczyć, że nie każda wizyta u okulisty wygląda tak samo. Jej przebieg zależy od indywidualnych potrzeb danego pacjenta. Najczęściej składa się z dwóch elementów. Pierwszy z nich to wywiad lekarski. Podczas badania podmiotowego pacjent pytany jest przede wszystkim o aktualny stan zdrowia, występujące choroby, przebyte operacje, przyjmowane leki, problemy ze wzrokiem i choroby oczu w rodzinie. Następnie przeprowadzane są konkretne badania. Zaczyna się je od badania przedmiotowego. Wykonywana jest wtedy ocena oczu w lampie szczelinowej. Tzw. biomikroskop pozwala na dokładną ocenę przedniego odcinka oka, w tym brzegów powiek, spojówki, rogówki, tęczówki i soczewki. Następnie za pomocą specjalnego wziernika przeprowadzana jest oftalmoskopia, która umożliwia obejrzenie dna oka i sprawdzenie w bardzo dużym powiększeniu wszystkich odcinków, m.in. tarczy nerwu wzrokowego i siatkówki. Do badania wymagane jest zakropienie oczu lekiem powodującym poszerzenie źrenicy.

W czasie konsultacji okulistycznej wykonywane jest badanie ostrości wzroku. Przeprowadza się je w dwóch etapach – komputerowo za pomocą refraktometru i z użyciem tablicy Snellena. Polega to na odczytywaniu liter lub cyfr z odpowiedniej odległości, których rozmiar stopniowo jest zmniejszany. Badanie ostrości wzroku jest osobno wykonywane dla każdego oka. Przykładowo, gdy bada się oko lewe, to prawe pozostaje zasłonięte. Pozwala to na ocenę widzenia z bliska i daleka. Za pomocą kolorowych tablic Ishihary wykrywa się nie tylko zaburzenia widzenia kolorów, ale też podejrzenie AMD.

W zależności od potrzeb podczas wizyty u okulisty wykonuje się również pomiar ciśnienia śródgałkowego lub badanie pola widzenia. Pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego przeprowadza się z użyciem tonometru bezdotykowego lub indukcyjnego. Prawidłowa wartość ciśnienia śródgałkowego nie powinna przekraczać 21–22 mm Hg. Dodatkowo lekarz sprawdzić może prawidłową konwergencję, widzenie peryferyjne, właściwie rozwinięte widzenie obuoczne i ruchy oczne. W przypadku wykrycia nieprawidłowości specjalista może zlecić dodatkowe badania. Konsultacja okulistyczna trwa z reguły kilkanaście minut, a wykonywane w jej czasie badania są całkowicie bezbolesne i bezpieczne.

Jakie choroby leczy okulista?

Okulista leczy choroby dotyczące narządu wzroku i otaczających je struktur. Do jednych z częściej wymienianych schorzeń, z którymi pacjenci zgłaszają się na konsultacje okulistyczne, należą:

• wady wzroku, takie jak astygmatyzm, dalekowzroczność, krótkowzroczność, prezbiopia;
• choroby spojówek, takie jak zmiany barwnikowe, wylew podspojówkowy, zespół suchego oka, zapalenie spojówek (np. bakteryjne, wirusowe, opryszczkowe, kontaktowe, alergiczne);
• choroby powiek, takie jak opadnięcie powieki, podwinięcie powieki, odwinięcie powieki, złośliwe i łagodne guzy powiek;
• choroby narządu łzowego, takie jak zapalenie kanalika łzowego, zapalenie gruczołu łzowego, zapalenie woreczka łzowego;
• choroby oczodołu, takie jak jaskra, ropowica, zapalenie oczodołu;
• choroby gałki ocznej, takie jak zaćma, zwyrodnienie barwnikowe siatkówki, zapalenie rogówki;
• choroby nerwu wzrokowego, takie jak zapalenie nerwu wzrokowego.